พื้นที่การเรียนรู้บางแห่งอาจเต็มไปด้วยเครื่องมือมากมาย ไม่ว่าจะหนังสือ เครื่องมือช่าง ของเล่น บอร์ดเกม แต่บางทีพื้นที่การเรียนรู้ อาจเป็นพื้นที่เปล่าๆ เพื่อรอวันเติมเต็มจากการเข้ามาของผู้คนก็ได้ เหมือนที่ Lorem Ipsum สเปซเล็กๆ ในย่านเมืองเก่าหาดใหญ่ บนถนนนิพัทธ์อุทิศ 1 (สาย1) ที่พวกเขามองว่าที่นี่ไม่ได้เป็นคาเฟ่ แต่เป็นสเปซที่รอทุกคนมาเติมเต็มและเรียนรู้ไปด้วยกัน
นอร์ท – เรวัฒน์ รักษ์ทอง หนึ่งในผู้ร่วมก่อตั้ง Lorem Ipsum เล่าให้ฟังถึงการเริ่มต้นของพื้นที่แห่งนี้ ซึ่งมีที่มาที่ไปเหมือนกับชื่อสเปซอย่าง Lorem Ipsum เป็นข้อความดัมมี่ที่ไร้ความหมาย เป็นตัวอักษรจำลองที่รอคนมาเปลี่ยนให้เป็นคำที่มีความหมายขึ้นมา เช่นเดียวกับพื้นที่แห่งนี้ที่เป็นพื้นที่จำลองที่ไม่ได้มีความหมายใด ความหมายของสถานที่จะเกิดขึ้นได้ต้องมาจากการให้ทุกคนช่วยเติมเต็ม
พอเป็นพื้นที่เปล่าที่พร้อมเปิดรับทุกความคิด ความสร้างสรรค์ และการสนทนา ทำให้ Lorem Ipsum มีนิยามหนึ่งคือเป็นพื้นที่การเรียนรู้ที่เปิดกว้างอย่างที่สุดที่ให้ผู้คนได้มาแลกเปลี่ยนผ่านกิจกรรมที่ทางสเปซจัดขึ้น ไม่ว่าจะเป็นการฉายหนัง เต้นสวิงแดนซ์ วงเสวนา หรือแม้แต่การพาเดินไปในละแวกเมืองเก่า
และนี่คือพื้นที่การเรียนรู้ที่ไม่ว่าใครก็เข้าไปเรียนรู้ร่วมกันได้ และนอร์ทมองว่าพื้นที่แห่งนี้จะทำให้คนรุ่นใหม่เห็นความหวังเล็กๆ ในเมืองเก่าแห่งนี้
จากกลุ่มคนรวมตัวกันเป็นสเปซที่ชวนเรียนรู้หลากหลายในเมืองพหุวัฒนธรรม
จุดเริ่มต้นของ Lorem Ipsum ไม่ได้เกิดจากการสร้างพื้นที่ แต่คือเรื่องราวการเดินทางของกลุ่มคนที่ทำงานในหาดใหญ่ จากหลากหลายความสนใจ ไม่ว่าจะคนทำงานศิลปะ คนฉายหนัง คนขับเคลื่อนพื้นที่และชุมชน
หลังจากตระเวนทำกิจกรรมต่างๆ ในพื้นที่อื่นๆ ทั่วหาดใหญ่กว่า 3 ปี พวกเขาก็ตัดสินใจสร้างสเปซของตัวเองขึ้นมาเพื่อขยับขยายกิจกรรมให้ดียิ่งขึ้น โดยพื้นที่ที่ Lorem Ipsum ตั้งอยู่เป็นตึกเก่าอายุกว่า 100 ปี ที่พวกเขาตั้งใจอยากบอกเล่าเรื่องราวหาดใหญ่ให้คนได้มาเรียนรู้ผ่านสถาปัตยกรรมเก่า โดยทาง Lorem Ipsum แทบจะไม่ได้ดัดแปลงพื้นที่ใดๆ เลยเพื่อให้คนที่เข้ามาได้เห็นร่องรอยในอดีต ได้เห็นประวัติศาสตร์ที่เป็นการผสมผสานวัฒนธรรมจากกลุ่มคนมากมายในอดีตทั้ง มลายู จีน ยุโรป หลอมรวมเข้าด้วยกัน นี่จึงเป็นสเปซที่ตั้งอยู่ในเมืองพหุวัฒนธรรม ที่มีกิจกรรมสุดหลายหลากไปพร้อมกัน
การดูหนังที่มากกว่าตัวหนัง แต่เป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนดู
พอมีพื้นที่ของตัวเอง การฉายหนังซึ่งเป็นหัวใจหลักของกลุ่มก็ยิ่งเข้มข้นขึ้น Lorem Ipsum ตั้งใจหยิบหนังที่ไม่ได้เข้าฉายในหาดใหญ่มาฉายให้คนได้รู้จัก โดยพวกเขาอยากจัดรอบฉายให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ และที่สำคัญคือสร้างวงสนทนาทุกครั้งหลังฉายหนังจบ ซึ่งถือว่าเป็นกิจกรรมสำคัญพอๆ กับการฉายหนัง
สิ่งที่คนดูหนังจะได้จากที่นี่นอกจากความหลากหลายของหนัง และเรื่องราวภายในหนังแล้ว มากไปกว่านั้นคือการได้พูดคุยกันหลังหนังจบ ซึ่ง Lorem Ipsum มองว่าการดูหนัง ไม่ใช่เพียงการมานั่งดูหรือฟังว่าหนังกำลังเล่าอะไร แต่เป็นปฏิสัมพันธ์ระหว่างคนดูด้วยกัน ที่ปกติหลายคนอาจจจะโพสต์ลงโซเชียลมีเดีย แต่จริงๆ การได้คุยกันต่อหน้านั้นสนุกกว่ามาก
