The KOMMON
TK Park website
No Result
View All Result
The KOMMON
TK Park website
No Result
View All Result
The KOMMON
No Result
View All Result
 
UNCOMMON
Common SENSE
ห้องสมุด การอ่าน การเรียนรู้ หนึ่งทศวรรษที่ฝนทั่งยังไม่เป็นเข็ม
Common SENSE
  • Common SENSE

ห้องสมุด การอ่าน การเรียนรู้ หนึ่งทศวรรษที่ฝนทั่งยังไม่เป็นเข็ม

336 views

 3 mins

< 1 MIN

January 4, 2021

Last updated - September 23, 2021

          ในขณะที่ห้องสมุดของไทยกำลังปรับตัวไปอย่างช้าๆ ข่าวคราวห้องสมุดยุคใหม่ทั่วโลกกลับดำเนินไปอย่างคึกคัก สวนทางกับความเชื่อที่ว่าห้องสมุดมีความสำคัญลดลง

           ‘โอดิ’ (Oodi) ห้องสมุดแห่งใหม่กลางกรุงเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ใช้เงินลงทุนไปกว่า 3.7 พันล้านบาท เพื่อเฉลิมฉลองวาระครบรอบ 100 ปีของการประกาศอิสรภาพออกจากรัสเซีย เปิดตัวเมื่อปลายปี 2561

          ต้นปี 2562 สิงคโปร์เดินหน้าตามวิสัยทัศน์การสร้างประเทศสู่ Smart Nation ด้วยการเปิดห้องสมุด library@harbourfront บนชั้น 3 ของห้าง VivoCity เป็นห้องสมุดพื้นที่ 3,000 ตารางเมตรซึ่งมีขนาดใหญ่ที่สุดในห้างสรรพสินค้า

          ในรอบสิบปีมานี้มีห้องสมุดที่ออกแบบปรับปรุงใหม่หรือสร้างขึ้นใหม่เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้จำนวนมากมายหลายแห่ง ที่เด่นๆ อาทิ De Nieuwe Bibliotheek ประเทศเนเธอร์แลนด์ (2553) ห้องสมุดเมืองชตุทท์การ์ท ประเทศเยอรมนี (2554) ห้องสมุดเครจีเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย (2555) ห้องสมุดเมืองเบอร์มิงแฮม สหราชอาณาจักร (2556) Dokk1 ประเทศเดนมาร์ก (2558) และ Gifu Media Cosmos ประเทศญี่ปุ่น (2558)

          ทศวรรษที่ผ่านมา ความเชื่อที่ว่าหนังสือกำลังจะตายและจะถูกแทนที่ด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์กำลังเจือจางลง คำถามที่ว่าห้องสมุดยังสำคัญอยู่หรือไม่และจะดำรงอยู่ต่อไปอย่างไร เพราะการปฏิวัติเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทำให้ผู้คนใช้ห้องสมุดลดน้อยลงและมีห้องสมุดปิดตัวไปเป็นจำนวนมาก กลายเป็นคำถามใหม่ว่าห้องสมุดควรปรับตัวอย่างไรจึงจะตอบสนองความต้องการอันหลากหลายของผู้ใช้งานได้มากที่สุด

          อาจจะจริงดังที่มีนักคิดตั้งข้อสังเกตไว้ว่า ห้องสมุดเปรียบเหมือนสิ่งมีชีวิตที่มีการปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ดังนั้นห้องสมุดจึงไม่เคยตาย และเป็นสถาบันทางสังคมที่เก่าแก่และมีอายุยืนยาวมานับร้อยๆ ปีโดยที่ยังไม่เสื่อมสลายสูญหาย อีกทั้งสามารถรักษาบทบาทและภาพลักษณ์สำคัญไว้ได้อย่างไม่เสื่อมคลาย โดยเฉพาะการเป็นแหล่งความรู้ที่น่าเชื่อถือ เป็นศูนย์รวมข้อมูลสารสนเทศที่อ้างอิงได้

