สต็อกโฮล์ม เมืองหลวงของประเทศสวีเดน เป็นเมืองไฮเทค มีผู้ประกอบการและนักพัฒนาไอทีจำนวนมาก ห้องสมุดประชาชนชิสตา (Kista Public Library) ซึ่งตั้งอยู่ภายในห้างสรรพสินค้าชิสตาแกลเลอเรีย (Kista Galleria) ใจกลางย่านพาณิชยกรรมและไอซีที จึงมีจุดมุ่งหมายในการให้บริการที่เน้นกิจกรรมส่งเสริมทักษะดิจิทัลและการใช้เทคโนโลยี
Wester+Elsner บริษัทสถาปนิกของสวีเดน ออกแบบให้ห้องสมุดชิสตาเป็นพื้นที่เปิดขนาดใหญ่ มีผนังกั้นเพียงเล็กน้อยเพื่อให้พื้นที่การใช้งานมีความยืดหยุ่นตามความต้องการที่หลากหลาย แม้จะมีการแบ่งโซนตามฟังก์ชันการใช้งาน แต่พื้นที่การเรียนรู้ พื้นที่การอ่าน พื้นที่ดิจิทัล พื้นที่สำหรับเด็ก และเลาจน์หรือพื้นที่พักผ่อน กลับผสมผสานกันอย่างกลมกลืน
เมื่อผู้ใช้บริการเดินเข้ามาในห้องสมุดจะพบกับพื้นที่เลาจน์ สามารถนั่งอ่านเอกสารดิจิทัลภาษาอังกฤษ สวีดิช และสเปน มีจอดิจิทัลแนะนำเคล็ดลับการเรียนหรือทำงาน แนะนำหนังสือ สื่อ และกิจกรรมที่กำลังจะจัดขึ้นที่ห้องสมุด
ถัดเข้าไปด้านในเป็นโซนดิจิทัล มีเครื่องคอมพิวเตอร์ตั้งเรียงรายอยู่ในซุ้มสีเหลือง เหมาะสำหรับจัดกิจกรรมการเรียนรู้ดิจิทัลและสาธิตเทคโนโลยีใหม่ๆ ให้แก่ผู้ใช้บริการทุกวัย
โซนการอ่านมีบรรยากาศเงียบสงบ แต่ก็เชื้อเชิญให้เข้ามานั่งอ่านหนังสือ อีบุ๊ก หรือฟังหนังสือเสียง สื่ออิเล็กทรอนิกส์ในโซนนี้จะเน้นความหลากหลายทางภาษาเพื่อให้สอดคล้องกับผู้ใช้บริการห้องสมุดที่มีเชื้อชาติและภาษาแตกต่างกัน โดยเป็นภาษาสวีดิชประมาณร้อยละ 60 และภาษาอื่นร้อยละ 40
โซนการเรียนรู้ ประกอบด้วยห้องย่อยขนาดเล็กหลายสิบห้อง และโถงขนาดใหญ่ที่สามารถจุผู้เข้าร่วมกิจกรรมได้ประมาณ 50 คน วงกบหน้าต่างสีส้มในโซนนี้ ช่วยเพิ่มความสว่างของแสงอาทิตย์ที่ส่องเข้ามาทางผนังกระจก และสร้างความสะดุดตาเมื่อมองมาจากภายนอก
โซนเด็ก เน้นการค้นพบและสร้างสรรค์ ตกแต่งให้มีสีสันสนุกสนาน มีห้องสำหรับอ่านหนังสือแบบออกเสียง เล่นเกม และจัดกิจกรรม กระตุ้นให้เด็กๆ ได้เล่นกับชิ้นงานหรือโมเดล เช่น แป้งโดว์ ตัวต่อเลโก้ และลังกระดาษ มีห้องเก็บเสียงชื่อว่าแบล็คบ็อกซ์ (Black Box) สำหรับกิจกรรมเล่านิทานดิจิทัลและฉายภาพยนตร์
เดอะสเตจ (The Stage) เป็นห้องขนาดความจุ 40 คน สำหรับจัดกิจกรรมสร้างแรงบันดาลใจและการแสดง เช่น กิจกรรมสนทนากับนักเขียน จัดแสดงดนตรี จัดอบรม และการอภิปรายประเด็นทางสังคมและวัฒนธรรมร่วมสมัย
จุดเด่นของห้องสมุดชิสตาคือการเชื่อมโยงศักยภาพของพื้นที่กายภาพเข้ากับกิจกรรมส่งเสริมทักษะการเรียนรู้ด้านดิจิทัลเอาไว้ด้วยกันได้อย่างลงตัว ห้องสมุดมีแนวคิดที่ชัดเจนและตระหนักถึงความสำคัญของการเล่น การเรียนรู้ผ่านการทดลองทำ การนำเทคโนโลยีมาประยุกต์ใช้ และแสวงหาความร่วมมือกับภาคีหุ้นส่วนมาเป็นผู้ร่วมสร้างสรรค์กิจกรรมด้านเทคโนโลยี เช่นการเป็นพันธมิตรกับ CoderDojo
เจ้าหน้าที่ห้องสมุดมีภูมิหลังทางการศึกษาที่หลากหลาย เช่น บรรณารักษ์ โปรดิวเซอร์ นักการศึกษาดิจิทัล และผู้เชี่ยวชาญไอที ซึ่งความรู้ที่แตกต่างกันของบุคลากรเหล่านี้ก่อให้เกิดไอเดียกิจกรรมการเรียนรู้ที่แปลกใหม่น่าสนใจ นอกจากนี้เจ้าหน้าที่แต่ละคนยังสามารถสื่อสารได้หลายภาษา สะท้อนถึงความยอมรับในการเป็นสังคมพหุวัฒนธรรม
ห้องสมุดชิสตาได้รับรางวัล Public Library of the Year 2015 ของสหพันธ์นานาชาติแห่งสถาบันและสมาคมห้องสมุด (International Federation of Library Association – IFLA) เอาชนะห้องสมุดที่ได้รับการเสนอชื่อในปีนั้นอีก 4 แห่งจากนิวซีแลนด์ ออสเตรเลีย เคนยา และสเปน
ที่มา
บทความ “Kista Library” จาก modelprogrammer.slks.dk (Online)
บทความ “Kista Public Library Sweden Winner Public Library of the Year Award 2015” จาก ec.europa.eu (Online)
