สำหรับเด็กวัยกำลังหัดอ่านหนังสือ คงไม่ใช่เรื่องสนุกนักที่จะมีใครสักคนมานั่งประกบข้างๆ แล้วคอยบอกว่า “หนูอ่านผิดนะ” “จริงๆ มันต้องอ่านว่า…สิ” “เคยสอนไปแล้วจำไม่ได้หรือ” และอีกหลายประโยคซึ่งมาจากความปรารถนาดีของพ่อแม่หรือครู
แต่หารู้ไม่ว่ามันอาจบั่นทอนความมั่นใจและแรงปรารถนาในการอ่านของเด็กๆ อย่างไม่รู้ตัว
จะดีกว่าไหม หากเด็กๆ ได้หัดอ่านหนังสือในบรรยากาศที่อิสระและผ่อนคลาย โดยมีใครคนหนึ่งคอยรับฟังทุกอย่างด้วยความเต็มใจและไม่ตัดสินใดๆ
มีงานวิจัยมากมายสนับสนุนว่า สัตว์เลี้ยงสามารถช่วยให้เด็กๆ เกิดแรงจูงใจในการอ่าน และสามารถพัฒนาทักษะการอ่านให้ดีขึ้น รวมทั้งช่วยบำบัดเด็กที่มีความบกพร่องในการเรียนรู้ลักษณะต่างๆ เช่น ออทิสติก และดิสเล็กเซีย (Dyslexia) หรือความบกพร่องในการอ่านและการเขียน
ปี 1999 ‘Reading Education Assistance Dogs®‘ (R.E.A.D.)® ได้ถูกก่อตั้งขึ้น เป็นองค์กรแห่งแรกที่มีบทบาทช่วยจัดหาสัตว์เพื่อช่วยงานด้านส่งเสริมการอ่านและการเรียนรู้ โดยเปิดรับสัตว์เลี้ยงให้เข้ามาเป็นอาสาสมัคร และร่วมโปรแกรมฝึกที่เรียกว่า ‘Bonding, Animals, Reading, Kids and Safety’ (B.A.R.K.S.)
สุนัข เป็นสัตว์เลี้ยงที่นิยมนำมาเป็นคู่หูในการอ่าน เพราะเป็นสัตว์ที่ฉลาด เป็นมิตร ฝึกได้ และชอบเล่นกับเด็กๆ ที่ฟินแลนด์มีการฝึกสุนัขเพื่อช่วยพัฒนาการอ่านในเด็กมากกว่า 500 ตัว หนึ่งในดาวเด่นคือเจ้า ‘เบอริเย่’ สุนัขพันธุ์เล็ก ซึ่งครั้งหนึ่งเคยถูกเจ้าของทิ้ง หลังเข้าโปรแกรมฝึกกับ R.E.A.D.® มันได้หมุนเวียนไปพบปะกับเด็กๆ ในห้องสมุดหลายแห่งทั่วกรุงเฮลซิงกิ ต่อเนื่องกันเป็นเวลาหลายปี
นอกจากนี้ ยังมีสัตว์ชนิดอื่นๆ ที่เหมาะกับงานฟังเด็กๆ อ่านหนังสือ เช่น เจ้าแมวอ้วน ‘สกาแล็ต’ จากองค์กรช่วยเหลือแมวแนชวิลล์ มันถูกฝึกจาก Pet Partners ด้วยนิสัยชอบเสนอหน้าไปทุกที่ที่มีคน มันจึงได้ทำงานเป็นเพื่อนช่วยอ่าน รวมทั้งบำบัดผู้ป่วยอัลไซเมอร์
Gentle Carousel ซึ่งเป็นองค์กรด้านม้าบำบัดที่ใหญ่ที่สุดในโลก ได้จัดกิจกรรม ‘Reading Is Magic’ เพื่อส่งเสริมเรื่องการอ่านออกเขียนได้ ม้าแคระตัวเป็นๆ ถูกพาไปอยู่ท่ามกลางวงล้อมของเด็กๆ ในห้องสมุด ทำให้การอ่านวรรณกรรมเยาวชนคลาสสิกเกี่ยวกับม้ามีชีวิตชีวาขึ้นมา พวกมันยังถูกพาไปที่โรงเรียนเพื่อฟังนักเรียนอ่านหนังสือแบบตัวต่อตัว สิ่งที่เด็กๆ ได้มาเป็นของแถมนอกเหนือจากการพัฒนาทักษะการอ่าน ก็คือการซึมซับความโอบอ้อมอารีจากม้าเหล่านั้น
ตัวอย่างที่แปลกไปกว่านั้นคือ ที่คอนเนคทิคัต สหรัฐอเมริกามีแคมเปญ ‘จูบหมู’ เพื่อระดมทุนให้กับชมรมการอ่านของเด็กๆ ในชุมชน เจ้าหมูน้อย ‘เดซี่’ ถูกชวนไปที่ห้องสมุด Hartford Library เพื่อเข้าร่วมกิจกรรมเล่านิทาน เมื่อมันเสียชีวิตลงก็มี ‘เดซี่ 2’ เข้ามารับช่วงต่อเพื่อสร้างความเพลิดเพลินในการอ่านให้กับเด็กๆ ร่วมกับสุนัขอีก 2 ตัว โดยห้องสมุดได้จัดคอลเลกชันนิทานที่เกี่ยวกับหมูและสัตว์ต่างๆ โดยเฉพาะด้วย
การอ่านหนังสือให้สัตว์ฟังถูกมองว่าเป็นสถานการณ์ win-win ที่เกิดประโยชน์ทั้งกับคนและสัตว์ กรณีของ PawsToRead.com ซึ่งทำงานเชื่อมโยงกับครอบครัวและนักการศึกษา ได้จัดกิจกรรมให้เด็กๆ เข้าไปอ่านหนังสือในสถานรับเลี้ยงสัตว์ เสียงอ่านหนังสือหรือร้องเพลงอย่างไร้เดียงสาของเด็กๆ และการลูบไล้สัมผัส ช่วยปลอบประโลมจิตใจของเพื่อนร่วมโลกซึ่งถูกทอดทิ้งได้เป็นอย่างดี
ที่มา
บทความ “How dogs could make children better readers” จาก theconversation.com (Online)
บทความ “scarlett the therapy cat helps kids improve their reading skills” จาก petcolove.org (Online)
บทความ “Life Lessons: Children Build Skills by Reading to Shelter Cats and Dogs” จาก lifewithcats.tv (Online)
บทความ “GENTLE CAROUSEL’S READING IS MAGIC” จาก gentlecarouseltherapyhorses.com (Online)
บทความ “Meet the Adorable Pig Who Travels to Different Libraries Inspiring Kids to Read” จาก onegreenplanet.org (Online)
