โกรนิงเง่น (Groningen) เป็นเมืองเก่าแก่ทางตอนเหนือของเนเธอร์แลนด์ ในสมัยสงครามโลกครั้งที่สอง เมื่อกองทัพนาซีเยอรมนีบุกยึดดินแดน ได้รับความเสียหายอย่างกว้างขวางโดยเฉพาะบริเวณตลาดกลางเมือง แต่โบสถ์ หอคอย และกำแพงเมืองไม่ได้รับความเสียหาย ยังหลงเหลือให้เห็นเป็นมรดกทางประวัติศาสตร์จนถึงทุกวันนี้
เมื่อเข้าสู่ยุคมิลเลนเนียล เนเธอร์แลนด์ตัดสินใจสร้างรถไฟความเร็วสูงเชื่อมระหว่างอัมสเตอร์ดัม โกรนิงเง่น ไปถึงฮัมบวร์ก ในเยอรมนี ทำให้การเดินทางจากเมืองหลวงไปยังภูมิภาคอื่นเป็นไปอย่างสะดวกและรวดเร็วขึ้น
ปี 2005 สภาเมืองริเริ่มแผนการสร้าง Forum Groningen (เดิมชื่อว่า Groningen Forum) ให้เป็นศูนย์วัฒนธรรมอเนกประสงค์ ที่ซึ่ง “คุณสามารถเริ่มต้นจิบกาแฟในตอนเช้า เรื่อยไปจนกระทั่งดื่มค็อกเทลตอนค่ำ” โดยเลือกทำเลที่ตั้งในย่านตลาดกลางเมือง ติดกับพิพิธภัณฑ์ Grafisch Museum Groningen ซึ่งเป็นแหล่งเรียนรู้ที่มีชื่อเสียงอีกแห่งหนึ่ง
Forum Groningen ชวนให้ชาวเมืองตั้งคำถามว่า จำเป็นหรือไม่ที่ทำเลทองของเมืองจะต้องมีไว้สำหรับห้างสรรพสินค้าและอาคารพาณิชย์เท่านั้น
Dirk Nijdam ผู้อำนวยการ Forum Groningen กล่าวถึงโครงการนี้ว่า “เมืองเคยประสบความสำเร็จในการสร้างพิพิธภัณฑ์ ให้เป็นทั้งแหล่งประวัติศาสตร์และพื้นที่สำหรับการผ่อนคลาย อาคารพิพิธภัณฑ์กลายเป็นสิ่งดึงดูดผู้คนจากทั่วโลก ทุกคนสังเกตได้ว่าการสัญจรของชาวเมืองเปลี่ยนแปลงไป พื้นที่บริเวณนั้นเกิดความเชื่อมโยงมากขึ้น ภาพลักษณ์ของโกรนิงเง่นพัฒนาขึ้น มันพิสูจน์แล้วว่าอาคารมีบทบาทอย่างไรบ้างต่อการพัฒนาเมือง และตอนนี้เป็นช่วงเวลาที่ผู้คนต่างพูดกันว่า เมืองของเราจำเป็นต้องก้าวไปข้างหน้า พวกเราอยากสร้างสิ่งใหม่ขึ้นมาอีกครั้ง”
NL Architects ได้รับการคัดเลือกจากคณะกรรมการ รวมถึงประชาชนและนักเรียน ให้เป็นผู้รับผิดชอบการออกแบบ จากบริษัทที่เข้าร่วมเสนอตัวทั้งหมด 7 แห่ง ใช้เวลาออกแบบและก่อสร้างจนเสร็จสมบูรณ์ยาวนานถึง 13 ปี เปิดให้บริการในปี 2019 ใช้งบประมาณไปทั้งสิ้น 101 ล้านยูโร
Forum Groningen เป็นแหล่งเรียนรู้ขนาดมหึมา สูง 10 ชั้น รูปลักษณ์แบบสมัยใหม่แต่ดูกลมกลืนไปกับสิ่งแวดล้อมของเมือง บรรยากาศภายในอาคารดูไม่เหมือนห้องสมุดหรือแหล่งเรียนรู้เท่าใดนัก แต่ให้ความรู้สึกคล้ายห้างสรรพสินค้าที่เต็มไปด้วยเรื่องราวเกี่ยวกับการเรียนรู้ เป็นแหล่งพบปะทางวัฒนธรรมที่สร้างสรรค์และมีชีวิตชีวา ในช่วงแรกที่เปิดให้บริการ มีผู้เยี่ยมชมมากถึง 7 แสนคน มากกว่าจำนวนประชากรของเมืองถึง 3 เท่า
ส่วนที่เป็นห้องสมุด มีหนังสือ 92,000 เล่ม จัดหมวดหมู่โดยไม่ยี่หระกับระบบทศนิยมดิวอี้ สำหรับผู้ที่ไม่ใช่คอหนังสือสามารถเพลิดเพลินกับภาพยนตร์ นิทรรศการ หอจดหมายเหตุเมือง พิพิธภัณฑ์การ์ตูน เกม interactive พื้นที่ hackathon ร้านอาหารบนชั้นดาดฟ้าซึ่งสามารถชมวิวที่งดงามของเมือง หรือแม้กระทั่งหามุมอุ่นๆ เพื่องีบหลับ
Nijdam กล่าวว่า “หากผู้คนมาที่นี่แล้วพูดว่า ‘ว้าว โกรนิงเง่นมีห้องสมุดใหม่’ เท่ากับว่าพวกเราล้มเหลว แต่ถ้าหากคุณต้องการมาแฮงเอาต์ ชมนิทรรศการ หรือพูดคุยเรื่องหนังสือ คุณจะสัมผัสได้ถึงการอ้าแขนต้อนรับด้วยความยินดี”
Forum Groningen ได้รับรางวัลมากมาย เช่น Red Dot Award 2020, AIT-Award 2020, Dutch Design Award และเป็น 1 ใน 5 ห้องสมุดที่ได้เข้าชิงรางวัล Public Library of the Year 2021 จัดโดย สหพันธ์นานาชาติแห่งสถาบันและสมาคมห้องสมุด (IFLA)
ที่มา
เว็บไซต์ Forum Groningen (Online)
บทความ “Groningen’s new cultural Forum is a place that makes you want to stay” จาก ribaj.com (Online)
บทความ “Forum Groningen” จาก en.wikipedia.org (Online)
บทความ “The new-look shopping mall that doesn’t sell stuff” จาก theguardian.com (Online)
บทความ “NL Architects unveils Forum Groningen as a “cultural department store”” จาก dezeen.com (Online)
Cover Photo: Deon Prins