          จะว่าไปแล้ว การอ่านหนังสือ เป็นเรื่องใหม่ที่คนหมู่มากบนโลกใบนี้เพิ่งจะคุ้นเคย กิจกรรมการอ่านในอดีตถูกจำกัดอยู่ในแวดวงเล็กๆ แคบๆ ส่วนใหญ่จะเกี่ยวพันกับเรื่องของศาสนาและชนชั้นปกครอง แต่เมื่อเครื่องพิมพ์กูเทนเบิร์กปรากฏตัวขึ้นเมื่อ 564 ปีก่อน โลกจึงก้าวสู่การพิมพ์ยุคใหม่ และทำให้หนังสือแพร่หลายสู่มวลชน สังคมมนุษย์ก้าวหน้าขึ้นจากหนังสือและการอ่าน โดยมีแหล่งความรู้สำคัญอย่างห้องสมุดสาธารณะเกิดขึ้นมาเคียงคู่กัน

          ณ เวลานี้ ห้องสมุดยุคใหม่กำลังปรับตัวจากองค์กรที่เน้นการเป็นคลังทรัพยากรหนังสือ (Collection Centered Organization) ไปเป็นองค์กรที่เน้นผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง (User Centered Organization) โดยคำนึงถึงความต้องการของผู้คนในยุคดิจิทัลและโลกโลกาภิวัตน์ และให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ตลอดชีวิตมากขึ้น พร้อมกับประยุกต์แนวคิดการจัดการพื้นที่ (Space Management) เพื่อปรับบทบาทตนเองให้กลายเป็นพื้นที่แห่งการสร้างสรรค์และสร้างนวัตกรรม

          การจัดการพื้นที่ของห้องสมุดยุคใหม่มีความสัมพันธ์กับการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ทางสังคม (Social Learning Space) คือการเรียนรู้เพื่อหาหนทางแก้ไขปัญหาหรือเพื่อปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง กระบวนการเรียนรู้รูปแบบหนึ่งซึ่งได้รับการยอมรับว่ามีประสิทธิภาพสูง คือการจัดให้มีพื้นที่พบปะพูดคุยแลกเปลี่ยนความรู้จากผู้คนซึ่งมีประสบการณ์ที่แตกต่าง ยิ่งปัญหานั้นมีความซับซ้อนมากเท่าไร การแบ่งปันความรู้และร่วมคิดร่วมแบ่งปันไอเดียหาวิธีการแก้ไขจากผู้คนที่หลากหลาย ก็ยิ่งมีความสำคัญและจำเป็นมากขึ้น

          ‘การอ่าน’ จึงมิใช่เป็นการเรียนรู้เพื่อความรู้เท่านั้น แต่ยังเป็นการเรียนรู้เพื่อแสวงหาวิธีการเรียนรู้ที่เหมาะสม ค้นหาวิธีที่จะได้คำตอบซึ่งนำไปสู่การแก้ไขปัญหาอย่างสร้างสรรค์ (Knowledge for Solution) และตอบโจทย์ที่เป็นประเด็นทางสังคม

          ‘การเรียนรู้’ ในลักษณะนี้ยังเรียกร้องการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เพราะประเด็นปัญหาใหม่ๆ เกิดขึ้นได้รวดเร็วและตลอดเวลา ความสามารถในการปรับตัวจึงเป็นอีกทักษะหนึ่งซึ่งจำเป็นสำหรับผู้คนในโลกยุคใหม่

          สำหรับประเทศไทย แม้ว่าผู้คนทุกระดับจะตระหนักถึงความสำคัญของการอ่านและมุ่งส่งเสริมให้คนไทยมีพฤติกรรมการอ่าน จนทำให้ปริมาณการอ่านเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งในแง่จำนวนคนอ่านและเวลาที่ใช้ในการอ่าน แต่การพูดถึงคุณภาพของการอ่าน คุณภาพหนังสือและสื่อการอ่าน และวัฒนธรรมการวิจารณ์ กลับเป็นไปอย่างบางเบา

