The KOMMON
TK Park website
No Result
View All Result
The KOMMON
TK Park website
No Result
View All Result
The KOMMON
No Result
View All Result
 
Read
Common WORLD
บอร์ดเกมคาเฟ่ พื้นที่แห่งปฏิสัมพันธ์และการสร้างบทสนทนาของความเป็นมนุษย์
Common WORLD
  • Common WORLD

บอร์ดเกมคาเฟ่ พื้นที่แห่งปฏิสัมพันธ์และการสร้างบทสนทนาของความเป็นมนุษย์

380 views

 5 mins

4 MINS

May 5, 2022

by ปัทมา เจริญกรกิจ

May 5, 2022

Share on facebook
Share on twitter

          บอร์ดเกมคาเฟ่ (Board Game Café) หรือร้านบอร์ดเกม เป็นอีกหนึ่งสถานที่ Hangout ที่น่าสนใจ ซึ่งช่วยให้ครอบครัว เพื่อนฝูง คู่รัก เจ้านายลูกน้อง คนเพิ่งรู้จักกัน หรือคนแปลกหน้า เข้ามาพบปะวิวาทะกันบนกระดาน ซึ่งเป็นพื้นที่ตรงกลาง ไม่ใช่บ้านหรือพื้นที่ส่วนตัวของใคร ด้วยกฎกติกาเดียวเท่านั้นที่มีอำนาจสูงสุด และอยู่เหนือสถานะทางสังคม วัยวุฒิ คุณวุฒิใดๆ

          บทสนทนาที่เกิดขึ้นภายใต้บทบาทสมมติตามภารกิจ โดยยังคงไว้ซึ่งตัวตน คือเสน่ห์ของสภาพแวดล้อมในร้านบอร์ดเกมที่ส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันได้อย่างน่าสนใจ

การหวนคืนของบอร์ดเกม

          เกมกระดานหรือบอร์ดเกมในปัจจุบัน มีพัฒนาการอยู่ตลอดเวลา จากเกมกระดานพื้นฐานอย่างหมากรุก หรือเกมเศรษฐี มาสู่เกมที่มีระบบและกลไกมากขึ้น ต้องใช้ทั้งกลยุทธ์และการวางแผนไปพร้อมกัน เช่น ในเกม Castle Panic ที่ผู้เล่นจะรวมตัวกันเพื่อปกป้องปราสาทของพวกเขาจากฝูงสัตว์ประหลาดที่รุกราน หรือได้ทดลองรับบทเป็นชาวนาที่ต้องวางแผนเพื่อพัฒนาฟาร์มของตนให้อุดมสมบูรณ์ ในเกม Agricola เป็นนักสร้างทางรถไฟเพื่อเชื่อมต่อเมือง ในเกม Ticket to Ride หรือในเกม Carcassonne ที่ผู้เล่นจะรับบทเป็นนักพัฒนาเมืองของฝรั่งเศสในยุคกลาง รวมถึงมีการพัฒนาบอร์ดเกมให้กลายเป็นเครื่องมือ เพื่อส่งเสริมหรือแก้ไขปัญหา ทั้งในประเด็นปัญหาสังคม การศึกษา และการเรียนรู้ในหลายแง่มุม

          จุดเด่นสำคัญของบอร์ดเกมที่หลายคนชื่นชอบ เป็นเรื่องของความรู้สึกถึงตัวตนที่จับต้องได้ระหว่างมนุษย์ด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นการได้พบปะ พูดคุย มีประสบการณ์ความร่วมมือหรือขัดขวางกันแบบเผชิญหน้า ซึ่งเกมออนไลน์ให้ไม่ได้ บอร์ดเกมยังช่วยปลุกความรู้สึกของวันวานแห่งความสนุกสนาน เพราะบางครั้งโลกในชีวิตจริงที่ทุกคนต้องเผชิญ ก็อาจซับซ้อน เหน็ดเหนื่อย หรือน่ากลัว การเล่นเกมแสนสนุก ช่วยให้ผู้คนได้เชื่อมโยงกับความเป็นเด็กภายในจิตใจ สำรวจอาณาจักรแห่งจินตนาการ และพักออกจากชีวิตประจำวันที่ยุ่งเหยิงชั่วคราว

          นอกจากนี้ เทคโนโลยีการพิมพ์ 2 มิติและ 3 มิติ ยังทำให้บอร์ดเกมมีรูปลักษณ์สวยงามน่าเล่น การเล่นบอร์ดเกมจึงกลายเป็นอีกหนึ่งงานอดิเรกแห่งยุค ปัจจุบันมีการเปิดตัวบอร์ดเกมใหม่ๆ กว่า 5,000 เกมต่อปี และมีบอร์ดเกมออกมาทั้งหมดแล้วมากกว่า 100,000 เกม มูลค่าตลาดทั่วโลกของไพ่และเกมกระดานอยู่ที่ประมาณ 12.02 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2018 และคาดว่าจะมีมูลค่าถึง 21.56 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2025 ทั้งนี้ ข้อมูลปี 2022 ระบุว่า ยอดขายจิ๊กซอว์และบอร์ดเกมในสหราชอาณาจักร พุ่งสูงขึ้นถึง 240% ในช่วงต้นของการล็อกดาวน์จากสถานการณ์ระบาดของโควิด 19

บอร์ดเกมคาเฟ่ พื้นที่แห่งปฏิสัมพันธ์และการสร้างบทสนทนาของความเป็นมนุษย์

ชุมชนความสัมพันธ์รูปแบบใหม่

          บอร์ดเกมคาเฟ่ คือ สถานที่ที่ทุกคนสามารถมาพบปะกัน และทดลองเล่นบอร์ดเกมต่างๆ โดยทางร้านจะคิดค่าบริการเป็นรายครั้ง รายชั่วโมง ตามแต่ตกลง รวมถึงมีอาหารและเครื่องดื่มไว้จำหน่ายและให้บริการ ปัจจุบันมีร้านบอร์ดเกมกระจายอยู่ตามเมืองต่างๆ ในสหรัฐอเมริกา เช่น เดนเวอร์ ลอสแองเจลิส นิวยอร์ก ฯลฯ และในอีกหลายประเทศ เช่น สหราชอาณาจักร อินโดนีเซีย จีน รวมถึงไทย ก็มีร้านบอร์ดเกมตั้งอยู่ตามเมืองใหญ่ๆ หลายแห่ง

