อินเดียเป็นหนึ่งในประเทศที่ตลาดสตาร์ทอัปเติบโตอย่างก้าวกระโดดด้วยมูลค่ารวมกว่าพันล้านดอลลาร์สหรัฐ ไต่อันดับติด 1 ใน 3 ของโลก และครอบคลุมธุรกิจที่หลากหลายตั้งแต่ ‘Agri Tech’ ไปจนถึง ‘Fin Tech’ และ ‘Health Tech’ เมื่อเปรียบเทียบกับเมื่อ 10 ปีก่อน ภูมิทัศน์ทางเศรษฐกิจได้เปลี่ยนโฉมไปอย่างชัดเจน จากเดิมผู้ประกอบการส่วนใหญ่สืบทอดกิจการมาจากครอบครัว แต่ปัจจุบันผู้ประกอบการรุ่นใหม่มักไม่ได้มีภูมิหลังทางธุรกิจมาก่อน
ประชากรกว่าครึ่งหนึ่งของอินเดียมีอายุต่ำกว่า 35 ปี แต่ละปีมีแรงงานหน้าใหม่เข้าสู่โลกการทำงานเกือบ 15 ล้านคน ทางออกของรัฐบาลในการสร้างงานให้เพียงพอสำหรับคนจำนวนมหาศาล คือการสร้างสภาพแวดล้อมสำหรับผู้ประกอบการและนวัตกรรม รวมทั้งส่งเสริมให้คนรุ่นใหม่มีความคิดริเริ่มสร้างสรรค์
กล่าวได้ว่าคนหนุ่มสาวคือผู้กุมชะตาเศรษฐกิจอินเดียในอนาคต พวกเขามี Mindset ที่ต่างจากคนรุ่นก่อน เต็มไปด้วยความทะเยอทะยานที่จะประสบความสำเร็จด้วยตนเอง และมีศักยภาพในการใช้เทคโนโลยี ระบบนิเวศที่ถูกสร้างขึ้นอย่างเหมาะสมเอื้อให้พวกเขาสามารถสร้างธุรกิจโดยไม่ต้องรอให้เรียนจบเสียก่อน
‘สตาร์ทอัป’ วาระสำคัญระดับชาติ
ย้อนกลับไปเมื่อวันที่ 15 สิงหาคม 2015 นายกรัฐมนตรี นเรนทระ ทาโมทรทาส โมที ได้กล่าวสุนทรพจน์ในวันประกาศอิสรภาพ โดยจินตนาการถึงเศรษฐกิจอินเดียแบบใหม่ซึ่งอาศัยศักยภาพของประชาชนในด้านการเป็นผู้ประกอบการ และกำหนดให้วันที่ 16 มกราคมของทุกปีเป็น ‘วันสตาร์ทอัปแห่งชาติ’ ตามมาด้วยการออกนโยบายสนับสนุนมากมาย เช่น กองทุนช่วยเหลือทางการเงิน แรงจูงใจทางภาษีสำหรับนักลงทุน การสนับสนุนเรื่องทรัพย์สินทางปัญญา รวมทั้งการจัดตั้งโครงการ Startup India เพื่อสนับสนุนธุรกิจสตาร์ทอัปโดยเฉพาะ
ในด้านการศึกษา รัฐบาลร่วมกับมหาวิทยาลัยชั้นนำตั้งศูนย์บ่มเพาะผู้ประกอบการ และได้จับมือกับซิลิคอนวัลเลย์เพื่อพัฒนาศักยภาพสตาร์ทอัปในประเทศ นอกจากนี้ยังจัดทำหลักสูตรออนไลน์ รวมทั้งริเริ่มโครงการสร้างสรรค์ที่เจาะกลุ่มนักเรียนและเยาวชน เช่น การเฟ้นหา 1 ล้านนวัตกรรม จากโรงเรียน 5 แสนแห่งทั่วประเทศ ซึ่ง 100 นวัตกรรมที่ดีที่สุดจะถูกคัดเลือกและจัดแสดงในเทศกาลนวัตกรรมประจำปี
อินเดียมีการลงทุนในโครงสร้างพื้นฐานเพื่อสนับสนุนให้เกิดการใช้งานเทคโนโลยีมากขึ้น ควบคู่กับมีสมาร์ทโฟนราคาถูกออกมาจำหน่ายในตลาดเพิ่มขึ้นอย่างต่อเนื่อง ผลกระทบที่ตามมาเป็นลูกโซ่คือประชากรจำนวนมากสามารถเข้าถึงอินเทอร์เน็ต ธุรกิจประเภท e-Commerce เติบโตอย่างรวดเร็ว เพิ่มกำลังการบริโภคของคนฐานะปานกลางจนถึงรวย ซึ่งมีกว่า 200–300 ล้านคน และช่วยเพิ่มขีดความสามารถให้กับคนรุ่นใหม่ของประเทศ
ภายในระยะเวลาเพียง 6 ปี ระบบนิเวศที่มีการปูทางไว้ก็ผลิดอกออกผลอย่างเด่นชัด ในปี 2022 มีธุรกิจสตาร์ทอัปเกิดขึ้นใหม่ 80 แห่งในทุกๆ วัน โดยมีมูลค่าเป็นอันดับสามรองจากสหรัฐอเมริกาและจีน และในทศวรรษที่ผ่านมามีสตาร์ทอัปที่มูลค่ามากกว่า 1 พันล้านดอลลาร์สหรัฐ (ยูนิคอร์น) เกิดขึ้นมากกว่า 100 กิจการ
