วัฒนธรรมความรู้ของอุษาคเนย์มีประวัติศาสตร์ที่ยาวนาน ทั้งการสื่อสารโดยมุขปาฐะ เช่น เรื่องเล่า นิทาน การแสดง การขับลำนำ และการบันทึกไว้เป็นลายลักษณ์อักษรซึ่งจำกัดอยู่เฉพาะกลุ่มผู้ที่มีการศึกษาและมีศูนย์กลางอยู่ที่วัดกับวัง ต่อมาเมื่อเทคโนโลยีการพิมพ์เข้ามาในศตวรรษที่ 19 เป็นการเปลี่ยนโลกของเอเชียตะวันออกเฉียงใต้ สำหรับประเทศไทยการพิมพ์หนังสือเข้ามาในสมัยรัชกาลที่ 3 โดยหมอบรัดเลย์
หนังสือคือหน้าต่างที่เปิดเผยความเป็นมนุษย์ การศึกษาเรื่องราวของหนังสือจะต้องคำนึงถึงบริบทของหนังสือด้วย เราไม่ได้อ่านหนังสือแต่เพียงอย่างเดียว แต่เราจะต้องอ่านบริบทของหนังสือที่เราอ่านด้วย จึงจะเข้าใจสิ่งที่หนังสือเขียนอย่างถ่องแท้ หนังสือเกิดขึ้นจากบริบทของสังคม ในอีกด้านหนึ่งหนังสือก็มีส่วนในการขับเคลื่อนสังคมด้วยเช่นกัน
บันทึกการบรรยาย วัฒนธรรมหนังสือในอุษาคเนย์ โดย รศ.ดร.สุเนตร ชุตินธรานนท์ ผู้อำนวยการสถาบันเอเชียศึกษา จุฬาลงกรณ์มหาวิทยาลัย บันทึกในโอกาสการประชุมวิชาการประจำปี 2556 (Thailand Conference on Reading 2013) ของสถาบันอุทยานการเรียนรู้
