ห้องสมุดเทยยิน (Biblo Tøyen) เป็นหนึ่งใน 24 สาขาของห้องสมุดกลางออสโล ประเทศนอร์เวย์ ที่เพิ่งได้รับการบูรณะ พร้อมกับกฎใหม่คือการสงวนห้องสมุดแห่งนี้ไว้เป็นพื้นที่เพื่อสร้างสรรค์นวัตกรรมสำหรับวัยรุ่นอายุระหว่าง 10-15 ปีเท่านั้น
บรรณารักษ์ห้องสมุดกล่าวว่า ระบบการศึกษาของนอร์เวย์กำหนดให้นักเรียนตั้งแต่เกรด 1-4 สามารถอยู่ในโรงเรียนได้จนถึง 5 โมงเย็น เพื่อเล่น ทำการบ้าน หรือทำกิจกรรมอื่นๆ ห้องสมุดเทยยินจึงคิดที่จะสร้างทางออกให้กับเด็กที่เริ่มเติบโตเข้าสู่ช่วงวัยรุ่น ให้ยังคงมีสถานที่เรียนรู้สนุกๆ หลังเลิกเรียน (โรงเรียนในนอร์เวย์ เลิกเรียนเวลาบ่ายสอง ช้าสุดไม่เกินบ่ายสาม)
ทีมงานเริ่มต้นกระบวนการออกแบบด้วยวิธีการรับฟังความคิดเห็นของเด็กวัยรุ่นตอนต้น ซึ่งเป็นกลุ่มเป้าหมายของห้องสมุด เด็กๆ บอกว่าพวกเขาต้องการสถานที่สำหรับ “แฮงเอาต์” บรรยากาศผ่อนคลาย ห่างจากสายตาพ่อแม่ และคุยเล่นกันได้ ต้องการพื้นที่ปลอดภัยในการพบปะทางสังคม และควรจะเป็นสถานที่ซึ่งสามารถลงมือสร้างสรรค์หรือทำอะไรบางอย่างด้วยกัน
ห้องสมุดเทยยินจึงวางคอนเซ็ปต์ที่นี่ให้เป็น ‘พื้นที่ที่สาม’ (third place) นอกเหนือไปจากบ้านและโรงเรียน ซึ่งเยาวชนสามารถเรียนรู้ ค้นคว้า และเป็นตัวของตัวเอง โดยมีเป้าหมายที่จะปลูกฝังและสร้างแรงจูงใจด้านการอ่านและการเรียนรู้ให้กับคนรุ่นใหม่ ผ่านกิจกรรมสนุกๆ เช่น การละคร ดนตรี การทำอาหาร การเขียนโปรแกรมคอมพิวเตอร์ และการต่อเลโก้
พื้นที่กลางห้องมีรถบรรทุกเก่ายี่ห้อวอลโว่ซึ่งด้านท้ายถูกดัดแปลงเป็นครัวจำลอง สมาชิกสามารถนั่งอ่านหนังสือหรือทำการบ้านในพื้นที่แปลกๆ เช่นในรถเข็น ในรถตุ๊กๆ หรืออภิปรายเป็นกลุ่มในเรือกอนโดล่าที่แขวนอยู่กลางอากาศ การมาห้องสมุดจึงช่วยเติมเต็มจินตนาการและสนับสนุนความคิดสร้างสรรค์ของเด็กๆ
ห้องสมุดตกแต่งด้วยโทนสีน้ำตาลและเทา ทำให้มีบรรยากาศเหมือนอยู่บ้าน เปลี่ยนจากหลอดไฟฟลูออเรสเซนต์เป็นหลอดไฟที่ให้แสงสีอบอุ่น และติดสปอตไลท์เน้นแสงในบางจุดเพื่อขับเน้นพื้นผิวและรูปทรงหลากหลายลักษณะของพรม ม่าน และเฟอร์นิเจอร์
หนังสือถูกจัดกลุ่มตามธีมของเนื้อหาเช่น ‘สัตว์’ ‘กีฬา’ บ้างก็จัดวางหนังสือนวนิยายวิทยาศาสตร์ไว้ใกล้กับหนังสือเกี่ยวกับหุ่นยนต์และการสำรวจธรรมชาติ แนวทางการจัดหนังสือเช่นนี้ ทำให้หนังสือเล่มหนึ่งๆ ไม่ถูกจำกัดให้วางอยู่ตำแหน่งใดตายตัว แต่สามารถสับเปลี่ยนหมุนเวียนไปตามธีมที่บรรณารักษ์ริเริ่มขึ้น
ห้องสมุดหลีกเลี่ยงการทำชั้นหนังสือสูงๆ เพื่อให้ทุกคนสามารถเอื้อมหยิบได้ถึง ชั้นหนังสือถูกแขวนไว้บนรางหรือลวดสลิง ทำให้ง่ายต่อการจัดพื้นที่ใหม่ตามลักษณะการใช้งานหรือกิจกรรมที่ห้องสมุดจัดขึ้น
ปลายปี 2016 ห้องสมุดเทยยินได้นำโดรนมาใช้กับระบบจัดการห้องสมุด ทุกๆ คืนโดรนจะบินวนเหนือชั้นหนังสือเพื่อสแกนและระบุตำแหน่งหนังสือแต่ละเล่มซึ่งติดแท็ก RFID เตรียมพร้อมสำหรับอำนวยความสะดวกในการให้บริการหนังสือในวันถัดไป ส่วนระบบยืมคืนหนังสือก็ใช้การ์ดไมโครชิปซึ่งทำให้การยืมคืนเป็นไปด้วยความง่ายดายและรวดเร็ว
เวลาเปิดปิดห้องสมุดที่นี่ก็ไม่เหมือนใคร สอดคล้องกับกลุ่มผู้ใช้บริการหลักคือเด็กวัยรุ่นตอนต้น ในวันจันทร์ถึงศุกร์เปิดให้บริการตั้งแต่บ่าย 2 ถึง 5 โมงเย็น ส่วนวันเสาร์และอาทิตย์เปิดให้บริการเวลาเที่ยงถึงสี่โมงเย็น
ที่มา
บทความ “Welcome to Biblo Tøyen: Norway’s First Youth-Only Library for kids ages 10 to 15. Adults not allowed!” จาก theoslobook.no (Online)
บทความ “DEICHMAN BIBLO TØYEN NO ADULTS ALLOWED” จาก aatvos.com (Online)
