อยากเปลี่ยนบรรยากาศ หาที่นั่งเล่น ไปห้องสมุดสิ!

16 views

August 31, 2021

เมื่อเดือนตุลาคมปี 2020 ที่เมือง Kirkkonummi ประเทศฟินแลนด์ มีการเปิดตัวห้องสมุดฟือริ (Fyyri Library) ที่ปรับปรุงใหม่จากห้องสมุดเก่าในยุค 80s ภายใต้แนวคิดที่ตั้งใจให้สถานที่แห่งนี้เป็น ‘ห้องนั่งเล่นสาธารณะ’ ของเมือง

เมือง Kirkkonummi อยู่ใกล้กับเมืองหลวงอย่างเฮลซิงกิ เป็นเมืองขนาดเล็ก ในเขตเทศบาลเมืองมีประชากรราว 40,000 คนเท่านั้น ห้องสมุดแห่งนี้ตั้งอยู่ใกล้กับโบสถ์ยุคกลางที่ก่อสร้างด้วยหิน โดยอาคารทั้งสองถูกคั่นด้วยลานกว้างประมาณ 50 เมตร แม้โครงสร้างดั้งเดิมของตัวอาคารจะเป็นคอนกรีตที่สร้างในทศวรรษ 1980 แต่ส่วนต่อขยายที่เพิ่มเข้านั้น ใช้วัสดุปิดพื้นผิวหลังคาและผนังเป็นทองแดงทั้งหมด

ทีมสถาปนิกจาก JKMM Studio ให้เหตุผลว่า ต้องการสร้างรูปลักษณ์ที่เป็นหนึ่งเดียวของอาคาร หลอมรวมพื้นที่เก่าภายใต้รูปทรงใหม่ที่ทันสมัย และเพื่อเชื่อมโยงกับโบสถ์ข้างๆ ซึ่งมุงหลังคาด้วยทองแดงเช่นกัน เมื่อมองในภาพรวม อาคารทั้งสองหลังจึงเปรียบเสมือน ‘หัวใจ’ และ ‘สมอง’ ของเมืองเล็กๆ แห่งนี้

การปรับปรุงครั้งนี้ ทำให้ห้องสมุดมีพื้นที่เพิ่มขึ้นเป็นสองเท่า หรือราวๆ 4,700 ตารางเมตร ห้องสมุดฟือริ (Fyyri Library) มุ่งสร้างบรรยากาศอันเป็นมิตรและเชื่อมโยงกับภูมิทัศน์ของเมือง มีเฉลียงยาวกว่า 50 เมตร ผนังกระจกเปิดโล่ง มองออกไปเห็นโบสถ์ที่ตั้งอยู่เคียงกัน ส่วนต่อขยายที่เพิ่มเข้ามาเป็นห้องอ่านหนังสือ ถูกออกแบบให้มีบรรยากาศเหมือนนั่งอยู่กลางป่าที่มีแสงธรรมชาติส่องผ่านเข้ามารำไร

ภายในอาคารเน้นการตกแต่งเรียบง่าย ใช้โทนสีเรียบๆ ประกอบกับเฟอร์นิเจอร์ไม้ เพื่อสร้างบรรยากาศที่ให้ทั้งความสงบและอบอุ่นเหมือนบ้าน มีการออกแบบพื้นที่ใช้ที่หลากหลาย ตอบโจทย์คนทุกเพศทุกวัย รวมถึงการใช้งานหลากหลายรูปแบบ ตั้งแต่พื้นที่จัดแสดงนิทรรศการ พื้นที่สำหรับจัดกิจกรรมและการแสดง ห้องเวิร์กชอป ศูนย์ชุมชน ห้องสำหรับเด็กเล็กและสโมสรเยาวชน สนามเด็กเล่น ห้องอ่านหนังสือที่มีหนังสือพิมพ์และวารสารโดยเฉพาะ ไปจนถึงร้านกาแฟขนาดใหญ่

วัตถุประสงค์ของการปรับปรุงห้องสมุดในครั้งนี้ ส่วนหนึ่งเป็นไปเพื่อรองรับประชากรที่เพิ่มมากขึ้น ทั้งในปัจจุบันและอนาคต ที่สำคัญคือห้องสมุดแห่งนี้ไม่ได้เป็นเพียงพื้นที่สาธารณะที่มีไว้อ่านหนังสือ ค้นหาแลกเปลี่ยนข้อมูล หรือทำกิจกรรมร่วมกันเท่านั้น แต่ยังเปรียบเสมือน ‘ห้องนั่งเล่น’ อันแสนอบอุ่น เป็นทั้งที่พักพิงและศูนย์รวมของผู้คนในชุมชน

Teemu Kurkela หนึ่งในผู้ออกแบบของ JKMM กล่าวว่า “ห้องสมุดไม่ได้เป็นเพียงสถานที่ที่เกี่ยวกับหนังสืออย่างเดียวอีกต่อไป แต่เป็นพื้นที่เพื่อการแบ่งปันความรู้และประสบการณ์ผ่านช่องทางต่างๆ ปรากฏการณ์นี้ทำให้รูปแบบห้องสมุดเปลี่ยนไป ห้องสมุดร่วมสมัยเป็นสถานที่สำหรับการหาแรงบันดาลใจ การเรียนรู้สิ่งใหม่ๆ ผ่านการอ่าน กิจกรรมต่างๆ และการรวมตัวทางสังคม ไม่ต่างจากหอประชุมของชุมชน นี่คือเหตุผลที่ชาวฟินแลนด์เรียกห้องสมุดว่าเป็นห้องนั่งเล่นสาธารณะ”

ล่าสุด ห้องสมุดฟือริ (Fyyri Library) ได้รับรางวัล Best of Competition จากการประกวดการออกแบบภายใน IIDA 2021 ด้วยกระบวนการออกแบบที่โดดเด่น ทั้งในแง่สุนทรียภาพและประโยชน์ใช้สอย ขณะเดียวกันก็สะท้อนเอกลักษณ์และจิตวิญญาณของชุมชนได้เป็นอย่างดี