ห้องสมุดกรีนพอยท์และศูนย์การศึกษาด้านสิ่งแวดล้อม (Greenpoint Library and Environmental Education Center) ในย่านกรีนพอยท์ เขตบรูคลิน นิวยอร์ก คือห้องสมุดเครือข่ายของห้องสมุดประชาชนบรูคลิน (Brooklyn Public Library: BPL) ที่ปรับบทบาทจากการเป็นพื้นที่อ่านหนังสือไปเป็นศูนย์เรียนรู้เรื่องสิ่งแวดล้อมของชุมชน สถานที่แห่งนี้ได้กลายเป็นพื้นที่สื่อกลางเพื่อสร้างความตระหนักรู้ถึงความเปราะบางของระบบนิเวศ และภาวะโลกร้อนที่กำลังทวีความรุนแรง
ห้องสมุดที่ได้รับการปรับปรุงใหม่ มีพื้นที่กว่า 15,000 ตารางฟุต ใหญ่กว่าอาคารเดิมที่สร้างขึ้นตั้งปี 1973 ถึงสองเท่า ออกแบบโดยบริษัทสถาปนิก Marble Fairbanks ในนิวยอร์ก และสตูดิโอ SCAPE เป็นผู้รับผิดชอบด้านภูมิทัศน์ เงินทุนในการดำเนินงานมาจาก 2 ส่วน ซึ่งมาจากการผลักดันและมีส่วนร่วมระหว่างห้องสมุดและชุมชน เงินทุนส่วนหนึ่งมาจากภาครัฐและผู้สนับสนุน อีกส่วนมาจากกองทุนสิ่งแวดล้อมชุมชนกรีนพอยท์ (GCEF) กองทุนนี้เป็นเงินเยียวยาที่ได้มาจากข้อตกลงกับบริษัท ExxonMobil เพื่อฟื้นฟูความเสียหายและผลกระทบอันเกิดจากเหตุการณ์น้ำมันรั่วครั้งใหญ่ของสหรัฐอเมริกา ในปี 1978 ซึ่งทำให้ให้มีน้ำมันซึมลงไปในดินกินพื้นที่บริเวณย่านกรีนพอยท์กว่า 55-100 เอเคอร์
เหตุการณ์หายนะทางสิ่งแวดล้อมอันเกิดจากน้ำมือมนุษย์ในอดีต เป็นที่มาของแนวคิดออกแบบห้องสมุดให้เป็นอาคารอนุรักษ์พลังงานที่เป็นมิตรกับธรรมชาติ มีพื้นที่รองรับกิจกรรมที่หลากหลาย ตอบโจทย์การใช้งานห้องสมุดในชีวิตประจำวันของคนทุกเพศ ทุกวัย นอกจากนี้ ห้องสมุดยังจะทำหน้าที่เป็นศูนย์รวมข้อมูล จัดกิจกรรมรรณรงค์เคลื่อนไหว และเป็นสื่อกลางการเรียนรู้สาธารณะเกี่ยวกับประวัติศาสตร์และแนวทางจัดการสิ่งแวดล้อมในอนาคต
บิล เดอ บลาซิโอ นายกเทศมนตรีนครนิวยอร์ก (2014 – 2021) กล่าวว่า “ห้องสมุดกรีนพอยท์และศูนย์การศึกษาด้านสิ่งแวดล้อมไม่ได้เป็นแค่แหล่งเรียนรู้ที่มีคุณภาพสูงสำหรับครอบครัวเพียงเท่านั้น แต่ยังเป็นป้อมปราการของย่านแห่งนี้เพื่อต่อสู้กับความเปลี่ยนแปลงสภาวะอากาศโลก ต่อไปในอีกหลายปีข้างหน้า”