          นอกจากการได้พบปะคนคอเดียวกัน และมีเกมให้ทดลองเล่นมากมายก่อนที่จะตัดสินใจซื้อ ร้านบอร์ดเกมหลายแห่งยังพยายามนำเสนอประสบการณ์หรือหาจุดขาย ไม่ว่าจะเป็นร้านบอร์ดเกมที่มีบริการคราฟต์เบียร์ ร้านบอร์ดเกมที่เสิร์ฟพิซซ่าพร้อมกับชานกว้างขนาดใหญ่สำหรับจัดปาร์ตี้ หรือร้านที่เสิร์ฟเมนูออร์แกนิกเพื่อสุขภาพ เป็นต้น

          ร้านบอร์ดเกมมักพัฒนามาจากร้านอาหาร ร้านกาแฟ หรือมีจุดเริ่มต้นจากความชื่นชอบเฉพาะบุคคล ตัวอย่างเช่น ในเมืองเบอร์แบงก์ รัฐแคลิฟอร์เนีย ดอนนา ริชชี่ (Donna Ricci) ซึ่งก่อนหน้านี้ทำธุรกิจร้านขายเครื่องแต่งกายสไตล์พังก์ร็อก ตัดสินใจเปลี่ยนมาเปิดร้าน Geeky Tea & Games ที่มีบริการชาเบลนด์สูตรพิเศษร่วมกับบอร์ดเกม เพราะเธอเห็นว่าบอร์ดเกมที่เธอเล่นกับเพื่อนๆ มีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ บวกกับความคิดว่า “ผู้คนกำลังมองหาสถานที่สำหรับพบปะสังสรรค์”

          ร้านของเธอได้รับการขนานนามจากคนในท้องถิ่นว่า ‘Nerd Cheers’ เป็นสถานที่ที่ทุกคนมาเล่นเกมร่วมกัน เป็นศูนย์กลางชุมชนที่เป็นมิตร ซึ่งผู้คนสามารถหาเพื่อนใหม่ เล่นเกม และซื้อของ

          “ฉันคิดว่าพวกเขากำลังค้นหาความสัมพันธ์แบบตัวต่อตัวที่ใกล้ชิดยิ่งขึ้น ที่ซึ่งพวกเขาสามารถสร้างชุมชนและมิตรภาพได้” ริชชี่กล่าว 

          เช่นเดียวกับ จอน ฟรีแมน (Jon Freeman) อดีตนักประสาทวิทยาที่เปิดร้านบอร์ดเกม The Brooklyn Strategist ในเมืองบรุกลิน รัฐนิวยอร์ก มองว่าทุกวันนี้ผู้คนใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับหน้าจอ ดังนั้นจึงควรมีโอกาสสร้างปฏิสัมพันธ์กับมนุษย์ด้วยกันให้มากขึ้น

           “คนส่วนใหญ่ที่ใช้เวลาทั้งวันนั่งอยู่หน้าคอมพิวเตอร์ ต่างสูญเสียทักษะการสร้างความสัมพันธ์ พวกเขาล้วนต้องการใช้เวลาและแบ่งปันกับคนที่สนใจในสิ่งเดียวกัน ซึ่งสถานที่อย่างเช่นร้านบอร์ดเกมช่วยเปิดให้เข้าถึงความสัมพันธ์แบบนั้นกับคนอื่นได้”

          ร้านบอร์ดเกมจึงกลายเป็นตัวกลางในการนำพาผู้คนเข้ามาสื่อสารแบบเห็นหน้า โดยมีบอร์ดเกมเป็นตัวเชื่อมในการเปิดบทสนทนาสำหรับเพื่อนใหม่ เราจึงมักเห็นการนำบอร์ดเกมมาให้บริการในร้านกาแฟ หรือห้องสมุด เพื่อสร้างความสัมพันธ์ใหม่ๆ และดึงผู้คนให้ออกห่างจากโลกออนไลน์ในบางช่วงเวลา

บอร์ดเกมคาเฟ่ พื้นที่แห่งปฏิสัมพันธ์และการสร้างบทสนทนาของความเป็นมนุษย์

สร้างสัมพันธภาพกลางกระดาน

          เรย์ โอลด์เดนเบิร์ก (Ray Oldenburg) นักสังคมวิทยาชาวอเมริกัน ให้แนวคิดเกี่ยวกับพื้นที่ที่ 3 (Third Place) ไว้ว่า ผู้คนและสังคมต้องการสถานที่ในการรวมตัวกัน นอกจากบ้านและที่ทำงาน เช่น โบสถ์ ห้องสมุด ร้านกาแฟ ร้านอาหาร บาร์ หรือพื้นที่ส่วนกลาง อาจจะมีกิจกรรมแบบเจาะจงหรือไม่เจาะจงก็ได้ ขึ้นอยู่กับผู้ใช้งานต้องการปรับเปลี่ยนพื้นที่ไปทิศทางใด ร้านบอร์ดเกมก็เป็นหนึ่งในนั้น

          ถึงแม้ว่าเราอาจสามารถเล่นบอร์ดเกมได้จากที่บ้าน หรือพกพาไปเล่นที่ไหนก็ได้ แต่ความพิเศษของร้านบอร์ดเกม คือ การมีเกมมาสเตอร์ หรือผู้ช่วยที่จะแนะนำให้ผู้เล่นเข้าใจวิธีการเล่นและกฎกติกา เพราะหลายครั้งช่วงเวลาที่ยากลำบากที่สุดอาจไม่ใช่การเล่มเกมให้ชนะ แต่เป็นการทำความเข้าใจกับกฎและวิธีการเล่มเกมมากกว่า

          นอกจากนั้น บรรยากาศและรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ภายในร้าน เช่น โต๊ะขนาดใหญ่ เสียงเพลงที่ไม่ดังจนเกินไป ก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้ร้านบอร์ดเกมมีลักษณะของความเป็นพื้นที่ที่ 3 หลายร้านจัดตารางกิจกรรมเป็นประจำเพื่อดึงดูดผู้คน เปิดโอกาสให้เกิดการพบปะคนหน้าใหม่ เกิดเป็นความสัมพันธ์ภายใต้บทสนทนาดีๆ หรือแม้แต่การแข่งขันที่เป็นมิตรบนโลกสมมติ ซึ่งอาจพัฒนาไปสู่ความสัมพันธ์ในชีวิตจริง