          การอ่านที่มีคุณภาพกระตุ้นให้เกิดการคิด ความรู้ความเข้าใจที่เกิดจากความคิดเป็นสิ่งซึ่งไม่มีใครพรากไปจากมนุษย์ในฐานะปัจเจกได้ ในสังคมที่เปิดกว้างและมีเสรีภาพ พลังแห่งความคิดจะช่วยผลักดันให้ผู้คนสามารถดึงเอาศักยภาพตนเองออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่ พลังความคิดของปัจเจกที่ไม่จำนนต่อสภาพแวดล้อมเดิมและไม่หลบซ่อนหรือเลื่อนไหลไปกับพฤติกรรมรวมหมู่นี่เอง ที่นำมาสู่การสร้างสรรค์นวัตกรรมหรือสิ่งใหม่ๆ ให้โลกก้าวหน้ากว่าเดิม

          การส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ ตลอดจนการพัฒนาห้องสมุด เป็นงานยาก ต้องใช้ความเพียรพยายามสูง หากเปรียบเป็นการฝนทั่งตีเหล็กเพื่อหวังให้ได้เข็มแหลมเล็ก ก็ดูเหมือนจะเป็นการเปรียบเปรยที่สะท้อนความเหนื่อยยากและสร้างความรู้สึกให้ทดท้อหดหู่

          แต่เพราะมนุษย์นั้นมีชีวิตอยู่ด้วยความหวังและความฝัน เราจึงเชื่อว่าสักวันหนึ่งผลลัพธ์จากความเพียรทำงานอันยากเข็ญ จะกลายเป็นเข็มแหลมดุจความเฉียบคมทางปัญญา อันเป็นรากฐานของสังคมความรู้สร้างสรรค์ของไทย


เผยแพร่ครั้งแรก มิถุนายน 2562
พิมพ์รวมเล่มในหนังสือ เข็ม (2562)

Tags: ทศวรรษแห่งการอ่านผลสำรวจการอ่านของประชากร พ.ศ. 2558ผลสำรวจการอ่านของประชากร พ.ศ. 2561ห้องสมุดเข็ม

เรื่องโดย

335
VIEWS
วัฒนชัย วินิจจะกูล เรื่อง

นักอ่านเจนเอ็กซ์ รังเกียจการใช้อำนาจที่ไม่เป็นธรรมและวัฒนธรรมอำนาจนิยมทุกรูปแบบ อดทนอ่านงานวิชาการได้ดี แต่ไม่ค่อยมีปัญญาสังเคราะห์เอามาใช้

          ในขณะที่ห้องสมุดของไทยกำลังปรับตัวไปอย่างช้าๆ ข่าวคราวห้องสมุดยุคใหม่ทั่วโลกกลับดำเนินไปอย่างคึกคัก สวนทางกับความเชื่อที่ว่าห้องสมุดมีความสำคัญลดลง

           ‘โอดิ’ (Oodi) ห้องสมุดแห่งใหม่กลางกรุงเฮลซิงกิ ประเทศฟินแลนด์ ใช้เงินลงทุนไปกว่า 3.7 พันล้านบาท เพื่อเฉลิมฉลองวาระครบรอบ 100 ปีของการประกาศอิสรภาพออกจากรัสเซีย เปิดตัวเมื่อปลายปี 2561

          ต้นปี 2562 สิงคโปร์เดินหน้าตามวิสัยทัศน์การสร้างประเทศสู่ Smart Nation ด้วยการเปิดห้องสมุด library@harbourfront บนชั้น 3 ของห้าง VivoCity เป็นห้องสมุดพื้นที่ 3,000 ตารางเมตรซึ่งมีขนาดใหญ่ที่สุดในห้างสรรพสินค้า

