ในวันนี้อยากจะเล่าเรื่องเกี่ยวกับห้องสมุดโรงเรียนอนุบาลเสาไห้ อ.เสาไห้ จ.สระบุรี เป็นโรงเรียนประถมศึกษาเปิดสอนในระดับชั้นอนุบาล 2 ถึงประถมศึกษาปีที่ 6 จำนวนนักเรียน 600-700 คน ห้องสมุดโรงเรียนของเรามีขนาดที่ไม่ใหญ่และไม่เล็กมาก ภายในห้องสมุดทาสีผนังด้วยสีเขียว มีการจัดหมวดหมู่หนังสือตามระบบดิวอี้ หนังสือแต่ละเล่มติดแถบด้วยเทปผ้าหรือแลคซีนตามสีที่กำหนดไว้ในแต่ละหมวดหมู่ มีมุมสำหรับอ่านหนังสือ มุมสืบค้นด้วยคอมพิวเตอร์ สำหรับการให้บริการ นักเรียน ครู และบุคลากรในโรงเรียน สามารถเข้ามาใช้บริการ นั่งอ่านหนังสือหรือสืบค้นข้อมูล ทำการบ้าน พักผ่อน ในช่วงเช้าก่อนเข้าเรียน พักเที่ยง และหลังเลิกเรียน 1 ชั่วโมง เราให้บริการยืม-คืน ผ่านโปรแกรมห้องสมุดอัตโนมัติของ สพฐ.
สำหรับกิจกรรมที่เราได้จัดทำขึ้นเพื่อส่งเสริมการอ่าน คือกิจกรรมการแข่งขันระหว่างสายชั้น ประกอบด้วยกิจกรรม การวาดรูปห้องสมุดในฝัน การแข่งขันการตอบปัญหาจากสารานุกรม การแข่งขันการเปิดพจนานุกรม การแข่งขันจัดทำที่คั่นหนังสือ เป็นต้น ทุกกิจกรรมที่นักเรียนเข้าร่วมและชนะการแข่งขันลำดับที่ 1-3 จะได้รับเกียรติบัตรและรางวัลเป็นขวัญและกำลังใจแก่นักเรียนต่อไป กิจกรรมที่ทำให้นักเรียนส่วนใหญ่เข้าร่วมใช้บริการห้องสมุดอย่างคึกคัก คือ กิจกรรมสะสมแสตมป์รักการอ่าน ซึ่งมีรายละเอียดดังนี้
กิจกรรมสะสมแสตมป์รักการอ่าน เกิดจากแนวคิดว่าทำอย่างไรนักเรียนถึงจะเข้าห้องสมุดมากขึ้น มีแรงจูงใจในการอ่านหนังสือมากขึ้น วิธีการคือห้องสมุดจะจัดทำบัตรสะสมแสตมป์รักการอ่าน ประชาสัมพันธ์กิจกรรมให้นักเรียนได้รับทราบ และปริ้นบัตรสะสมแสตมป์รักการอ่านแจกนักเรียนที่สนใจ นักเรียนจะได้รับแสตมป์ก็ต่อเมื่อยืมหนังสือไปอ่านที่บ้าน หนังสือ 1 เล่มเท่ากับแสตมป์ 1 ดวง ในหนึ่งวันจะยืมหนังสือได้ไม่เกิน 3 เล่ม และจะได้รับแสตมป์เพิ่มขึ้นก็ต่อเมื่อนำหนังสือเล่มเก่ามาคืนห้องสมุด และยืมหนังสือเล่มใหม่ไปอ่าน
แสตมป์ห้องสมุดของโรงเรียนเราเป็นตราประทับรูปสัตว์ต่างๆ เช่น กระต่าย นก หอย ปู เป็นต้น นักเรียนที่ยืมหนังสือได้ต้องอยู่ในระดับชั้นประถมศึกษาปีที่ 2 ถึงประถมศึกษาปีที่ 6 ส่วนนักเรียนชั้นอนุบาล 2 ถึงประถมศึกษาปีที่ 1 จะได้รับแสตมป์โดยการเข้าใช้บริการห้องสมุด เช่น มานั่งอ่านหนังสือ นำการบ้านมาทำที่ห้องสมุด ครูจะประทับแสตมป์ให้ทุกครั้งที่เด็กๆ เข้ามาใช้บริการ แทนการยืมหนังสือนั่นเอง ในหนึ่งวันนักเรียนอาจเข้ามาใช้บริการห้องสมุดหลายครั้ง แต่ครูจะประทับแสตมป์ให้เพียงรอบเดียวเท่านั้น เมื่อสะสมแสตมป์ครบตามจำนวนที่กำหนด จะได้รับของรางวัลต่างๆ
ของรางวัลที่จะได้รับ
1. สะสมแสตมป์ครบ 30 ดวง รับกล่องดินสอหรือสีไม้อย่างใดอย่างหนึ่ง จำนวน 1 ชิ้น