การจัดภูมิทัศน์โดยรอบห้องสมุดเน้นความเป็นพื้นที่สีเขียวจากพันธุ์ไม้ท้องถิ่น มีสวนสาธิตบนดาดฟ้า ซึ่งนักเรียน นักศึกษา และทุกคนในชุมชนสามารถช่วยกันดูแลต้นไม้เหล่านี้ร่วมกับเจ้าหน้าที่ ส่วนที่บริเวณสวนและลานด้านหน้าอาคาร คือพื้นที่อเนกประสงค์เพื่อการพักผ่อน อ่านหนังสือ หรือทำกิจกรรมสาธารณะ เช่น การชุมนุมทางความคิด เล่านิทาน พูดคุยเรื่องหนังสือ ทำสวนสาธิต ไปจนถึงนอนดูดาว นอกจากนี้ เด็กๆ จะได้ศึกษาประวัติศาสตร์ทางธรณีวิทยา ผ่านแนวโขดหินธารน้ำแข็งในสวน ที่ก่อตัวขึ้นในบริเวณนี้เมื่อ 18,000 ปีก่อน
ห้องสมุดมีการบริหารจัดการน้ำอย่างเป็นระบบ มีสวนระบบดูดซับน้ำ (Bioswales) และถังกักเก็บน้ำฝนขนาดใหญ่ ความจุราว 5,600 ลิตร สำหรับนำไปใช้กับการทดลองในห้องปฏิบัติการ กิจกรรมเวิร์กชอปเกี่ยวกับสิ่งแวดล้อม หรือรดน้ำต้นไม้ แหล่งพลังงานจากโซลาร์เซลล์มีกำลังการผลิตไฟฟ้าได้มากกว่า 19,000 กิโลวัตต์ต่อปี และยังมีหน้าจอแบบเรียลไทม์ติดตั้งไว้เพื่อให้ทุกคนสามารถดูตัวเลขปริมาณการใช้พลังงานของอาคารได้ ห้องสมุดแห่งนี้ได้รับการรับรองมาตรฐานอาคารสีเขียว (LEED) และได้รับรางวัลความเป็นเลิศด้านการออกแบบจาก New York City Public Design Commission
ภายหลังการปรับปรุงกว่า 3 ปี ห้องสมุดกรีนพอยท์ได้เปิดให้บริการใหม่ในปี 2020 เป็นทั้งพื้นที่เพื่อการเรียนรู้ การทดลอง และลงมือทำ ภายใต้การรับฟังความต้องการและสร้างความร่วมมือกับชุมชน ห้องสมุดแห่งนี้เข้ามามีบทบาทนำเสนอและหาหนทางแก้ไขปัญหาสาธารณะไปพร้อมกับสังคม และเป็นตัวอย่างของบทบาทใหม่ๆ ที่เป็นไปได้ของห้องสมุดในศตวรรษที่ 21
ลินดา อี. จอห์นสัน ประธานและซีอีโอห้องสมุดประชาชนบรูคลิน กล่าวว่า “เราได้สร้างพื้นที่ซึ่งนอกจากจะใช้ประโยชน์ได้หลากหลายแล้ว ยังมีส่วนในการสร้างแรงบันดาลใจและมอบพลัง่ให้กับคนจากทุกหมู่เหล่ามาร่วมกันสร้างโลกที่ยั่งยืนและยุติธรรมมากกว่าเดิม นี่เป็นห้องสมุดที่ให้ทั้งความรู้และมีการออกแบบอย่างสวยงามซึ่งทุกคนสามารถเข้าถึงได้ และควรจะมีห้องสมุดแบบเดียวกันนี้ให้มากขึ้นในบรูคลินและที่อื่นๆ”
ที่มา
บทความ “Why this Brooklyn library is betting on a future that’s bigger than books” จาก fastcompany.com (Online)
บทความ “The Green New & Improved Greenpoint Library & Environmental Education Center Is Open” จาก bklyner.com (Online)
บทความ “Greenpoint Library and Environmental Education Center” จาก marblefairbanks.com (Online)
บทความ “Environmental Education at Greenpoint Library” จาก bklynlibrary.org (Online)
Greenpoint Library, Environmental Education Center, Green Building
