“ในห้องสมุดแห่งนี้ ผู้คนจะมีปฏิสัมพันธ์โดยตรงกับแผ่นฟ้าและท้องทะเล… ผู้มาเยือนจะได้สัมผัสประสบการณ์ ‘จักรวาลชั่วพริบตา’ อันเป็นนามธรรมแต่ไม่มีจุดสิ้นสุด” – MAD architects
เมื่อกลางเดือนเมษายนที่ผ่านมา จีนเพิ่งเปิดให้บริการห้องสมุดแห่งใหม่ ณ สวนสาธารณะ 100 ปี ริมอ่าวไห่โขว เมืองเอกของมณฑลไห่หนาน มันมีรูปทรงประหลาดเหมือนก้อนเมฆสีขาวที่มีรูพรุน ทำให้ถูกเรียกว่า ‘ห้องสมุดรูหนอน’ (Wormhole Library) ออกแบบโดย MAD architects ที่ได้รับการจัดอันดับโดย The Times ให้เป็นบริษัทออกแบบสถาปัตยกรรมที่น่าจับตามองมากที่สุดประจำปี 2021
ช่องกระจกทรงกลมที่เจาะทะลุเพดานและผนังทั่วอาคาร เป็นช่องทางให้แสงธรรมชาติส่องเข้ามาภายในห้องสมุด พื้นผิวคดโค้งภายในได้รับการออกแบบให้เอื้อต่อการไหลเวียนของอากาศ อีกทั้งยังคำนึงถึงการรักษาอุณหภูมิภายในอาคารให้เย็นสบายแบบประหยัดพลังงาน มีการใช้เทคโนโลยีการพิมพ์สามมิติและการกัดขึ้นรูปด้วยระบบคอมพิวเตอร์ (CNC) เพื่อความแม่นยำในการก่อสร้าง
นอกจากจะมีหนังสือให้บริการ ห้องสมุดรูหนอนยังมีร้านอาหาร จุดชมวิว ระบบจอดจักรยานที่ทันสมัย ห้องอาบน้ำ ห้องโสตทัศน์อเนกประสงค์ และพื้นที่สำหรับทำกิจกรรมสาธารณะ ทีมงานผู้ออกแบบกล่าวถึงห้องสมุดแห่งนี้ไว้ว่า
ห้องสมุดรูหนอน เป็นส่วนหนึ่งของโครงการ Pavilions by the Seaside มีวัตถุประสงค์ในการยกระดับคุณภาพชีวิตบนชายฝั่งความยาวกว่า 30 กิโลเมตร โดยจะมีการสร้างพื้นที่สาธารณะเพื่อรองรับกิจกรรมทางวัฒนธรรม รวมถึงแลนด์มาร์คที่เป็นสถาปัตยกรรมระดับโลกเพื่อดึงดูดนักท่องเที่ยว ห้องสมุดรูหนอนคือสถาปัตยกรรมแห่งแรกจาก 16 แห่งของโครงการนี้ที่สร้างเสร็จ
ในด้านการออกแบบ กลุ่มบริษัท Haikou Tourism & Culture Investment Holding รัฐวิสาหกิจภายใต้การกำกับดูแลของกรมการคลังนครไหโขว ได้เชิญศิลปินและสถาปนิกของจีนและต่างประเทศรวม 22 คน มาร่วมออกแบบและสร้างสรรค์สถาปัตยกรรมในโปรเจกต์นี้ เช่น Seaside Pavilion ออกแบบโดย Sou Fujimoto, พิพิธภัณฑ์จีนแห่งทะเลจีนใต้ ออกแบบโดย SCUT, สโมสรจักรยาน ออกแบบโดย NL Architects และห้างสรรพสินค้าปลอดภาษีอ่าวไห่ตัง ออกแบบโดย Hassell
ทั้งนี้ มีศิลปินชาวไทย 1 ท่าน ที่ได้รับเชิญให้ร่วมการออกแบบในครั้งนี้ คือ องอาจ สาตรพันธุ์ สถาปนิก และศิลปินแห่งชาติ สาขาทัศนศิลป์ ประจำปี 2552 เจ้าของผลงานการออกแบบ ‘ตึกช้าง’ โดยจะร่วมทำงานกับ Yang Fudong แต่ยังไม่มีการเปิดเผยรูปแบบของสถาปัตยกรรม
ไห่หนานมีนโยบายส่งเสริมอุตสาหกรรมด้านวัฒนธรรมมาตั้งแต่ปี 2556 โดยมีการประกาศแผน ‘เกาะแห่งการออกแบบนานาชาติ’ ที่ผ่านมามีการจัดงานกิจกรรมต่างๆ เช่น การประชุมการพัฒนาวรรณกรรมออนไลน์และภาพยนตร์ งานหนังสือนานาชาติ งานเทศกาลภาพยนตร์ไห่หนาน และการจัดสัปดาห์แห่งการออกแบบ (Hainan Design Week 2023)
ที่มา
บทความ “คนไทยกับสถาปัตยกรรมสร้างสรรค์ที่มณฑลไห่หนาน” จาก thaibizchina.com (Online)
บทความ “จีนเดินหน้าหนุน ‘นิสัยรักการอ่าน’ ในหมู่ประชาชน” จาก xinhuathai.com (Online)
บทความ “MAD Architects’ Wormhole Library Tops Out in Haikou, China” จาก archdaily.com (Online)
Cover Photo: Arch-Exist/ Mad Architects