          การเล่นบอร์ดเกมช่วยส่งเสริมทักษะการใช้ชีวิตในหลายด้าน ขณะเดียวกันก็ได้เรียนรู้เรื่องราวใหม่ๆ บนกระดาน เช่น เกม Wingspan การ์ดรูปนกพร้อมชื่อสายพันธุ์ ทำให้เหมือนผู้เล่นได้เปิดสารานุกรมไปพร้อมกัน หรือได้เรียนรู้การวางแผนเพื่อบริหารการเงินและธุรกิจ ในเกม Acquire

การ์ดเกมรูปนกสายพันธ์ต่างๆ ในเกม Wingspan
Photo : MeoplesMagazine

          บอร์ดเกม เป็นกิจกรรมที่คนต่างวัยสามารถทำด้วยกัน มีสิทธิเท่าเทียมภายใต้กติกาเกม ทุกคนมีโอกาสชนะหรือแพ้เท่ากัน โดยที่ไม่เกี่ยวกับอายุ หน้าที่การงาน หรือตำแหน่งทางสังคม ด้วยเหตุนี้เองพื้นที่ภายในร้านบอร์ดเกม จึงเป็นพื้นที่พิเศษที่คนทุกช่วงวัย ทุกอาชีพ สามารถใช้เวลาล้อมวงเล่นเกมด้วยกัน ใช้ความคิด ละทิ้งตัวตนที่ยึดถืออยู่ และเรียนรู้การอยู่ในสังคมร่วมกันภายใต้ความสนุกสนาน ซึ่งหาไม่ได้จากการสนทนาในบริบทแวดล้อมอื่น

          “ฉันโตมากับการเล่นเกมกระดานกับครอบครัว เรามีบทสนทนาที่ดีที่สุดเกี่ยวกับชีวิตและการเรียนรู้รอบตัว และช่วงเวลาที่เราผลัดกันเล่น เราได้รู้จักเรื่องของกฎเกณฑ์และความยุติธรรม” Mary Flanagan นักเขียน นักการศึกษา และนักออกแบบ ผู้บุกเบิกด้านการวิจัยเกมและผู้ก่อตั้งห้องปฏิบัติการวิจัยเกม Tiltfactor กล่าว และเสริมว่า “บอร์ดเกมช่วยจัดโครงสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคมด้วยวิธีที่ปลอดภัยและเป็นประโยชน์ ช่วยให้เราเข้าใจกันและสื่อสารกันได้ดี”

          ดังนั้น ในร้านบอร์ดเกมเราจึงเห็นพ่อและลูกชายวัยเยาว์ใช้เวลาหลายชั่วโมงร่วมกัน ได้เห็นคู่รักที่มองหาเกมสำหรับเล่น 2 คน ได้พบกลุ่มเพื่อนวัยเรียนที่มาใช้เวลาหลังเลิกเรียนหรือวันหยุดเพื่อนัดกันเล่นเกม หรือกลุ่มพนักงานออฟฟิศพร้อมกับหัวหน้าที่นัดพบปะกันเพื่อผ่อนคลายหลังเลิกงาน

          หนึ่งในลูกค้าร้านบอร์ดเกมแห่งหนึ่ง ในเมืองเบิร์กลีย์ รัฐแคลิฟอร์เนีย เล่าว่าครอบครัวของเธอที่ประกอบด้วย ตัวเธอ สามี และลูกชายวัยประถมเป็นขาประจำของร้าน “มันหายากมาก ที่จะมีสถานที่ที่คนมากมายหลายรุ่นมารวมตัวอยู่ด้วยกันอย่างสนุกสนาน”

พับกระดาน เปลี่ยนผ่านช่วงโควิด

          ร้าน ลานละเล่น เป็นร้านบอร์ดเกมแห่งแรกของไทย เปิดตัวเมื่อปี 2009 (พ.ศ. 2552) พัฒนามาจากสถาบันสอนพิเศษสำหรับเด็กประถม จากความตั้งใจของเจ้าของธุรกิจที่อยากจะหากิจกรรมหรือเครื่องมือช่วยพัฒนาทักษะให้กับเด็กๆ นำมาสู่การทดลองนำบอร์ดเกม ซึ่งเป็นที่นิยมในต่างประเทศอยู่ก่อนแล้ว เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการเรียนการสอน ผู้ปกครองที่มารอรับบุตรหลานก็เริ่มเข้ามามีส่วนร่วมกับการเล่นบอร์ดเกมมากขึ้นด้วย กลายเป็นกิจกรรมร่วมกันของครอบครัว จนพัฒนามาเป็นร้านบอร์ดเกมหรือบอร์ดเกมคาเฟ่ในที่สุด จากนั้นจึงเริ่มมีการนำเข้าเกมจากต่างประเทศ และมีร้านบอร์ดเกมเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะตามแหล่งสถานศึกษา ออฟฟิศ หรือพื้นที่พักอาศัย กระทั่งเป็นหนึ่งในสถานที่ Hangout ของหลายคน

          อย่างไรก็ตาม ขณะที่ร้านบอร์ดเกมเริ่มแพร่หลายและได้รับความนิยมตามเมืองใหญ่ของไทย แต่การแพร่ระบาดของโควิด 19 ทำให้สถานการณ์เปลี่ยนแปลงไป ผลกระทบที่เกิดขึ้นไม่ต่างจากร้านบอร์ดเกมทั่วโลกแม้ว่าช่วงแรกของการระบาดและมาตรการล็อกดาวน์ จะทำให้ยอดขายปลีกของเกมกระดานเพิ่มขึ้น แต่ก็เริ่มลดลงอย่างช้าๆ ในเดือนต่อๆ มา ดังเช่นในช่วงครึ่งแรกของปี 2020 มูลค่าตลาดเกมกระดานในสหรัฐอเมริกาติดลบ 15% และจำนวนร้านบอร์ดเกมในสหรัฐอเมริกาลดลงถึง 35%