          ในรอบสิบปีมานี้มีห้องสมุดที่ออกแบบปรับปรุงใหม่หรือสร้างขึ้นใหม่เพื่อตอบโจทย์ความต้องการของผู้ใช้จำนวนมากมายหลายแห่ง ที่เด่นๆ อาทิ De Nieuwe Bibliotheek ประเทศเนเธอร์แลนด์ (2553) ห้องสมุดเมืองชตุทท์การ์ท ประเทศเยอรมนี (2554) ห้องสมุดเครจีเบิร์น ประเทศออสเตรเลีย (2555) ห้องสมุดเมืองเบอร์มิงแฮม สหราชอาณาจักร (2556) Dokk1 ประเทศเดนมาร์ก (2558) และ Gifu Media Cosmos ประเทศญี่ปุ่น (2558)

          ทศวรรษที่ผ่านมา ความเชื่อที่ว่าหนังสือกำลังจะตายและจะถูกแทนที่ด้วยสื่ออิเล็กทรอนิกส์กำลังเจือจางลง คำถามที่ว่าห้องสมุดยังสำคัญอยู่หรือไม่และจะดำรงอยู่ต่อไปอย่างไร เพราะการปฏิวัติเทคโนโลยีสารสนเทศและการสื่อสารทำให้ผู้คนใช้ห้องสมุดลดน้อยลงและมีห้องสมุดปิดตัวไปเป็นจำนวนมาก กลายเป็นคำถามใหม่ว่าห้องสมุดควรปรับตัวอย่างไรจึงจะตอบสนองความต้องการอันหลากหลายของผู้ใช้งานได้มากที่สุด

          อาจจะจริงดังที่มีนักคิดตั้งข้อสังเกตไว้ว่า ห้องสมุดเปรียบเหมือนสิ่งมีชีวิตที่มีการปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ ดังนั้นห้องสมุดจึงไม่เคยตาย และเป็นสถาบันทางสังคมที่เก่าแก่และมีอายุยืนยาวมานับร้อยๆ ปีโดยที่ยังไม่เสื่อมสลายสูญหาย อีกทั้งสามารถรักษาบทบาทและภาพลักษณ์สำคัญไว้ได้อย่างไม่เสื่อมคลาย โดยเฉพาะการเป็นแหล่งความรู้ที่น่าเชื่อถือ เป็นศูนย์รวมข้อมูลสารสนเทศที่อ้างอิงได้

          จะว่าไปแล้ว การอ่านหนังสือ เป็นเรื่องใหม่ที่คนหมู่มากบนโลกใบนี้เพิ่งจะคุ้นเคย กิจกรรมการอ่านในอดีตถูกจำกัดอยู่ในแวดวงเล็กๆ แคบๆ ส่วนใหญ่จะเกี่ยวพันกับเรื่องของศาสนาและชนชั้นปกครอง แต่เมื่อเครื่องพิมพ์กูเทนเบิร์กปรากฏตัวขึ้นเมื่อ 564 ปีก่อน โลกจึงก้าวสู่การพิมพ์ยุคใหม่ และทำให้หนังสือแพร่หลายสู่มวลชน สังคมมนุษย์ก้าวหน้าขึ้นจากหนังสือและการอ่าน โดยมีแหล่งความรู้สำคัญอย่างห้องสมุดสาธารณะเกิดขึ้นมาเคียงคู่กัน

          ณ เวลานี้ ห้องสมุดยุคใหม่กำลังปรับตัวจากองค์กรที่เน้นการเป็นคลังทรัพยากรหนังสือ (Collection Centered Organization) ไปเป็นองค์กรที่เน้นผู้ใช้เป็นศูนย์กลาง (User Centered Organization) โดยคำนึงถึงความต้องการของผู้คนในยุคดิจิทัลและโลกโลกาภิวัตน์ และให้ความสำคัญกับการเรียนรู้ตลอดชีวิตมากขึ้น พร้อมกับประยุกต์แนวคิดการจัดการพื้นที่ (Space Management) เพื่อปรับบทบาทตนเองให้กลายเป็นพื้นที่แห่งการสร้างสรรค์และสร้างนวัตกรรม