2. สะสมแสตมป์ครบ 20 ดวง รับสมุดวาดภาพและดินสอ จำนวน 1 ชุด
3. สะสมแสตมป์ครบ 10 ดวง รับอุปกรณ์การเรียนและของใช้อื่นๆ จำนวน 1 ชิ้น (โดยนักเรียนต้องจับสลากในการรับรางวัล)
ขั้นตอนการแลกรางวัล
1. แจ้งรายการของรางวัลที่ต้องการกับครูบรรณารักษ์ประจำห้องสมุด
2. ส่งแสตมป์เท่ากับจำนวนที่กำหนด เพื่อรับรางวัลกับครูบรรณารักษ์ประจำห้องสมุด
3. รับของรางวัลกลับบ้านพร้อมถ่ายรูปไว้เป็นที่ระลึก
ผลจากการจัดกิจกรรม นักเรียนมีความสนใจและเข้าร่วมกิจกรรมเป็นอย่างมาก ทุกๆ วันห้องสมุดจะคึกคัก และมีการยืมหนังสือไปอ่านที่บ้านอย่างต่อเนื่อง เมื่อกิจกรรมนี้สิ้นสุดลง นักเรียนส่วนใหญ่ก็ยังแวะมาเข้าห้องสมุด มาอ่านหนังสือ สืบค้นข้อมูล ทำการบ้าน และมาพักผ่อนหย่อนใจ กิจกรรมนี้ยังเป็นการแนะนำให้นักเรียนรู้จักห้องสมุดและทำให้นักเรียนสนใจการอ่านหนังสือมากยิ่งขึ้นด้วย
เมื่อเวลาผ่านไป โลกของเราเกิดการเปลี่ยนแปลง มีการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 โรคระบาดนี้มีความร้ายแรงและติดเชื้อได้อย่างรวดเร็วผ่านทางอากาศ การไอ การจาม มีอาการคล้ายไข้หวัด แต่รุนแรงกว่า ถ้ารักษาไม่ทันอาจถึงแก่ความตาย ทุกคนจึงต้องใส่ผ้าปิดปากอนามัย รักษาระยะห่าง จึงเป็นเหตุให้นักเรียนไม่สามารถมาเรียนที่โรงเรียนได้ตามปกติ ทำให้ห้องสมุดไม่สามารถจัดกิจกรรมส่งเสริมการอ่านที่โรงเรียนได้ แต่ทั้งนี้ทางโรงเรียนได้จัดให้มีการเรียนการสอนออนไลน์ตามระยะเวลาและตามตารางที่ใช้เรียน ทางห้องสมุดของเราก็ได้จัดกิจกรรมออนไลน์ โดยจัดกิจกรรมผ่านทางไลน์กลุ่มห้องเรียนของแต่ละระดับชั้น
การจัดกิจกรรมห้องสมุดออนไลน์ มีวัตถุประสงค์เพื่อให้นักเรียนได้รับความรู้จากห้องสมุด และสร้างเสริมความใฝ่รู้ใฝ่เรียน กระตือรือร้นในการค้นคว้า และมีนิสัยรักการอ่าน ถึงแม้นักเรียนจะไม่ได้มาเรียนที่โรงเรียนก็ตาม กิจกรรมที่จัดทำขึ้น ครอบคลุมตั้งแต่ชั้นอนุบาล 2 ถึงประถมศึกษาปีที่ 6 มีรายละเอียดดังนี้
ระดับชั้นอนุบาล 2 และอนุบาล 3 เป็นกิจกรรมแนะนำหนังสือน่าอ่าน โดยครูบรรณารักษ์ห้องสมุดจะนำหนังสือน่าอ่านที่เหมาะกับเด็กๆ ที่มีอยู่ในห้องสมุดโรงเรียนของเรามาอ่านให้ฟัง โดยถ่ายภาพหน้าหนังสือแต่ละหน้า นำมาจัดเรียง ตกแต่ง และบันทึกเสียง จัดทำเป็นวิดีโอโดยโปรแกรมพาวเวอร์พอยท์ สัปดาห์ละ 1 คลิปวิดีโอ เผยแพร่สู่สาธารณะ และแชร์เข้าไลน์กลุ่มห้องเรียน