สตาร์ทอัปเหล่านี้ครอบคลุมอุตสาหกรรมต่างๆ ตั้งแต่ฟินเทค เทคโนโลยีการเกษตร เทคโนโลยีการศึกษา และเทคโนโลยีด้านสุขภาพ มีการวิเคราะห์ว่าการเติบโตของสตาร์ทอัปได้สร้างงานใหม่ที่น่าดึงดูดเพิ่มขึ้น 110% ต่อปี และอินเดียได้กลายเป็นตลาดเกิดใหม่ที่เป็นเป้าหมายสำหรับนักลงทุนทั่วโลก
EdTech ทางเลือกที่กำลังกลายเป็นทางหลักของการศึกษา
อย่างไรก็ตาม ก้าวย่างที่จะนำไปสู่ความสำเร็จของเยาวชนชาวอินเดียก็ใช่ว่าจะราบรื่นไปเสียทั้งหมด มีผลสำรวจว่าประชากรของอินเดียอายุ 5-24 ปี ที่อยู่ในวัยเรียนมีจำนวนประมาณ 580 ล้านคน ในจำนวนนี้มีเพียง 250 ล้านคนเท่านั้นได้เรียนในระบบโรงเรียน ตัวเลขนี้นอกจากสะท้อนถึงปัญหาความเหลื่อมล้ำในการเข้าถึงการศึกษาแล้ว ยังเกี่ยวข้องกับการขาดแคลนครูเนื่องจากค่าตอบแทนต่ำเกินไป
จากปัจจัยดังกล่าวทำให้ภาครัฐพยายามนำ e-Learning เข้ามาแทนที่ระบบการศึกษาแบบเดิม เพื่อเพิ่มโอกาสให้กับครอบครัวที่ยากจนและเด็กผู้หญิง นอกจากนี้ ยังเกิดการขยายตัวของสตาร์ทอัปในกลุ่มเทคโนโลยีการศึกษาเพื่อตอบโจทย์ความต้องการด้านการเรียนออนไลน์ การเพิ่มพูนทักษะใหม่ๆ และการสร้างธุรกิจด้วยตนเอง และยิ่งเมื่อเกิดการแพร่ระบาดของโควิด-19 ก็ยิ่งเป็นตัวเร่งให้เทคโนโลยีการศึกษามีความจำเป็นสำหรับผู้เรียนทุกคนอย่างเลี่ยงไม่ได้
EdTech ของอินเดียกำลังเติบโตขึ้นทั้งด้านปริมาณและคุณภาพควบคู่กัน มีการคาดการณ์ว่าในปี 2025 ธุรกิจบริการการศึกษาชั้นนำที่มีอยู่ประมาณ 38 รายจะมีมูลค่าประมาณ 10.2 พันล้านเหรียญสหรัฐ ทั้งนี้ เมื่อต้นปี 2022 ภาคเอกชนได้ร่วมกันวางแนวทางการกำกับดูแลธุรกิจการศึกษาแบบออนไลน์ให้มีมาตรฐานเดียวกัน หรือ ‘India EdTech Consortium’ ซี่งมีรายละเอียดว่าด้วยข้อปฏิบัติด้านจริยธรรมการขาย หลักการด้านการสื่อสารและการตลาด รวมทั้งการให้สินเชื่อทางการเงินและการคืนเงิน
หลักสูตรออนไลน์ปั้นผู้ประกอบการวัยใส
ปรากฏการณ์หนึ่งที่น่าสนใจในแวดวงเทคโนโลยีการศึกษาของอินเดีย คือมีแพลตฟอร์มออนไลน์เพื่อปลูกฝังทักษะการเป็นผู้ประกอบการเกิดขึ้นมากมาย โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นเด็กและเยาวชนเริ่มต้นตั้งแต่วัยอนุบาล ตัวอย่างแพลตฟอร์มซึ่งเป็นที่นิยม เช่น Kidspreneur ผู้ให้บริการด้านการศึกษาเพื่อเป็นผู้ประกอบการสำหรับเด็กและเยาวชนตั้งแต่อายุ 7 ถึง 18 ปี โดยเน้นการเรียนรู้ประสบการณ์ของกรณีศึกษา ผสมผสานเกมและการจำลองต่างๆ ที่ดึงดูดความสนใจของเด็ก ส่วน Metamorphosis Edu เป็นโรงเรียนเสมือนจริงที่สอนการเป็นผู้ประกอบการให้กับนักเรียนมัธยมปลาย องค์กรนี้เพิ่งเป็นเจ้าภาพจัดประชุม Global Schoolpreneur Summit ครั้งที่ 3 และมีโครงการพัฒนาทักษะสำหรับนักเรียนที่มีอายุเพียง 6 ขวบ ด้าน Clever Harvey จัดหลักสูตร JuniorMBA ออนไลน์ สำหรับวัยรุ่นอายุ 13-16 ปี โดยเชื่อมโยงกับการฝึกงานจริงในภาคอุตสาหกรรมที่เกี่ยวข้อง
