Museum of Homelessness (MoH) แปลเป็นภาษาไทยตรงตัวว่า พิพิธภัณฑ์คนไร้บ้าน แม้ในวันนี้จะยังไม่มีพื้นที่พิพิธภัณฑ์สำหรับจัดแสดงนิทรรศการถาวรของตนเองตามชื่อ แต่ก็ทำหน้าที่เป็นองค์กรแก้ไขปัญหาที่เกิดขึ้นจากสภาวะไร้ที่อยู่อาศัยอย่างแข็งขัน
ในปี 2022 MoH ได้เก็บข้อมูลและพบว่า มีคนไร้บ้านทั่วสหราชอาณาจักรเสียชีวิตจำนวน 1,313 คน คิดเป็นจำนวนเฉลี่ยหนึ่งคนในทุกๆ 6.5 ชั่วโมง พวกเขาขาดแคลนที่อยู่อาศัย สถานพักพิงชั่วคราวไม่ปลอดภัย รวมทั้งไม่สามารถเข้าถึงความช่วยเหลือด้านสุขภาพจิตและยาเสพติด ปัญหาดังกล่าวมีแนวโน้มรุนแรงขึ้น แต่ปัจจุบันยังไม่ได้รับการแก้ไขอย่างจริงจัง
MoH ประสานความร่วมมือกับองค์กรภาคประชาสังคมอื่นๆ เช่น The Outside Project, Streets Kitchen และ The Simon Community เพื่อยกระดับความเป็นอยู่ ไม่ว่าจะเป็นการแจกจ่ายอาหาร การช่วยเหลือด้านกฎหมายและการแพทย์ การฝึกทักษะและหางาน
นอกจากทำงานกับกลุ่มเป้าหมายแล้ว ทีมงานยังพยายามพลิกทัศนคติของคนทั่วไป ด้วยการริเริ่มพื้นที่แห่งความสร้างสรรค์ จัดกิจกรรมเชิงศิลปวัฒนธรรมต่างๆ แบบไม่แบ่งแยกกีดกัน เช่น ‘คาเฟ่แห่งความตาย’ สำหรับเปิดอกสนทนาเรื่องความสูญเสีย การสร้างอัลบั้มเพลง การเปิดรับกวีในพำนัก การแสดงตลก และเทศกาลศิลปะ ที่จัดขึ้นโดยผู้ที่เคยเป็นคนไร้บ้าน เป็นต้น
ไม่มีพื้นที่ก็ไม่ใช่ปัญหาใหญ่ MoH เล่าเรื่องราวของคนไร้บ้านผ่านนิทรรศการชั่วคราว งานอีเวนต์ ซึ่งนำเสนอตามหอศิลป์และพื้นที่สาธารณะต่างๆ ด้วยเนื้อหาที่ชวนให้ตราตรึงอยู่ในความรู้สึกของผู้รับชม
เช่น The Secret Museum นิทรรศการเกี่ยวกับชีวิตคนไร้บ้านในช่วงการแพร่ระบาดของโควิด-19 ที่จัดขึ้นในพื้นที่เร้นลับใจกลางกรุงลอนดอน ที่ผู้ชมจะค้นพบสถานที่จัดนิทรรศการก็ต่อเมื่อไขปริศนาจากข้อมูลเล็กๆ น้อยๆ ที่ผู้จัดทิ้งร่องรอยเอาไว้ได้
แกนหลักของงานนิทรรศการเหล่านั้น คือมุ่งแก้ปัญหาคนไร้บ้านโดยการถ่ายทอดความจริงอันน่ากังวลให้สาธารณชนได้รับรู้ และขับเคลื่อนเพื่อสร้างการเปลี่ยนแปลงในระดับปฏิบัติและนโยบาย
ที่ผ่านมา MoH ร่วมมือกับ Homeless Taskforce นำเสนอให้รัฐบาลออกนโยบายเปิดโรงแรมให้คนไร้บ้านพักอาศัยในช่วงแพร่ระบาดของ โควิด-19 จนสามารถให้ที่อยู่อาศัยคนไร้บ้านในช่วงวิกฤตได้ถึง 30,000 คน และยังได้ยื่นจดหมายเปิดผนึกต่อรัฐมนตรีกระทรวงการต่างประเทศ แสดงความไม่เห็นด้วยต่อร่างพระราชบัญญัติการย้ายถิ่นฐานโดยผิดกฎหมาย ซึ่งอาจทำให้ผู้คนอีกราว 1.9 แสนคนกลายเป็นคนไร้ที่อยู่อาศัย
ความหวังที่ Museum of Homelessness ปรารถนาจะเห็นก็คือ คนไร้บ้านได้รับการปฏิบัติอย่างเป็นธรรมในฐานะมนุษย์ที่มีศักดิ์ศรี ได้รับความช่วยเหลือให้สามารถพึ่งพาตนเองได้ในที่สุด รวมทั้งรัฐมีมาตรการจริงจังที่ช่วยลดความสูญเสีย แม้จะมีการประเมินว่าในปี 2024 ตัวเลขคนไร้บ้านที่เสียชีวิตในสหราชอาณาจักรน่าจะเพิ่มจำนวนขึ้นอีกก็ตาม
หลังจากจัดนิทรรศการชั่วคราวและกิจกรรมนอกพื้นที่มานาน MoH กำลังจะมีพิพิธภัณฑ์จริงๆ เป็นของตัวเอง ณ Manor House Lodge อาคารสีน้ำตาลใจกลางสวนสาธารณะฟินส์เบอรี เพื่อจัดแสดงวัตถุที่เกี่ยวข้องกับคนไร้บ้าน และเปิดให้ผู้คนได้ลองเข้ามาสัมผัสชีวิตและความเป็นอยู่ของผู้ไร้ที่อยู่อาศัย เร็วๆ นี้
ที่มา
เว็บไซต์ Museum of Homelessness (Online)
บทความ “MUSEUM OF HOMELESSNESS” จาก lotterygoodcauses.org.uk (Online)
บทความ “A person died while homeless every 6.5 hours in the UK last year” จาก bigissue.com (Online)
