พ.ศ. 2565 งานวิจัยจากกองทุนเพื่อความเสมอภาคทางการศึกษา (กสศ.) บอกว่ามีเด็กหลุดจากระบบการศึกษา 1.2 ล้านคน นี่คือปัญหาใหญ่ที่ไม่ควรมองข้าม           วิธีการที่เริ่มเกิดขึ้นในหลากหลายประเทศ คือการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ใกล้บ้าน (Learning Neighborhood) เป็นพื้นที่การเรียนรู้ในชุมชน และอาจเป็นอีกหนึ่งทางเลือกของการดูแลคนที่หลุดจากระบบการศึกษา           พื้นที่การเรียนรู้ใกล้บ้านสามารถเกิดได้หลากหลายรูปแบบ ไม่ว่าชุมชนจะรวมตัวกันออกแบบพื้นที่โดยหยิบเอาความรู้ในชุมชนมาส่งต่อ หรือจะเป็นหน่วยงานภายนอกเข้ามาสร้างพื้นที่พร้อมดูแลกระบวนการเรียนรู้ที่เห็นความต้องการว่าคนในชุมชนอยากได้อะไร...

ลองจินตนาการว่าเราหลับไปเมื่อ 5 ปีก่อน แล้วตื่นขึ้นมาในตอนนี้ คงจะสับสนงงงวยไม่น้อย ทั้งกับการทำงานจากที่ไหนก็ได้แค่มีไวไฟ วิถีชีวิตที่ไม่พกเงินสด ยานยนต์ไฟฟ้าที่กำลังตีตลาด หรือมีหุ่นยนต์เสิร์ฟอาหาร ฯลฯ และหากถามถึงอีกห้าปี สิบปีข้างหน้า เราก็คงจินตนาการไม่ออกว่าโลกจะเปลี่ยนแปลงไปมากแค่ไหน ด้วยเทคโนโลยีและนวัตกรรมที่เกิดขึ้นจากความคิดสุดสร้างสรรค์ แต่กว่าจะออกมาเป็นนวัตกรรมที่เปลี่ยนวิถีชีวิต จุดเริ่มต้นอาจมาจากการลองผิดลองถูก โดยไม่ต้องกลัวความล้มเหลว ซึ่งคือหัวใจสำคัญของวัฒนธรรมนักคิดสร้างสรรค์ โดยเฉพาะกลุ่มเมกเกอร์ (Maker)...

หลายต่อหลายครั้งที่ ‘ความสร้างสรรค์’ ถูกหยิบมาใช้พูดคุยว่าเป็นทักษะที่แสนจำเป็น อีกทั้งยังเป็นทักษะแห่งโลกอนาคต แต่พื้นที่ที่ควรจะได้เติมเต็มทักษะสร้างสรรค์ ดันมีแต่กฎระเบียบมากมายจนจะคิดอะไรก็ชนกรอบไปเสียหมด แม้แต่พื้นที่ เมกเกอร์สเปซ (Maker Space) ที่เริ่มเห็นกันมากขึ้น หรือแม้แต่โครงการสร้างเมกเกอร์สเปซในโรงเรียนที่มีการพยายามนำร่องสร้างพื้นที่นักประดิษฐ์ แต่ก็ยังมีข้อจำกัดบางอย่าง กฎระเบียบบางข้อที่ทำให้เด็กๆ ไม่สามารถเข้าถึงได้อย่างเต็มที่ ทั้งที่ไอเดียของเมกเกอร์สเปซ หรือ FabLab ซึ่งเกิดจาก MIT...