ระดับชั้นประถมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย เป็นกิจกรรมแนะนำหนังสือน่าอ่านเช่นกัน โดยการนำหนังสือที่น่าสนใจจากห้องสมุดโรงเรียนอนุบาลเสาไห้ มาจัดทำเป็นคลิปวิดีโอ อธิบายรายละเอียดเกี่ยวกับหนังสือ ชื่อเรื่อง ผู้แต่ง กล่าวถึงเนื้อหาภายในเล่มพอสังเขป เป็นการพูดแนะนำหนังสือให้นักเรียนมีความรู้สึกตื่นเต้น อยากรู้ว่าในหนังสือจะมีเนื้อเรื่องเป็นอย่างไรต่อไป ทำให้เกิดการอยากอ่านหนังสือ การแนะนำหนังสือน่าอ่านในระดับชั้นประถมศึกษาตอนต้นและตอนปลาย เป็นหนังสือคนละชื่อเรื่อง การจัดทำคลิปวิดีโอจึงจัดทำสายชั้นละ 1 วิดีโอ เผยแพร่สู่สาธารณะ และแชร์เข้าไลน์กลุ่มห้องเรียน เมื่อไหร่ที่การแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 หายไปแล้ว และนักเรียนมาเรียนที่โรงเรียนได้ตามปกติ นักเรียนสามารถมายืมหนังสือที่ครูแนะนำได้ที่ห้องสมุด
นอกจากนี้ ยังมีการจัดกิจกรรมออนไลน์ที่ห้องสมุดทำร่วมกับกลุ่มสาระภาษาไทย โดยใช้ชื่อว่า วันภาษาไทยร้อยใจห้องสมุด ทางห้องสมุดได้ให้นักเรียนเข้าร่วมสนุกกับกิจกรรม โดยให้ส่งผลงานที่มีชื่อเรื่องว่า ‘การเขียนบรรยายภาพห้องสมุดในฝัน’ โดยวาดรูปห้องสมุดในฝัน พร้อมตกแต่งภาพวาด ระบายสีให้สวยงาม และเขียนบรรยายภาพวาดห้องสมุดในฝันความยาวไม่เกิน 4-5 บรรทัด ลงในกระดาษ A4 และส่งผลงานส่งทางไลน์ส่วนตัวกับครูบรรณารักษ์ นักเรียนที่ส่งผลงานภายในระยะเวลาที่จัดทำกิจกรรมจะได้รับเกียรติบัตรทุกคน
ผลจากการจัดกิจกรรมห้องสมุดออนไลน์ ไม่ว่าจะเป็นกิจกรรมแนะนำหนังสือน่าอ่าน อ่านหนังสือให้นักเรียนฟัง หรือการจัดกิจกรรมร่วมกับวันภาษาไทย นักเรียนส่วนใหญ่ให้ความสำคัญและเข้าร่วมกิจกรรมเป็นอย่างดี ดูได้จากการส่งไลน์วิดีโอที่เด็กนั่งฟังการอ่านหนังสือ หรือจากการส่งสติกเกอร์ไลน์ตอบกลับมา
ห้องสมุดโรงเรียนอนุบาลเสาไห้ของเรา ยังมีการประชาสัมพันธ์กิจกรรมต่างๆ ผ่านทางเพจของห้องสมุด ไม่ว่าจะเป็นคลิปการแนะนำหนังสือน่าอ่าน คลิปวิดีโอการเล่านิทาน เพื่อให้นักเรียน ครู บุคลากรในโรงเรียน รวมไปถึงผู้ปกครอง สามารถเข้าถึงกิจกรรมของห้องสมุดโรงเรียนได้ และแม้ในตอนนี้นักเรียนจะยังไม่สามารถมาโรงเรียนได้ ทางห้องสมุดของเรานอกจากจะจัดกิจกรรมออนไลน์เพื่อส่งเสริมการอ่านแล้ว ยังจัดทำการลงทะเบียนหนังสือที่มาใหม่ โดยลงทะเบียนในระบบห้องสมุดอัตโนมัติของ สพฐ. คุณครูทุกท่านที่รับผิดชอบงานห้องสมุดช่วยกันลงทะเบียนหนังสือ ติดบาร์โค้ด ติดเทปกาวตามสีของหมวดหมู่ จากนั้นก็ช่วยกันนำหนังสือขึ้นชั้นตามหมวดหมู่ที่กำหนด คอยดูแลห้องสมุด ทำความสะอาดและช่วยกันคิดออกแบบการจัดบรรยากาศภายในห้องสมุดเพื่อให้ห้องสมุดเหมาะแก่การเข้าใช้บริการ
สุดท้ายนี้กิจกรรมที่เราได้จัดทำขึ้น หวังเป็นอย่างยิ่งว่าจะสามารถช่วยให้นักเรียนได้พัฒนาความรู้ความสามารถในด้านการการอ่าน การศึกษาค้นคว้าหาความรู้ ถึงแม้นักเรียนจะมาเรียนที่โรงเรียนไม่ได้ ก็สามารถหาความรู้จากแหล่งการศึกษาค้นคว้าออนไลน์ได้อย่างมีประสิทธิภาพ มีความสนุกสนานในการร่วมกิจกรรม นำไปใช้และเกิดผลประโยชน์ต่อตัวนักเรียนมากที่สุด