          สำหรับในไทย ผลกระทบจากไวรัสโควิดส่งผลให้ร้านบอร์ดเกมหลายแห่งต้องปิดชั่วคราว และบางร้านถึงกับปิดถาวร ผู้บริหารร้านบอร์ดเกม Red Fox Board Games Bar ให้ข้อมูลว่า ก่อนหน้าการแพร่ระบาดของโควิด 19 ทิศทางของร้านบอร์ดเกมและความนิยมเล่นบอร์ดเกมในไทยยังเป็นไปด้วยดี มีผู้เล่นและนักออกแบบเกมหน้าใหม่ๆ เข้ามาช่วยสร้างสังคมบอร์ดเกมให้เข้มแข็งจำนวนมาก ลูกค้าของร้านบอร์ดเกมค่อนข้างหลากหลาย ขึ้นอยู่กับทำเลที่ตั้ง มีทั้งผู้เล่นหน้าใหม่และเก่า

          “คนเล่นเกมที่เจอมากที่สุด ส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มวัยรุ่นและวัยทำงาน รวมถึงเด็กๆ ที่พ่อแม่พามาเป็นครอบครัว บางทีก็เป็นคุณลุงเดินเข้ามาหาเพื่อนเล่มเกมในร้าน มาทำความรู้จักกันใหม่เลยก็มี เรียกได้ว่ามีคนเกือบทุกวัย แต่หลักๆ คือกลุ่มคนทำงาน เพราะร้านตั้งอยู่บริเวณที่มีสำนักงานเยอะ”

          มาตรการปิดร้านและห้ามนั่งในร้านเพื่อสกัดการแพร่ระบาดของโควิดในช่วงแรก ทำให้รูปแบบของร้านที่เน้นปฏิสัมพันธ์ของผู้คนต้องเปลี่ยนไป ร้านบอร์ดเกมหลายแห่งปรับขนาดให้เล็กลง แต่ยังเน้นตั้งอยู่ในทำเลที่เดินทางสะดวก และเปลี่ยนให้เป็น ‘สถานี’ ทดลองเล่นเกมแล้วค่อย ‘ซื้อ’ ถ้าหากถูกใจ มากกว่าจะเป็นสถานที่เพื่อใช้เวลา ‘ดื่มด่ำ’ กับบรรยากาศการเล่นที่ต้องใช้เวลาภายในร้าน นอกจากนั้นยังหันไปใช้ช่องทางออนไลน์ในการโฆษณาประชาสัมพันธ์และการจำหน่ายบอร์ดเกม เพื่อชดเชยรายได้ที่หายไปจากการปิดร้าน

          …บนสถานีรถไฟฟ้าอารีย์ ร้าน Board Game Station มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบไปจากเดิม แต่ยังพยายามคงเสน่ห์ของร้านในการเป็นพื้นที่พบปะ สนทนา และความสนุกสนานร่วมกัน เพียงแต่เข้มงวดเรื่องการรักษาระยะห่างกับการลดระยะเวลาในการเล่นเกมร่วมกัน

          ชาวบอร์ดเกมทุกคนได้แต่คาดหวังว่าสถานการณ์ทั้งหลายจะคลี่คลาย แล้วร้านบอร์ดเกมแบบเดิมจะกลับมาคึกคัก และมีบทบาทเชื่อมความสัมพันธ์กับคนทุกชนชั้นทุกช่วงวัย…อีกครั้ง


ที่มา

Jelena Milosevic. 22 Board Game Industry Statistics to Amuse You in 2022. [Online]

Sarah Butler. Sales of board games and jigsaws soar during coronavirus lockdown. [Online]

Brooklyn Daily Eagle. Board games can help kids’s social skills, say experts. [Online]

Hana Schank. How Board Games Conquered Cafes. [Online]

Victory Point Café. [Online]

Board Game Station. [Online]

ลานละเล่น. [Online]

สัมภาษณ์ เตย – ศิระ อานามวงษ์ และ ต้อง – ณัฏฐ์ณิชาภัค วุฒธา หุ้นส่วนร้าน Red Fox Board Games Bar

Share on facebook
Share on twitter
Tags: บอร์ดเกมพื้นที่การเรียนรู้

เรื่องโดย

379
VIEWS
ปัทมา เจริญกรกิจ เรื่อง

นักหัดเขียนที่สนใจด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ สถาปัตยกรรม ชอบเรียนรู้วิถีชีวิตวัฒนธรรมที่หลากหลาย และเชื่อในการเรียนรู้จากประสบการณ์

          บอร์ดเกมคาเฟ่ (Board Game Café) หรือร้านบอร์ดเกม เป็นอีกหนึ่งสถานที่ Hangout ที่น่าสนใจ ซึ่งช่วยให้ครอบครัว เพื่อนฝูง คู่รัก เจ้านายลูกน้อง คนเพิ่งรู้จักกัน หรือคนแปลกหน้า เข้ามาพบปะวิวาทะกันบนกระดาน ซึ่งเป็นพื้นที่ตรงกลาง ไม่ใช่บ้านหรือพื้นที่ส่วนตัวของใคร ด้วยกฎกติกาเดียวเท่านั้นที่มีอำนาจสูงสุด และอยู่เหนือสถานะทางสังคม วัยวุฒิ คุณวุฒิใดๆ

          บทสนทนาที่เกิดขึ้นภายใต้บทบาทสมมติตามภารกิจ โดยยังคงไว้ซึ่งตัวตน คือเสน่ห์ของสภาพแวดล้อมในร้านบอร์ดเกมที่ส่งเสริมการมีปฏิสัมพันธ์ระหว่างกันได้อย่างน่าสนใจ

การหวนคืนของบอร์ดเกม

          เกมกระดานหรือบอร์ดเกมในปัจจุบัน มีพัฒนาการอยู่ตลอดเวลา จากเกมกระดานพื้นฐานอย่างหมากรุก หรือเกมเศรษฐี มาสู่เกมที่มีระบบและกลไกมากขึ้น ต้องใช้ทั้งกลยุทธ์และการวางแผนไปพร้อมกัน เช่น ในเกม Castle Panic ที่ผู้เล่นจะรวมตัวกันเพื่อปกป้องปราสาทของพวกเขาจากฝูงสัตว์ประหลาดที่รุกราน หรือได้ทดลองรับบทเป็นชาวนาที่ต้องวางแผนเพื่อพัฒนาฟาร์มของตนให้อุดมสมบูรณ์ ในเกม Agricola เป็นนักสร้างทางรถไฟเพื่อเชื่อมต่อเมือง ในเกม Ticket to Ride หรือในเกม Carcassonne ที่ผู้เล่นจะรับบทเป็นนักพัฒนาเมืองของฝรั่งเศสในยุคกลาง รวมถึงมีการพัฒนาบอร์ดเกมให้กลายเป็นเครื่องมือ เพื่อส่งเสริมหรือแก้ไขปัญหา ทั้งในประเด็นปัญหาสังคม การศึกษา และการเรียนรู้ในหลายแง่มุม