          การจัดการพื้นที่ของห้องสมุดยุคใหม่มีความสัมพันธ์กับการสร้างพื้นที่การเรียนรู้ทางสังคม (Social Learning Space) คือการเรียนรู้เพื่อหาหนทางแก้ไขปัญหาหรือเพื่อปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลง กระบวนการเรียนรู้รูปแบบหนึ่งซึ่งได้รับการยอมรับว่ามีประสิทธิภาพสูง คือการจัดให้มีพื้นที่พบปะพูดคุยแลกเปลี่ยนความรู้จากผู้คนซึ่งมีประสบการณ์ที่แตกต่าง ยิ่งปัญหานั้นมีความซับซ้อนมากเท่าไร การแบ่งปันความรู้และร่วมคิดร่วมแบ่งปันไอเดียหาวิธีการแก้ไขจากผู้คนที่หลากหลาย ก็ยิ่งมีความสำคัญและจำเป็นมากขึ้น

          ‘การอ่าน’ จึงมิใช่เป็นการเรียนรู้เพื่อความรู้เท่านั้น แต่ยังเป็นการเรียนรู้เพื่อแสวงหาวิธีการเรียนรู้ที่เหมาะสม ค้นหาวิธีที่จะได้คำตอบซึ่งนำไปสู่การแก้ไขปัญหาอย่างสร้างสรรค์ (Knowledge for Solution) และตอบโจทย์ที่เป็นประเด็นทางสังคม

          ‘การเรียนรู้’ ในลักษณะนี้ยังเรียกร้องการปรับตัวให้เข้ากับการเปลี่ยนแปลงอยู่เสมอ เพราะประเด็นปัญหาใหม่ๆ เกิดขึ้นได้รวดเร็วและตลอดเวลา ความสามารถในการปรับตัวจึงเป็นอีกทักษะหนึ่งซึ่งจำเป็นสำหรับผู้คนในโลกยุคใหม่

          สำหรับประเทศไทย แม้ว่าผู้คนทุกระดับจะตระหนักถึงความสำคัญของการอ่านและมุ่งส่งเสริมให้คนไทยมีพฤติกรรมการอ่าน จนทำให้ปริมาณการอ่านเพิ่มขึ้นทุกปี ทั้งในแง่จำนวนคนอ่านและเวลาที่ใช้ในการอ่าน แต่การพูดถึงคุณภาพของการอ่าน คุณภาพหนังสือและสื่อการอ่าน และวัฒนธรรมการวิจารณ์ กลับเป็นไปอย่างบางเบา

          การอ่านที่มีคุณภาพกระตุ้นให้เกิดการคิด ความรู้ความเข้าใจที่เกิดจากความคิดเป็นสิ่งซึ่งไม่มีใครพรากไปจากมนุษย์ในฐานะปัจเจกได้ ในสังคมที่เปิดกว้างและมีเสรีภาพ พลังแห่งความคิดจะช่วยผลักดันให้ผู้คนสามารถดึงเอาศักยภาพตนเองออกมาใช้ได้อย่างเต็มที่ พลังความคิดของปัจเจกที่ไม่จำนนต่อสภาพแวดล้อมเดิมและไม่หลบซ่อนหรือเลื่อนไหลไปกับพฤติกรรมรวมหมู่นี่เอง ที่นำมาสู่การสร้างสรรค์นวัตกรรมหรือสิ่งใหม่ๆ ให้โลกก้าวหน้ากว่าเดิม

          การส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ ตลอดจนการพัฒนาห้องสมุด เป็นงานยาก ต้องใช้ความเพียรพยายามสูง หากเปรียบเป็นการฝนทั่งตีเหล็กเพื่อหวังให้ได้เข็มแหลมเล็ก ก็ดูเหมือนจะเป็นการเปรียบเปรยที่สะท้อนความเหนื่อยยากและสร้างความรู้สึกให้ทดท้อหดหู่

