ในช่วงหลังของศตวรรษที่ 20 สิ่งที่เราเรียกกันในวันนี้ว่า “การปฏิวัติดิจิทัล” เริ่มพัฒนาขึ้นอย่างรวดเร็ว ในระยะเวลาอันสั้น มนุษยชาติเปลี่ยนจากการใช้เครื่องจักรกล และแอนะล็อกสู่ดิจิทัลอิเล็กทรอนิกส์ ความก้าวหน้าทางเทคโนโลยีที่โดดเด่นเหลือแสนนี้นำพาเราให้มาถึงปัจจุบัน อันเป็นเวลาที่เทคโนโลยีกลายมาเป็นส่วนหนึ่งของทุกแง่มุมในชีวิตเรา ความก้าวหน้าล่าสุดที่ดูเหมือนว่าทุกคนจะพูดถึงนั้นคือ เมตาเวิร์ส
การรีแบรนด์ของเฟซบุ๊กและคำกล่าวของ มาร์ก ซักเคอร์เบิร์ก ที่พูดเกี่ยวกับอินเทอร์เน็ตยุคถัดไป ทำให้ผู้คนสงสัยว่าอนาคตจะเป็นอย่างไร ถึงแม้ดูเหมือนว่าเมตาเวิร์สจะมีประโยชน์มากมายหลายประการ แต่ในบทความนี้เราจะชี้ให้เห็นถึงวิธีการที่มันจะสามารถแปลงโฉมการศึกษาออนไลน์ได้
เมตาเวิร์สคืออะไร
ก่อนที่จะลงรายละเอียด เรามาทำความเข้าใจกับหนึ่งคำถามหลักกันก่อนดีกว่า ทุกคนกำลังพูดถึงเมตาเวิร์ส แต่มันคืออะไรกันแน่ คำว่า “เมตาเวิร์ส” ถูกบัญญัติขึ้นครั้งแรกในนวนิยายวิทยาศาสตร์เรื่อง Snow Crash ของ Neal Stephenson ในปี 1992 ที่ซึ่งมนุษย์มีปฏิสัมพันธ์กันเองผ่านรูปแบบของอวตาร์ภายในโลกเสมือนจริงสามมิติ ในนวนิยายเรื่องนั้น เมตาเวิร์สเป็นส่วนขยายเสมือน 3 มิติของอินเทอร์เน็ตในแบบที่เรารู้กัน เฉกเช่นชีวิตจริง พื้นที่ดังกล่าวให้อิสระแก่ผู้ใช้อย่างมากเมื่อพูดถึงปฏิสัมพันธ์แบบเรียลไทม์ ในขณะที่ยังอนุญาตให้ทุกคนได้สร้างสภาพแวดล้อมออนไลน์แบบใดก็ตามที่สามารถจินตนาการถึง
เมตาเวิร์สจะช่วยเปลี่ยนการเรียนออนไลน์ได้อย่างไร
ถึงแม้ว่าเราจะมีอะไรอีกมากมายให้คาดหวังจากเมตาเวิร์ส แต่ในขณะนี้เมตาเวิร์สเองก็ได้แสดงศักยภาพที่ยอดเยี่ยมแล้ว โดยเฉพาะวงการเกม ในช่วงไม่กี่ปีที่ผ่านมานี้ วิดีโอเกมบางเกมได้อนุญาตให้ยูสเซอร์โต้ตอบกันอย่างอิสระ และยังสามารถเข้าร่วมกิจกรรมอย่างปาร์ตี้และคอนเสิร์ตผ่านอวตาร์ได้ด้วย อย่างไรก็ตามธุรกิจเกมไม่ใช่อุตสาหกรรมเดียวที่ใช้ประโยชน์ผ่านเมตาเวิร์สได้ ด้วยความนิยมในการเรียนออนไลน์ที่เพิ่มสูงขึ้น นักการศึกษา ผู้สอน สถาบัน ฯลฯ ต่างกำลังหาแนวทางที่ทำให้การเรียนทางไกลมีปฏิสัมพันธ์และดึงดูดใจมากยิ่งขึ้น มาดูแนวทางบางประการที่เมตาเวิร์สสามารถช่วยได้กัน
การสร้างห้องเรียนออนไลน์ที่น่าดึงดูดและมีชีวิตชีวา
ประโยชน์หลักที่ e-Learning สามารถเก็บเกี่ยวได้จากเมตาเวิร์ส คือ ความสามารถในการทำสภาพแวดล้อมการเรียนรู้ออนไลน์ให้มีชีวิตชีวามากขึ้น นักการศึกษาสามารถสร้างห้องต่างๆ ที่เหมาะสำหรับความต้องการทางการศึกษาได้ ไม่ว่าจะเป็นอะไรก็ตาม ขีดจำกัดนั้นมีเพียงจินตนาการของพวกเขาเท่านั้น ในขณะเดียวกันอวตาร์ที่ปรับแต่งได้อย่างเต็มที่ ก็ช่วยให้ผู้เรียนทุกคนตอบโต้กับวัตถุเหมือนจริงและทำให้ทฤษฎีกลายมาเป็นการปฏิบัติได้ นอกจากนี้การอนุญาตให้ผู้เรียนได้ใช้อวตาร์ที่แสดงถึงตัวตนจริงของตัวเองไม่ใช่เพียงภาพการ์ตูนที่คลุมเครือก็ช่วยเสริมความรู้สึกสมจริงให้กับห้องเรียนเสมือนจริงเป็นพิเศษด้วย ทำให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมกับกระบวนการเรียนรู้มากขึ้น
ส่งเสริมการสื่อสาร