โดยการพูดคุยกันจะช่วยเปิดพื้นที่ให้คนที่มาดูได้แชร์ความคิด ได้ลองแลกเปลี่ยนประเด็นกันและกัน โดยนอร์ทบอกว่าช่วงแรกๆ ของการฉายอาจมีคนที่ไม่กล้าพูดคุยมากนัก แต่เมื่อเวลาผ่านไป นอร์ทก็เห็นว่าวงสนทนาเกิดการแลกเปลี่ยนอย่างเป็นธรรมชาติขึ้น คนได้ทักษะการพูด ได้ลองฟัง ได้ลองฝึกความกล้าแสดงออก จนค่อยๆ ทำให้เกิดคอมมูนิตี้ขึ้นมา
ยิ่งไปกว่านั้นคือการได้ค้นพบว่ายังมีคนน่าสนใจมากมายที่ไม่มีวันได้พบเจอในหาดใหญ่ ถ้าไม่จัดฉายหนัง เช่น ตอนฉาย Hail Satan? ก็มีกลุ่มคนที่บูชาซาตานมาชมด้วย หรือตอนฉายเรื่อง Breaking Habits แม่ชีสายเขียว ก็มีคนที่เกี่ยวข้องกับวงการกัญชามานั่งดูด้วย เกิดเป็นการเรียนรู้จากบุคคลจริงๆ ขึ้น ซึ่ง Lorem Ipsum มองว่านี่เป็นเรื่องที่น่าสนใจมากๆ
ไม่ได้เรียนรู้แค่ในพื้นที่ แต่เรียนรู้ได้ทั้งเมือง
นอกจากกิจกรรมในพื้นที่ Lorem Ipsum ยังขยับขยายต่อไปถึงการเรียนรู้ในเมืองหาดใหญ่ ผ่านกิจกรรมมากมาย เช่น Hat Yai – Side Walk ตลาดสายอาร์ตในหาดใหญ่ ย่านถนนประชารมย์-ถนนภราดร ที่พาศิลปะมาอยู่ร่วมกับย่านเมืองเก่า เพื่อพาคนมาเดินสำรวจเมืองพร้อมๆ กับช้อป ชิม กิน เที่ยว ฟังดนตรีไปด้วยกัน หรือกิจกรรม Hatyai Happens ที่พวกเขาร่วมกับคนอีกหลากหลายกลุ่มพาเดินหาดใหญ่ สำรวจความหมายของเมืองผ่านอาหารการกินตั้งแต่มื้อเช้า กลางวัน เย็น การเรียนรู้เรื่องเมืองจึงเกิดขึ้นไปพร้อมๆ กับการผลักดันกิจกรรมที่ Lorem Ipsum สนใจด้วยนั่นเอง
ขับเคลื่อนงานด้วยความสุข สิ่งที่นอร์ทเชื่อว่าจะทำให้พื้นที่การเรียนรู้ไปต่อได้
เหตุผลหนึ่งที่นอร์ทเล่าว่าเขายังคงทำ Lorem Ipsum จนทุกวันนี้เพราะนี่คือความสุขของเขาจากการได้สร้างงานบางอย่างขึ้นมาแล้วได้เห็นรอยยิ้ม ได้เห็นแววตาของเด็กๆ และคนมากมาย เขาเชื่อว่านี่คือสายตาของความหวังว่าการอยู่บ้านเกิดไม่ได้แย่อีกต่อไป
“ลองดูว่าสิ่งที่เราทำอยู่ เราทำไปเพื่ออะไร เพื่อผลกำไร หรือเพื่อสร้างเมืองให้เกิดการเคลื่อนไหว เกิดสีสัน เกิดการเปลี่ยนแปลง ถ้าเป็นอย่างหลังไม่มีอะไรน่ากังวล ผมอยากให้ทำไปเลย”
“ตอนที่ผมตัดสินใจเปิดพื้นที่นี้ช่วงโควิด แถมยังเปิดในตึกเก่าๆ อีก ใครๆ ก็หาว่าผมบ้านะ บ้านก็โทรม ที่จอดรถก็ไม่มี แต่ผมเชื่อว่าถ้าเราดื้อมากพอ มั่นใจกับสิ่งที่ตัวเลือก มันจะไปรอด ต่อให้สิ่งที่ทำอาจจะถูกบ้างผิดบ้าง แต่อย่างน้อยขอให้ได้เริ่ม”
“ไม่ว่าจะเป็นลานสนามหญ้าหน้าบ้าน พื้นที่เปล่าในลานศาลเจ้า ช่องว่างระหว่างตึก สิ่งเหล่านี้สามารถทำให้เกิดพื้นที่การเรียนรู้ได้หมดเลย แค่ลองดูว่าเราทำอะไรแล้วมีความสุข และเริ่มลงมือทำ แล้วมันจะเป็นพลังให้เราไปต่อได้เรื่อยๆ”
Tiny Space, Big Learning โดย ili.U คอนเทนต์ซีรีส์จากเพจที่สนใจ Conscious Lifestyle ชวนไปสำรวจพื้นที่การเรียนรู้ขนาดเล็กที่เกิดจากคนตัวเล็กๆ ทั่วประเทศ ใส่ใจเรื่องการศึกษาในแบบฉบับของตัวเอง และพยายามขยายขอบเขตการเรียนรู้ไปจากห้องเรียนที่เคยชิน พื้นที่เหล่านี้มีอะไรให้เรียนรู้ แล้วคนทำได้บทเรียนก้อนใหญ่อะไรจากการสร้างการเรียนรู้นอกห้องเรียน หลังจากนี้พบกันได้ทุกวันพฤหัสที่ 2 และ 4 ของเดือน