          แต่เพราะมนุษย์นั้นมีชีวิตอยู่ด้วยความหวังและความฝัน เราจึงเชื่อว่าสักวันหนึ่งผลลัพธ์จากความเพียรทำงานอันยากเข็ญ จะกลายเป็นเข็มแหลมดุจความเฉียบคมทางปัญญา อันเป็นรากฐานของสังคมความรู้สร้างสรรค์ของไทย


เผยแพร่ครั้งแรก มิถุนายน 2562
พิมพ์รวมเล่มในหนังสือ เข็ม (2562)

Tags: ทศวรรษแห่งการอ่านผลสำรวจการอ่านของประชากร พ.ศ. 2558ผลสำรวจการอ่านของประชากร พ.ศ. 2561ห้องสมุดเข็ม

วัฒนชัย วินิจจะกูล เรื่อง

นักอ่านเจนเอ็กซ์ รังเกียจการใช้อำนาจที่ไม่เป็นธรรมและวัฒนธรรมอำนาจนิยมทุกรูปแบบ อดทนอ่านงานวิชาการได้ดี แต่ไม่ค่อยมีปัญญาสังเคราะห์เอามาใช้

Related Posts

7 เคล็ดลับปรับตัวให้เป็น Lifelong Learner
Common SENSE

7 เคล็ดลับปรับตัวให้เป็น Lifelong Learner

April 7, 2022
666
คิดนอกกรอบ
Common SENSE

คิดนอกกรอบ

August 24, 2021
5.7k
Learning Environment
Common SENSE

สภาพแวดล้อมการเรียนรู้สร้างสรรค์ สังเคราะห์แนวคิดจากบริบทไทย

July 22, 2021
2.4k

Related Posts

7 เคล็ดลับปรับตัวให้เป็น Lifelong Learner
Common SENSE

7 เคล็ดลับปรับตัวให้เป็น Lifelong Learner

April 7, 2022
666
คิดนอกกรอบ
Common SENSE

คิดนอกกรอบ

August 24, 2021
5.7k
Learning Environment
Common SENSE

สภาพแวดล้อมการเรียนรู้สร้างสรรค์ สังเคราะห์แนวคิดจากบริบทไทย

July 22, 2021
2.4k
ABOUT
SITE MAP
PRIVACY POLICY
CONTACT
Facebook-f
Youtube
Soundcloud
icon-tkpark

Copyright 2021 © All rights Reserved. by TK Park

  • READ
    • ALL
    • Common WORLD
    • Common VIEW
    • Common ROOM
    • Book of Commons
    • Common INFO
  • PODCAST
    • ALL
    • readWORLD
    • Coming to Talk
    • Read Around
    • WanderingBook
    • Knowledge Exchange
  • VIDEO
    • ALL
    • TK Forum
    • TK Common
    • TK Spark
  • UNCOMMON
    • ALL
    • Common ROOM
    • Common INFO
    • Common EXPERIENCE
    • Common SENSE

© 2021 The KOMMON by TK Park.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

Add New Playlist

The KOMMON มีการใช้คุกกี้ เพื่อเก็บข้อมูลการใช้งานเว็บไซต์ไปวิเคราะห์และปรับปรุงการให้บริการที่ดียิ่งขึ้น คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่า อนุญาต
Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

อนุญาตทั้งหมด
Manage Consent Preferences
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    Always Active

    ประเภทของคุกกี้มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้คุณสามารถใช้ได้อย่างเป็นปกติ และเข้าชมเว็บไซต์ คุณไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้

  • คุกกี้สำหรับการวิเคราห์

    คุกกี้นี้เป็นการเก็บข้อมูลสาธารณะ สำหรับการวิเคราะห์ และเก็บสถิติการใช้งานเว็บภายในเว็บไซต์นี้เท่านั้น ไม่ได้เก็บข้อมูลส่วนตัวที่ไม่เป็นสาธารณะใดๆ ของผู้ใช้งาน

บันทึก
Privacy Preferences
https://www.thekommon.co/network/cache/breeze-minification/js/breeze_de570c22ef5ca38f1258456e4f9f37c2.js