อาจจะด้วยระบบการศึกษาที่ทำให้ศิลปะเป็นเรื่องที่ไม่เกี่ยวข้องกับชีวิต อาจจะด้วยระบบเศรษฐกิจที่ทำให้ศิลปะกลายเป็นของสำหรับชนชั้นใดชนชั้นหนึ่ง อาจจะด้วยสังคมการเมืองที่พยายามกีดกันศิลปะไปจากใจเรา เพราะเป็นเครื่องมือสื่อสารที่ทรงพลังและไม่ยอมจำนน แต่ศิลปะไม่ใช่เรื่องไกลตัวอย่างที่ใครว่าไว้อีกต่อไป เพราะยังมีแกลเลอรีน้อยใหญ่ที่พยายามออกแบบให้ศิลปะอยู่ในชีวิตประจำวัน ผลักดันให้กลายเป็นสิ่งที่เราเห็นหรือไปหาได้บ่อยๆ โดยไม่ต้องเกร็ง ไม่ต้องเคอะเขิน แม้จะเป็นมือใหม่หัดดูงานอาร์ต หรือแม้แต่คนที่ไม่เคยสนใจศิลปะจริงๆ จังๆ ด้วยซ้ำ แกลเลอรีบางแห่งจึงไม่ได้เป็นแค่แกลเลอรี แต่เป็นทั้งพื้นที่สาธารณะ เป็นบาร์ เป็นร้านหนังสือ เป็นพื้นที่นิทรรศการของทุกคน ที่ช่วยกันทำให้พื้นที่ทางศิลปะในบ้านเราหลากหลาย เกี่ยวข้องกับผู้คนในมิติที่กว้างขวางขึ้น ...

เวลาเดินเข้าไปชมงานศิลปะ หลายคนอาจรู้สึกตัวเล็กลีบ เพราะมีความคิดฝังหัวว่าจะดูไม่รู้เรื่อง และภาพจำของศิลปะ มักถูกทำให้สูงส่งจนไกลตัวไปจากชีวิตของทุกคน ทั้งๆ ที่ศิลปะคือส่วนหนึ่งในชีวิตประจำวัน และเป็นเครื่องมือสำคัญในการสร้างแรงบันดาลใจ ไปจนถึงการเขย่าสังคมด้วยเนื้อหาหรือทัศนคติที่บรรจุภายในงานแต่ละชิ้น เพราะไม่อยากให้ศิลปะกลายเป็นเรื่องไกลตัว และอยากให้ทุกคนเดินเข้าหาศิลปะได้แบบคนเท่ากัน คนทำงานศิลปะอย่าง แนน - สิริมาดา ศุภองค์ประภา ผู้ก่อตั้ง Xspace Gallery และ...

          ภาพในอดีตเมื่อ 50 กว่าปีก่อนอาจทำให้หลายคนไม่เชื่อสายตาว่า ‘เกาหลีใต้’ จะกลายเป็นประเทศที่ใครๆ ต่างรู้จักและหยิบยกมาเป็นตัวอย่างของชาติที่พัฒนาอย่างก้าวกระโดด โดยเฉพาะการส่งออก Soft Power ที่ไปได้ไกลทั่วโลก           เรื่องนี้ไม่ได้เกิดขึ้นด้วยโชคหรือปาฏิหาริย์เลยแม้แต่น้อย ทว่าเป็นความจริงจังในการเปลี่ยนประเทศด้วยการใช้อาวุธสำคัญอย่างความรู้ ผ่านยุทธศาสตร์ชาติที่ตั้งใจสร้างเกาหลีใต้เป็น ‘สังคมฐานความรู้’ (Knowledge base society) ต่างหาก...

          ทุกครั้งที่เราเดินไปในแต่ละพื้นที่ ฟุตปาธแต่ละก้าวเดิน ต้นไม้ริมทางแต่ละต้น สิ่งเหล่านี้สามารถเป็นเครื่องมือการเรียนรู้ได้ทั้งสิ้น ถ้าเรา ‘ออกแบบเมือง’ ให้เป็นห้องเรียนไร้กำแพงได้           เราได้แนวคิดนี้หลังจากพบกับหนังสือ The City as a Classroom: Designing for Outdoor Learning ของ...