          จุดเด่นสำคัญของบอร์ดเกมที่หลายคนชื่นชอบ เป็นเรื่องของความรู้สึกถึงตัวตนที่จับต้องได้ระหว่างมนุษย์ด้วยกัน ไม่ว่าจะเป็นการได้พบปะ พูดคุย มีประสบการณ์ความร่วมมือหรือขัดขวางกันแบบเผชิญหน้า ซึ่งเกมออนไลน์ให้ไม่ได้ บอร์ดเกมยังช่วยปลุกความรู้สึกของวันวานแห่งความสนุกสนาน เพราะบางครั้งโลกในชีวิตจริงที่ทุกคนต้องเผชิญ ก็อาจซับซ้อน เหน็ดเหนื่อย หรือน่ากลัว การเล่นเกมแสนสนุก ช่วยให้ผู้คนได้เชื่อมโยงกับความเป็นเด็กภายในจิตใจ สำรวจอาณาจักรแห่งจินตนาการ และพักออกจากชีวิตประจำวันที่ยุ่งเหยิงชั่วคราว

          นอกจากนี้ เทคโนโลยีการพิมพ์ 2 มิติและ 3 มิติ ยังทำให้บอร์ดเกมมีรูปลักษณ์สวยงามน่าเล่น การเล่นบอร์ดเกมจึงกลายเป็นอีกหนึ่งงานอดิเรกแห่งยุค ปัจจุบันมีการเปิดตัวบอร์ดเกมใหม่ๆ กว่า 5,000 เกมต่อปี และมีบอร์ดเกมออกมาทั้งหมดแล้วมากกว่า 100,000 เกม มูลค่าตลาดทั่วโลกของไพ่และเกมกระดานอยู่ที่ประมาณ 12.02 พันล้านดอลลาร์สหรัฐในปี 2018 และคาดว่าจะมีมูลค่าถึง 21.56 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ ภายในปี 2025 ทั้งนี้ ข้อมูลปี 2022 ระบุว่า ยอดขายจิ๊กซอว์และบอร์ดเกมในสหราชอาณาจักร พุ่งสูงขึ้นถึง 240% ในช่วงต้นของการล็อกดาวน์จากสถานการณ์ระบาดของโควิด 19

บอร์ดเกมคาเฟ่ พื้นที่แห่งปฏิสัมพันธ์และการสร้างบทสนทนาของความเป็นมนุษย์

ชุมชนความสัมพันธ์รูปแบบใหม่

          บอร์ดเกมคาเฟ่ คือ สถานที่ที่ทุกคนสามารถมาพบปะกัน และทดลองเล่นบอร์ดเกมต่างๆ โดยทางร้านจะคิดค่าบริการเป็นรายครั้ง รายชั่วโมง ตามแต่ตกลง รวมถึงมีอาหารและเครื่องดื่มไว้จำหน่ายและให้บริการ ปัจจุบันมีร้านบอร์ดเกมกระจายอยู่ตามเมืองต่างๆ ในสหรัฐอเมริกา เช่น เดนเวอร์ ลอสแองเจลิส นิวยอร์ก ฯลฯ และในอีกหลายประเทศ เช่น สหราชอาณาจักร อินโดนีเซีย จีน รวมถึงไทย ก็มีร้านบอร์ดเกมตั้งอยู่ตามเมืองใหญ่ๆ หลายแห่ง

          นอกจากการได้พบปะคนคอเดียวกัน และมีเกมให้ทดลองเล่นมากมายก่อนที่จะตัดสินใจซื้อ ร้านบอร์ดเกมหลายแห่งยังพยายามนำเสนอประสบการณ์หรือหาจุดขาย ไม่ว่าจะเป็นร้านบอร์ดเกมที่มีบริการคราฟต์เบียร์ ร้านบอร์ดเกมที่เสิร์ฟพิซซ่าพร้อมกับชานกว้างขนาดใหญ่สำหรับจัดปาร์ตี้ หรือร้านที่เสิร์ฟเมนูออร์แกนิกเพื่อสุขภาพ เป็นต้น

          ร้านบอร์ดเกมมักพัฒนามาจากร้านอาหาร ร้านกาแฟ หรือมีจุดเริ่มต้นจากความชื่นชอบเฉพาะบุคคล ตัวอย่างเช่น ในเมืองเบอร์แบงก์ รัฐแคลิฟอร์เนีย ดอนนา ริชชี่ (Donna Ricci) ซึ่งก่อนหน้านี้ทำธุรกิจร้านขายเครื่องแต่งกายสไตล์พังก์ร็อก ตัดสินใจเปลี่ยนมาเปิดร้าน Geeky Tea & Games ที่มีบริการชาเบลนด์สูตรพิเศษร่วมกับบอร์ดเกม เพราะเธอเห็นว่าบอร์ดเกมที่เธอเล่นกับเพื่อนๆ มีจำนวนมากขึ้นเรื่อยๆ บวกกับความคิดว่า “ผู้คนกำลังมองหาสถานที่สำหรับพบปะสังสรรค์”

          ร้านของเธอได้รับการขนานนามจากคนในท้องถิ่นว่า ‘Nerd Cheers’ เป็นสถานที่ที่ทุกคนมาเล่นเกมร่วมกัน เป็นศูนย์กลางชุมชนที่เป็นมิตร ซึ่งผู้คนสามารถหาเพื่อนใหม่ เล่นเกม และซื้อของ

          “ฉันคิดว่าพวกเขากำลังค้นหาความสัมพันธ์แบบตัวต่อตัวที่ใกล้ชิดยิ่งขึ้น ที่ซึ่งพวกเขาสามารถสร้างชุมชนและมิตรภาพได้” ริชชี่กล่าว 

          เช่นเดียวกับ จอน ฟรีแมน (Jon Freeman) อดีตนักประสาทวิทยาที่เปิดร้านบอร์ดเกม The Brooklyn Strategist ในเมืองบรุกลิน รัฐนิวยอร์ก มองว่าทุกวันนี้ผู้คนใช้เวลาส่วนใหญ่อยู่กับหน้าจอ ดังนั้นจึงควรมีโอกาสสร้างปฏิสัมพันธ์กับมนุษย์ด้วยกันให้มากขึ้น

