ห้องสมุดประชาชนแนชวิลล์ (Nashville Public Library) สหรัฐอเมริกา มีพื้นที่จัดแสดงภาพจิตรกรรมและภาพถ่าย กว่า 60 ภาพ สิ่งที่พิเศษกว่าแกลเลอรีทั่วไปก็คือ หากผู้เยี่ยมชมถูกใจภาพไหน ก็สามารถยืมกลับไปประดับตกแต่งบ้านได้ โดยไม่มีค่าใช้จ่าย
ปลายปี 2020 ซึ่งเป็นช่วงที่ COVID-19 เริ่มแพร่ระบาดไปทั่วโลก ศิลปินหลายรายประสบปัญหาขาดช่องทางในการจัดแสดงผลงานและสื่อสารกับสาธารณชน ห้องสมุดประชาชนแนชวิลล์จึงร่วมมือกับ Metro Arts หน่วยงานด้านส่งเสริมด้านศิลปวัฒนธรรมของเมือง จัดซื้อผลงานของศิลปินในท้องถิ่น เพื่อนำมาให้บริการยืมคืนที่ห้องสมุด
“เรามองว่านี่เป็นทางออกแบบวิน-วิน ชาวแนชวิลล์สามารถเลือกได้ว่าจะเพลิดเพลินกับงานศิลปะที่แหล่งเรียนรู้สาธารณะหรือที่บ้านของตัวเอง เหนือสิ่งอื่นใดเราได้สนับสนุนศิลปินท้องถิ่น ในห้วงเวลาที่พวกเขาต้องการที่สุด” ผู้อำนวยการ Metro Arts กล่าว
ปัจจุบันห้องสมุดประชาชนแนชวิลล์เปิดจุดให้บริการยืมคืนภาพศิลปะที่ห้องสมุด 2 สาขา ทุกภาพถูกติดตะขอพร้อมสายแขวน ผู้ยืมมีเพียงตะปู 1 ตัว ก็สามารถติดตั้งภาพที่ผนังบ้านได้ ห้องสมุดจะบรรจุภาพลงในกล่องกันกระแทกอย่างดี เพื่อไม่ให้เกิดความเสียหายระหว่างขนส่ง ทั้งนี้ มีระยะเวลายืมภาพ 30 วัน และสามารถต่ออายุได้ 1 ครั้ง หากพ้นกำหนดการคืนเกินกว่า 1 เดือน ห้องสมุดจะคิดค่าปรับเป็นเงิน 50 ดอลลาร์
นอกจากห้องสมุดประชาชนแนชวิลล์แล้ว ยังมีแหล่งเรียนรู้หลายแห่งที่ให้บริการในลักษณะเดียวกัน เช่น ห้องสมุดในเพนซิลเวเนีย ห้องสมุดมหาวิทยาลัยชิคาโก พิพิธภัณฑ์ร่วมสมัยเดนเวอร์ ในสหรัฐอเมริกา และมาร์เก็ตแกลเลอรี เมืองกลาสโกว์ ในอังกฤษ ฯลฯ สิ่งที่แตกต่างไปจากพิพิธภัณฑ์ศิลปะหรือแกลเลอรี ซึ่งใช้ช่องทางการยืมงานศิลปะเป็นโอกาสในการซื้อขายงานชิ้นนั้นๆ ก็คือ ห้องสมุดจะเน้นที่การแลกเปลี่ยนภาพผ่านบริการยืมคืนโดยไม่คิดค่าใช้จ่าย เพราะห้องสมุดได้ซื้อภาพศิลป์นั้นไว้เป็นกรรมสิทธิ์แล้ว
ปัจจุบัน ห้องสมุดหลายแห่งทั่วโลกมีบริการให้ยืมสิ่งของต่างๆ กลับไปใช้ที่บ้าน หรือ Library of Things เช่น เกม อุปกรณ์กีฬา อุปกรณ์ศิลปะ เครื่องมือช่าง เครื่องครัว เครื่องดนตรี อุปกรณ์อิเล็กทรอนิกส์ ฯลฯ การปรับเปลี่ยนรูปแบบการให้บริการดังกล่าวสอดคล้องกับแนวคิดเศรษฐกิจแบ่งปัน (Sharing Economy) ซึ่งคนรุ่นใหม่นิยมความคล่องตัวและเปลี่ยนแปลงไว ประกอบกับมีเงินทุนจำกัด ทำให้ไม่ต้องการซื้อสิ่งของจำนวนมากเกินไป แต่หันไปเช่าหรือยืมมากขึ้น ห้องสมุดแห่งสรรพสิ่งจึงมีส่วนช่วยลดค่าครองชีพได้อีกทางหนึ่ง
ที่มา
บทความ “Metro Arts Commission Approves Artists for Lending Library Collection” จาก nashville.gov (Online)
บทความ “Lending Library” จาก metroartsnashville.com (Online)
บทความ “รู้จักกับ “Sharing Economy” เมื่อคนรุ่นใหม่เลิกซื้อของ หันมาเช่าแทน” จาก powersmethai.com (Online)
บทความ “Metro Arts Lending Library Collection” จาก library.nashville.org (Online)
บทความ “Can Art Lending Libraries Empower a New Generation of Collectors?” จาก hyperallergic.com (Online)