จุดร่วมของทุกแพลตฟอร์มคือความพยายามในการอุดช่องว่างของการศึกษาโนโรงเรียน ซึ่งยังไม่สามารถช่วยให้เยาวชนมีความพร้อมมากพอสำหรับการทำงานในอนาคต และเข้ามาเติมเต็มการพัฒนาทักษะที่จำเป็นสำหรับศตวรรษที่ 21 ได้แก่ การคิดเชิงวิพากษ์ ไหวพริบในเชิงพาณิชย์ และการค้นหาโอกาสด้านอาชีพ เนื้อหาและช่องทางการศึกษาแบบใหม่ได้รับการตอบรับเป็นอย่างดีจากเยาวชนทั้งในอินเดียและหลายประเทศในเอเชีย เช่น Kidspreneur มีผู้ลงทะเบียนราว 5 ล้านคน
แต่ละแพลตฟอร์มได้แบ่งปันเรื่องราวและความคิดริเริ่มสร้างสรรค์ของเยาวชนที่ออกมาเป็นรูปธรรม อาทิ การก่อตั้งวงดนตรี Drums Circle ของ Sharaan.S.B เด็กชายวัย 11 ปี ซึ่งดำเนินธุรกิจเองตั้งแต่ระดมทุนเพื่อจัดซื้อเครื่องดนตรี เปิดรับสมาชิก ฝึกสอน และจัดแสดงดนตรีเพื่อหารายได้ โดยได้รับเชิญให้เล่นบนเวที TEDx ด้วย ส่วน Vivin Kaarthic เด็กชายวัยเดียวกันจากเชนไน ได้เปิดคลื่นวิทยุ Kid Rock FM ซึ่งนอกจากเปิดเพลงในแนวที่ชื่นชอบแล้วยังนำเสนอข่าวสารที่เหมาะสำหรับเด็ก ทั้งด้านดนตรี ภาพยนตร์ กีฬา กิจกรรมทางการศึกษา และการท่องเที่ยว ด้าน Shashank Arun เด็กชายวัย 9 ขวบ ได้จัดกิจกรรมระดมทุนหลายรูปแบบเพื่อนำมารณรงค์เรื่องสิ่งแวดล้อม เช่น ทำ ‘ลูกบอลเมล็ดพันธุ์’ ผลิตการ์ตูนเกี่ยวกับการลดโลกร้อนเผยแพร่ทางยูทูบ และออกแบบแอปพลิเคชันเพื่อบันทึกกิจวัตรประจำวันที่จะช่วยกู้โลก
ผลลัพธ์การเรียนรู้ของเด็กๆ สะท้อนข้อสังเกตที่น่าสนใจว่า พวกเขามักไม่ได้ตั้งต้นธุรกิจจากการแสวงหาความร่ำรวย แต่เป็นการต่อยอดจากความหลงใหลและความชื่นชอบส่วนตัวให้ก้าวไปไกลขึ้น และหลายกิจการพยายามหาทางออกให้กับปัญหารอบตัวทั้งในระดับชุมชนและระดับโลก ทักษะและ mindset ใหม่ๆ ของเหล่าเยาวชนนอกจากจะเพิ่มโอกาสในการสร้างมูลค่าทางเศรษฐกิจให้เติบโต ยังมีคุณค่าในด้านการสร้างสรรค์สังคมในอนาคตให้น่าอยู่ยิ่งขึ้น
ที่มา
บทความ “India holds world’s highest rate of recognising start-up per day.” จาก livemint.com (Online)
บทความ “Startup India” จาก vikaspedia.in (Online)
บทความ “The Evolution of Indian Entrepreneurship” จาก thehindubusinessline.com (Online)
บทความ “Top platforms for school students to learn entrepreneurship” จาก indiatoday.in (Online)
บทความ “Young Indian Entrepreneurs: A Multi-Criterion Decision Scenario” จาก scirp.org (Online)
บทความ “เจาะลึก Startup Ecosystem อินเดีย ทำไมถึงปั้น Unicorn ได้สูงเป็นอันดับต้น ๆ ของโลก” จาก techsauce.co (Online)
บทความ “ธุรกิจบริการ Edtech โอกาสที่ต้องเช็คในตลาดอินเดีย” จาก ditp.go.th (Online)
เว็บไซต์ India Edtech Consortium (Online)
Cover Photo : Kidspreneur