           “คนส่วนใหญ่ที่ใช้เวลาทั้งวันนั่งอยู่หน้าคอมพิวเตอร์ ต่างสูญเสียทักษะการสร้างความสัมพันธ์ พวกเขาล้วนต้องการใช้เวลาและแบ่งปันกับคนที่สนใจในสิ่งเดียวกัน ซึ่งสถานที่อย่างเช่นร้านบอร์ดเกมช่วยเปิดให้เข้าถึงความสัมพันธ์แบบนั้นกับคนอื่นได้”

          ร้านบอร์ดเกมจึงกลายเป็นตัวกลางในการนำพาผู้คนเข้ามาสื่อสารแบบเห็นหน้า โดยมีบอร์ดเกมเป็นตัวเชื่อมในการเปิดบทสนทนาสำหรับเพื่อนใหม่ เราจึงมักเห็นการนำบอร์ดเกมมาให้บริการในร้านกาแฟ หรือห้องสมุด เพื่อสร้างความสัมพันธ์ใหม่ๆ และดึงผู้คนให้ออกห่างจากโลกออนไลน์ในบางช่วงเวลา

บอร์ดเกมคาเฟ่ พื้นที่แห่งปฏิสัมพันธ์และการสร้างบทสนทนาของความเป็นมนุษย์

สร้างสัมพันธภาพกลางกระดาน

          เรย์ โอลด์เดนเบิร์ก (Ray Oldenburg) นักสังคมวิทยาชาวอเมริกัน ให้แนวคิดเกี่ยวกับพื้นที่ที่ 3 (Third Place) ไว้ว่า ผู้คนและสังคมต้องการสถานที่ในการรวมตัวกัน นอกจากบ้านและที่ทำงาน เช่น โบสถ์ ห้องสมุด ร้านกาแฟ ร้านอาหาร บาร์ หรือพื้นที่ส่วนกลาง อาจจะมีกิจกรรมแบบเจาะจงหรือไม่เจาะจงก็ได้ ขึ้นอยู่กับผู้ใช้งานต้องการปรับเปลี่ยนพื้นที่ไปทิศทางใด ร้านบอร์ดเกมก็เป็นหนึ่งในนั้น

          ถึงแม้ว่าเราอาจสามารถเล่นบอร์ดเกมได้จากที่บ้าน หรือพกพาไปเล่นที่ไหนก็ได้ แต่ความพิเศษของร้านบอร์ดเกม คือ การมีเกมมาสเตอร์ หรือผู้ช่วยที่จะแนะนำให้ผู้เล่นเข้าใจวิธีการเล่นและกฎกติกา เพราะหลายครั้งช่วงเวลาที่ยากลำบากที่สุดอาจไม่ใช่การเล่มเกมให้ชนะ แต่เป็นการทำความเข้าใจกับกฎและวิธีการเล่มเกมมากกว่า

          นอกจากนั้น บรรยากาศและรายละเอียดเล็กๆ น้อยๆ ภายในร้าน เช่น โต๊ะขนาดใหญ่ เสียงเพลงที่ไม่ดังจนเกินไป ก็มีส่วนสำคัญที่ทำให้ร้านบอร์ดเกมมีลักษณะของความเป็นพื้นที่ที่ 3 หลายร้านจัดตารางกิจกรรมเป็นประจำเพื่อดึงดูดผู้คน เปิดโอกาสให้เกิดการพบปะคนหน้าใหม่ เกิดเป็นความสัมพันธ์ภายใต้บทสนทนาดีๆ หรือแม้แต่การแข่งขันที่เป็นมิตรบนโลกสมมติ ซึ่งอาจพัฒนาไปสู่ความสัมพันธ์ในชีวิตจริง

          การเล่นบอร์ดเกมช่วยส่งเสริมทักษะการใช้ชีวิตในหลายด้าน ขณะเดียวกันก็ได้เรียนรู้เรื่องราวใหม่ๆ บนกระดาน เช่น เกม Wingspan การ์ดรูปนกพร้อมชื่อสายพันธุ์ ทำให้เหมือนผู้เล่นได้เปิดสารานุกรมไปพร้อมกัน หรือได้เรียนรู้การวางแผนเพื่อบริหารการเงินและธุรกิจ ในเกม Acquire

การ์ดเกมรูปนกสายพันธ์ต่างๆ ในเกม Wingspan
Photo : MeoplesMagazine

          บอร์ดเกม เป็นกิจกรรมที่คนต่างวัยสามารถทำด้วยกัน มีสิทธิเท่าเทียมภายใต้กติกาเกม ทุกคนมีโอกาสชนะหรือแพ้เท่ากัน โดยที่ไม่เกี่ยวกับอายุ หน้าที่การงาน หรือตำแหน่งทางสังคม ด้วยเหตุนี้เองพื้นที่ภายในร้านบอร์ดเกม จึงเป็นพื้นที่พิเศษที่คนทุกช่วงวัย ทุกอาชีพ สามารถใช้เวลาล้อมวงเล่นเกมด้วยกัน ใช้ความคิด ละทิ้งตัวตนที่ยึดถืออยู่ และเรียนรู้การอยู่ในสังคมร่วมกันภายใต้ความสนุกสนาน ซึ่งหาไม่ได้จากการสนทนาในบริบทแวดล้อมอื่น

          “ฉันโตมากับการเล่นเกมกระดานกับครอบครัว เรามีบทสนทนาที่ดีที่สุดเกี่ยวกับชีวิตและการเรียนรู้รอบตัว และช่วงเวลาที่เราผลัดกันเล่น เราได้รู้จักเรื่องของกฎเกณฑ์และความยุติธรรม” Mary Flanagan นักเขียน นักการศึกษา และนักออกแบบ ผู้บุกเบิกด้านการวิจัยเกมและผู้ก่อตั้งห้องปฏิบัติการวิจัยเกม Tiltfactor กล่าว และเสริมว่า “บอร์ดเกมช่วยจัดโครงสร้างปฏิสัมพันธ์ทางสังคมด้วยวิธีที่ปลอดภัยและเป็นประโยชน์ ช่วยให้เราเข้าใจกันและสื่อสารกันได้ดี”