ไม่น่าแปลกใจเท่าไหร่นักที่การสร้างปฏิสัมพันธ์และการสื่อสารไม่ใช่เรื่องง่ายสำหรับการเรียนออนไลน์ การเว้นระยะห่างทางกายภาพอาจสร้างความรู้สึกของการปลีกวิเวกและความเหงาในหมู่ผู้เรียนและผู้สอนได้ เพื่อลบล้างความรู้สึกดังกล่าวและกระตุ้นให้ทั้งสองฝ่ายมีปฏิสัมพันธ์กันมากขึ้น เมตาเวิร์สช่วยให้ทั้งผู้สอนและผู้เรียนสามารถสร้างห้องสำหรับจัดประชุมพูดคุยกันเฉพาะ อาจสร้างห้องเรียนกลุ่มย่อย ห้องเรียนกลุ่มใหญ่ หรือห้องทำงานรวม การใช้อวตาร์ทำให้ทุกคนสามารถเชื่อมต่อโดยเห็นกันและกัน ส่งต่อไฟล์ให้กันง่ายขึ้น มีปฏิสัมพันธ์ในวัตถุเดียวกัน หรือเล่นเกมด้วยกันก็ได้ คุณลักษณะเหล่านี้กระตุ้นให้ผู้เรียนเชื่อมต่อกับเพื่อนร่วมชั้นและครูผู้สอน ซึ่งนั่นจะช่วยเพิ่มพูนประสบการณ์การเรียนรู้
ส่งเสริมการจัดการเรียนรู้แบบอิมเมอร์ซีฟ
เทคโนโลยีหลักที่สนับสนุนเมตาเวิร์ส คือ Augmented Reality (AR) และ Virtual Reality (VR) โดยเฉพาะเมื่อผู้ใช้มีชุดหูฟังหรือแว่นตาที่ช่วยให้พวกเขาสามารถด่ำดิ่งตนเองสู่โลกเสมือนจริง ผู้เรียนออนไลน์จะได้รับประโยชน์จากการจัดการเรียนรู้แบบอิมเมอร์ซีฟมาก เนื่องจากมันช่วยให้พวกเขาได้นำทฤษฎีมาสู่การปฏิบัติ เก็บตวงความรู้ได้ดีขึ้น และเพิ่มการมีส่วนร่วมมากขึ้นด้วย การใช้ AR หรือ VR ช่วยให้ผู้เรียนมีส่วนร่วมในการจำลองและเกมประดุจพวกเขาได้อยู่ ณ ที่แห่งนั้นจริงๆ ยกตัวอย่างเช่น ภาพประกอบ 3 มิติที่จะช่วยให้พวกเขาเข้าใจว่าเครื่องจักรชิ้นหนึ่งๆ ทำงานอย่างไร หรือแนวคิดทางคณิตศาสตร์มีรูปร่างหน้าตาอย่างไรในชีวิตจริง
ยกระดับ Gamification
ประโยชน์ของการใช้ Gamification ในการเรียนรู้นั้นเป็นที่ทราบกันมานานหลายปีแล้ว กลยุทธ์นี้ช่วยให้การเรียนสนุกและง่ายดาย ทำให้แก้ไขปัญหาได้ดีขึ้น พร้อมทั้งให้ฟีดแบคแบบเรียลไทม์ และเสริมประสบการณ์การเรียนรู้โดยรวม ด้วยเมตาเวิร์ส Gamification จะมีชีวิตชีวามากขึ้นอย่างไม่เคยเป็นมาก่อน เพราะยูสเซอร์นั้นจะไม่เพียงแค่เล่นเกม แต่พวกเขาเข้าไปอยู่ในเกมนั้น! เมื่อผนวกอุปกรณ์ AR หรือ VR เข้ากับความเป็นไปได้ที่ไม่มีที่สิ้นสุดของเมตาเวิร์ส ผู้สอนสามารถสร้างกิจกรรมแบบมีเกมเป็นพื้นฐาน (Game-Based Activities) ซึ่งผู้เรียนสามารถเข้าร่วมได้ในสภาพแวดล้อมที่สมจริงอย่างสมบูรณ์ ละม้ายกับสถานการณ์ในชีวิตจริง
บทสรุป
ไม่ว่าเราจะมีข้อกังขาเกี่ยวกับเมตาเวิร์สมากมายแค่ไหน สิ่งนี้ก็จะเป็นก้าวต่อไปของอินเทอร์เน็ตอยู่ดี อุตสาหกรรมเกมได้สำรวจและค้นพบสมรรถภาพของมันเร็วกว่าใคร แต่ในไม่ช้ามันจะเข้ามามีบทบาทในแง่มุมอื่นๆ ของชีวิตเราอย่างแน่นอน ดังเช่นในวันนี้มีหลายคนเริ่มมองเห็นว่าเมตาเวิร์สจะก่อให้เกิดประโยชน์มหาศาลต่อ e-Learning เนื่องจากความสามารถในการเรียนรู้ดื่มด่ำผ่านโลกเสมือนจริง ช่วยให้สภาพแวดล้อมการเรียนรู้สมจริงมากกว่าเดิม ดึงดูดและเพิ่มพูนประสบการณ์แก่ผู้เรียนมากขึ้น
สำหรับสิ่งที่ไม่ชัดเจนหรือยังมาไม่ถึง เราอาจทำได้แค่จินตนาการถึงอนาคตข้างหน้า แต่กระนั้นมันก็น่าตื่นเต้นมิใช่หรือที่ได้เฝ้ามองความเปลี่ยนแปลง และสุดท้ายจะพบว่าสิ่งนั้นได้เกิดขึ้นมาจริงๆ
ที่มา
บทความ “Metaverse Education : 4 Ways It Is Transforming Online Education” จาก elearningindustry.com (Online)