          ดังนั้น ในร้านบอร์ดเกมเราจึงเห็นพ่อและลูกชายวัยเยาว์ใช้เวลาหลายชั่วโมงร่วมกัน ได้เห็นคู่รักที่มองหาเกมสำหรับเล่น 2 คน ได้พบกลุ่มเพื่อนวัยเรียนที่มาใช้เวลาหลังเลิกเรียนหรือวันหยุดเพื่อนัดกันเล่นเกม หรือกลุ่มพนักงานออฟฟิศพร้อมกับหัวหน้าที่นัดพบปะกันเพื่อผ่อนคลายหลังเลิกงาน

          หนึ่งในลูกค้าร้านบอร์ดเกมแห่งหนึ่ง ในเมืองเบิร์กลีย์ รัฐแคลิฟอร์เนีย เล่าว่าครอบครัวของเธอที่ประกอบด้วย ตัวเธอ สามี และลูกชายวัยประถมเป็นขาประจำของร้าน “มันหายากมาก ที่จะมีสถานที่ที่คนมากมายหลายรุ่นมารวมตัวอยู่ด้วยกันอย่างสนุกสนาน”

พับกระดาน เปลี่ยนผ่านช่วงโควิด

          ร้าน ลานละเล่น เป็นร้านบอร์ดเกมแห่งแรกของไทย เปิดตัวเมื่อปี 2009 (พ.ศ. 2552) พัฒนามาจากสถาบันสอนพิเศษสำหรับเด็กประถม จากความตั้งใจของเจ้าของธุรกิจที่อยากจะหากิจกรรมหรือเครื่องมือช่วยพัฒนาทักษะให้กับเด็กๆ นำมาสู่การทดลองนำบอร์ดเกม ซึ่งเป็นที่นิยมในต่างประเทศอยู่ก่อนแล้ว เข้ามาเป็นส่วนหนึ่งในการเรียนการสอน ผู้ปกครองที่มารอรับบุตรหลานก็เริ่มเข้ามามีส่วนร่วมกับการเล่นบอร์ดเกมมากขึ้นด้วย กลายเป็นกิจกรรมร่วมกันของครอบครัว จนพัฒนามาเป็นร้านบอร์ดเกมหรือบอร์ดเกมคาเฟ่ในที่สุด จากนั้นจึงเริ่มมีการนำเข้าเกมจากต่างประเทศ และมีร้านบอร์ดเกมเกิดขึ้นอย่างต่อเนื่อง โดยเฉพาะตามแหล่งสถานศึกษา ออฟฟิศ หรือพื้นที่พักอาศัย กระทั่งเป็นหนึ่งในสถานที่ Hangout ของหลายคน

          อย่างไรก็ตาม ขณะที่ร้านบอร์ดเกมเริ่มแพร่หลายและได้รับความนิยมตามเมืองใหญ่ของไทย แต่การแพร่ระบาดของโควิด 19 ทำให้สถานการณ์เปลี่ยนแปลงไป ผลกระทบที่เกิดขึ้นไม่ต่างจากร้านบอร์ดเกมทั่วโลกแม้ว่าช่วงแรกของการระบาดและมาตรการล็อกดาวน์ จะทำให้ยอดขายปลีกของเกมกระดานเพิ่มขึ้น แต่ก็เริ่มลดลงอย่างช้าๆ ในเดือนต่อๆ มา ดังเช่นในช่วงครึ่งแรกของปี 2020 มูลค่าตลาดเกมกระดานในสหรัฐอเมริกาติดลบ 15% และจำนวนร้านบอร์ดเกมในสหรัฐอเมริกาลดลงถึง 35%

          สำหรับในไทย ผลกระทบจากไวรัสโควิดส่งผลให้ร้านบอร์ดเกมหลายแห่งต้องปิดชั่วคราว และบางร้านถึงกับปิดถาวร ผู้บริหารร้านบอร์ดเกม Red Fox Board Games Bar ให้ข้อมูลว่า ก่อนหน้าการแพร่ระบาดของโควิด 19 ทิศทางของร้านบอร์ดเกมและความนิยมเล่นบอร์ดเกมในไทยยังเป็นไปด้วยดี มีผู้เล่นและนักออกแบบเกมหน้าใหม่ๆ เข้ามาช่วยสร้างสังคมบอร์ดเกมให้เข้มแข็งจำนวนมาก ลูกค้าของร้านบอร์ดเกมค่อนข้างหลากหลาย ขึ้นอยู่กับทำเลที่ตั้ง มีทั้งผู้เล่นหน้าใหม่และเก่า

          “คนเล่นเกมที่เจอมากที่สุด ส่วนใหญ่จะเป็นกลุ่มวัยรุ่นและวัยทำงาน รวมถึงเด็กๆ ที่พ่อแม่พามาเป็นครอบครัว บางทีก็เป็นคุณลุงเดินเข้ามาหาเพื่อนเล่มเกมในร้าน มาทำความรู้จักกันใหม่เลยก็มี เรียกได้ว่ามีคนเกือบทุกวัย แต่หลักๆ คือกลุ่มคนทำงาน เพราะร้านตั้งอยู่บริเวณที่มีสำนักงานเยอะ”

          มาตรการปิดร้านและห้ามนั่งในร้านเพื่อสกัดการแพร่ระบาดของโควิดในช่วงแรก ทำให้รูปแบบของร้านที่เน้นปฏิสัมพันธ์ของผู้คนต้องเปลี่ยนไป ร้านบอร์ดเกมหลายแห่งปรับขนาดให้เล็กลง แต่ยังเน้นตั้งอยู่ในทำเลที่เดินทางสะดวก และเปลี่ยนให้เป็น ‘สถานี’ ทดลองเล่นเกมแล้วค่อย ‘ซื้อ’ ถ้าหากถูกใจ มากกว่าจะเป็นสถานที่เพื่อใช้เวลา ‘ดื่มด่ำ’ กับบรรยากาศการเล่นที่ต้องใช้เวลาภายในร้าน นอกจากนั้นยังหันไปใช้ช่องทางออนไลน์ในการโฆษณาประชาสัมพันธ์และการจำหน่ายบอร์ดเกม เพื่อชดเชยรายได้ที่หายไปจากการปิดร้าน

          …บนสถานีรถไฟฟ้าอารีย์ ร้าน Board Game Station มีการปรับเปลี่ยนรูปแบบไปจากเดิม แต่ยังพยายามคงเสน่ห์ของร้านในการเป็นพื้นที่พบปะ สนทนา และความสนุกสนานร่วมกัน เพียงแต่เข้มงวดเรื่องการรักษาระยะห่างกับการลดระยะเวลาในการเล่นเกมร่วมกัน

          ชาวบอร์ดเกมทุกคนได้แต่คาดหวังว่าสถานการณ์ทั้งหลายจะคลี่คลาย แล้วร้านบอร์ดเกมแบบเดิมจะกลับมาคึกคัก และมีบทบาทเชื่อมความสัมพันธ์กับคนทุกชนชั้นทุกช่วงวัย…อีกครั้ง


ที่มา

Jelena Milosevic. 22 Board Game Industry Statistics to Amuse You in 2022. [Online]

Sarah Butler. Sales of board games and jigsaws soar during coronavirus lockdown. [Online]

Brooklyn Daily Eagle. Board games can help kids’s social skills, say experts. [Online]

Hana Schank. How Board Games Conquered Cafes. [Online]

Victory Point Café. [Online]

Board Game Station. [Online]

ลานละเล่น. [Online]

สัมภาษณ์ เตย – ศิระ อานามวงษ์ และ ต้อง – ณัฏฐ์ณิชาภัค วุฒธา หุ้นส่วนร้าน Red Fox Board Games Bar

Share on facebook
Share on twitter
Tags: บอร์ดเกมพื้นที่การเรียนรู้

ปัทมา เจริญกรกิจ เรื่อง

นักหัดเขียนที่สนใจด้านประวัติศาสตร์ศิลปะ สถาปัตยกรรม ชอบเรียนรู้วิถีชีวิตวัฒนธรรมที่หลากหลาย และเชื่อในการเรียนรู้จากประสบการณ์

Related Posts

เกาหลีใต้ : ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ด้วยเมืองแห่งการเรียนรู้ ก้าวสู่มหาอำนาจด้าน Soft Power
Common WORLD

เกาหลีใต้ : ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ด้วยเมืองแห่งการเรียนรู้ ก้าวสู่มหาอำนาจด้าน Soft Power

May 19, 2022
0
พิพิธภัณฑ์ NFT พื้นที่เรียนรู้ของชุมชนคนรักศิลปะดิจิทัล
Common WORLD

พิพิธภัณฑ์ NFT พื้นที่เรียนรู้ของชุมชนคนรักศิลปะดิจิทัล

May 10, 2022
385
การเรียนรู้กำลังเปลี่ยนไป เพราะโลกทั้งใบกำลังเปลี่ยนแปลง
Common WORLD

การเรียนรู้กำลังเปลี่ยนไป เพราะโลกทั้งใบกำลังเปลี่ยนแปลง

April 27, 2022
996

Related Posts

เกาหลีใต้ : ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ด้วยเมืองแห่งการเรียนรู้ ก้าวสู่มหาอำนาจด้าน Soft Power
Common WORLD

เกาหลีใต้ : ส่งเสริมความคิดสร้างสรรค์ด้วยเมืองแห่งการเรียนรู้ ก้าวสู่มหาอำนาจด้าน Soft Power

May 19, 2022
0
พิพิธภัณฑ์ NFT พื้นที่เรียนรู้ของชุมชนคนรักศิลปะดิจิทัล
Common WORLD

พิพิธภัณฑ์ NFT พื้นที่เรียนรู้ของชุมชนคนรักศิลปะดิจิทัล

May 10, 2022
385
การเรียนรู้กำลังเปลี่ยนไป เพราะโลกทั้งใบกำลังเปลี่ยนแปลง
Common WORLD

การเรียนรู้กำลังเปลี่ยนไป เพราะโลกทั้งใบกำลังเปลี่ยนแปลง

April 27, 2022
996

กระซิบข่าวสารถึงคุณก่อนใคร

อัพเดทสาระความรู้ส่งตรงถึง email คุณ
ABOUT
SITE MAP
PRIVACY POLICY
CONTACT
Facebook-f
Youtube
Soundcloud
icon-tkpark

Copyright 2021 © All rights Reserved. by TK Park

  • READ
    • ALL
    • Common WORLD
    • Common VIEW
    • Common ROOM
    • Book of Commons
    • Common INFO
  • PODCAST
    • ALL
    • readWORLD
    • Coming to Talk
    • Read Around
    • WanderingBook
    • Knowledge Exchange
  • VIDEO
    • ALL
    • TK Forum
    • TK Common
  • UNCOMMON
    • ALL
    • Common ROOM
    • Common INFO
    • Common EXPERIENCE
    • Common SENSE

© 2021 The KOMMON by TK Park.

Welcome Back!

Login to your account below

Forgotten Password?

Retrieve your password

Please enter your username or email address to reset your password.

Log In

The KOMMON มีการใช้คุกกี้ เพื่อเก็บข้อมูลการใช้งานเว็บไซต์ไปวิเคราะห์และนำไปสู่การปรับปรุงการให้บริการที่ดียิ่งขึ้น คุณสามารถศึกษารายละเอียดได้ที่ นโยบายความเป็นส่วนตัว และสามารถจัดการความเป็นส่วนตัวเองได้ของคุณได้เองโดยคลิกที่ ตั้งค่า

ตั้งค่า อนุญาต
Privacy Preferences

คุณสามารถเลือกการตั้งค่าคุกกี้โดยเปิด/ปิด คุกกี้ในแต่ละประเภทได้ตามความต้องการ ยกเว้น คุกกี้ที่จำเป็น

อนุญาตทั้งหมด
Manage Consent Preferences
  • คุกกี้ที่จำเป็น
    Always Active

    ประเภทของคุกกี้มีความจำเป็นสำหรับการทำงานของเว็บไซต์ เพื่อให้คุณสามารถใช้ได้อย่างเป็นปกติ และเข้าชมเว็บไซต์ คุณไม่สามารถปิดการทำงานของคุกกี้นี้ในระบบเว็บไซต์ของเราได้

  • คุกกี้สำหรับการวิเคราห์

    คุกกี้นี้เป็นการเก็บข้อมูลสาธารณะ สำหรับการวิเคราะห์ และเก็บสถิติการใช้งานเว็บภายในเว็บไซต์นี้เท่านั้น ไม่ได้เก็บข้อมูลส่วนตัวที่ไม่เป็นสาธารณะใดๆ ของผู้ใช้งาน

บันทึก

Add New Playlist