โครงการ Liget Budapest (ลิเก็ต บูดาเปสต์) ณ เมืองบูดาเปสต์ ประเทศฮังการี เป็นโครงการพัฒนาขนาดใหญ่ที่นำเสนอการฟื้นฟูพื้นที่ทางวัฒนธรรม ผ่านการปรับปรุง City Park หรือในชื่อภาษาฮังการีว่า Városliget สวนสาธารณะขนาดใหญ่ใจกลางเมืองบูดาเปสต์ที่มีอายุกว่า 200 ปี และบริเวณโดยรอบ
ในปี 2017 โครงการ Liget Budapest สร้างความสนใจในระดับนานาชาติ เมื่อได้รับการคัดเลือกให้เป็นโครงการที่ดีที่สุดจากสหภาพยุโรปในรางวัล MIPIM หมวด ‘Best Futura Mega Project’
การพัฒนาของบูดาเปสต์ในครั้งนี้ มีเป้าหมายเพื่อฟื้นฟูและพัฒนาที่ประกอบด้วยการปรับปรุงและขยายสวนสาธารณะเก่าแก่ การก่อสร้างพื้นที่ทางวัฒนธรรมแห่งใหม่ เช่น พิพิธภัณฑ์ดนตรี หอศิลป์ และบูรณะปรับปรุงพื้นที่ดั้งเดิม เช่น การบูรณะพิพิธภัณฑ์ศิลปะแห่งบูดาเปสต์ และ Olof Palme House เป็นต้น
ติดตามแนวคิดเบื้องหลังการพัฒนา และตัวอย่างโครงการปรับปรุงเพื่อสร้างพื้นที่พักผ่อน และการเรียนรู้อย่างรอบด้านในเมกะโปรเจกต์ Liget Budapest ซึ่งสร้างแรงกระเพื่อมครั้งสำคัญต่อการออกแบบพื้นที่การเรียนรู้ในศตวรรษที่ 21
จากมรดกความทรงจำแห่งสหัสวรรษ สู่พื้นที่ทางวัฒนธรรมยุคใหม่
City Park เมืองบูดาเปสต์ ถือเป็นสวนสาธารณะแห่งแรกๆ ของโลก เกิดขึ้นอย่างเป็นทางการในช่วงปี 1800 เคยใช้เป็นสถานที่จัดแสดงนิทรรศการแห่งสหัสวรรษ (Millennium Exhibition) ในงานเฉลิมฉลองสหัสวรรษ เมื่อปี 1896 ของฮังการี ซึ่งมีผู้เข้าชมงานกว่า 5 ล้านคน นักประวัติศาสตร์ชี้ว่างานดังกล่าวนับเป็นก้าวสำคัญของประวัติศาสตร์บูดาเปสต์ เพราะเป็นช่วงที่เมืองกลายเป็นมหานครที่ทันสมัย โครงการก่อสร้างจำนวนมากในยุคนั้นมีส่วนในการสร้างภาพลักษณ์ของบูดาเปสต์ในปัจจุบัน ไม่ว่าจะเป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะร่วมสมัย, ปราสาท Vajdahunyad รวมถึงรถไฟใต้ดิน Millennium Underground ซึ่งสร้างขึ้นเพื่อพาผู้โดยสารจากภายในเมืองมายังงานนิทรรศการแห่งสหัสวรรษโดยเฉพาะ ถือเป็นเส้นทางรถไฟใต้ดินสายแรกในทวีปยุโรป
ครั้นเวลาล่วงผ่านมากว่าหนึ่งศตวรรษ บูดาเปสต์ได้ปักหมุดหมายใหม่อีกครั้ง กับโครงการ ‘Liget Budapest’ โดยมีเป้าหมายเพื่อฟื้นฟูและพัฒนาพื้นที่ทางวัฒนธรรมอย่างครบวงจร มีการคาดหมายว่าโครงการนี้จะกลายเป็นอัญมณีล้ำค่าของเมืองบูดาเปสต์ในอนาคต ด้วยการรังสรรค์พื้นที่สีเขียวใจกลางเมืองที่รายล้อมด้วยแหล่งเรียนรู้ทันสมัย เพื่อสร้างประสบการณ์การพักผ่อนหย่อนใจและการเรียนรู้ที่แปลกใหม่สำหรับชาวบูดาเปสต์และคนต่างถิ่น โดยยังคงคุณค่าทางประวัติศาสตร์และมรดกทางศิลปะวัฒนธรรมเอาไว้
ต่อไปนี้คือรายละเอียดของโครงการปลีกย่อยต่างๆ ที่หลอมรวมกันเป็นเมกะโปรเจกต์ที่ชื่อว่า Liget Budapest
Photo : Liget Budapest
พิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยา The Museum of Ethnography
พิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยาตั้งอยู่บริเวณที่จอดรถเดิมของ City Park ตัวอาคารมีลักษณะคล้ายประติกรรมขนาดยักษ์ที่โผล่ขึ้นมาจากผืนดิน ทำหน้าที่เป็นเสมือนซุ้มประตูทางเข้าสู่สวนสาธารณะใจกลางเมือง ด้านบนปกคลุมด้วยสวนเขียวขจีและที่นั่งพักผ่อนหย่อนใจ ด้านในเป็นพื้นที่จัดแสดงวัตถุและนิทรรศการ กินพื้นที่กว่า 34,000 ตารางเมตร ทำหน้าที่รวบรวม อนุรักษ์ และจัดแสดงโบราณวัตถุทางวัฒนธรรมตั้งแต่ยุคโบราณจนถึงปัจจุบัน มีวัตถุจัดแสดงรวมทั้งสิ้นกว่า 250,000 ชิ้น ทั้งของชาวฮังการีเอง และจากพื้นที่อื่นๆ ทั่วทุกมุมโลก
พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ ถือเป็นสถานที่รวบรวมองค์ความรู้เกี่ยวกับชาติพันธุ์วิทยาอย่างเป็นระบบแห่งแรกของฮังการี ความแปลกใหม่ของการออกแบบพื้นที่ใช้สอยของพิพิธภัณฑ์ที่ล้ำสมัยแห่งนี้ น่าจะช่วยให้ผู้คนเกิดความเข้าใจมรดกทางประวัติศาสตร์ตลอดจนแง่มุมต่างๆ ของสังคมร่วมสมัยมากขึ้น ดังที่สถาปนิกของสตูดิโอ Napur Architect ผู้ออกแบบ กล่าวว่า “พื้นที่ที่สร้างขึ้นอย่างสร้างสรรค์จะเปิดโอกาสใหม่ๆ ในการสื่อสารกับผู้มาเยือน ทำให้สามารถนำเสนอวัตถุในชีวิตประจำวัน ปรากฏการณ์ และแนวคิดในอดีตและปัจจุบันควบคู่กันไป”
นอกจากการจัดแสดงนิทรรศการหลัก ภายในพิพิธภัณฑ์ยังมีพื้นที่และสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆ เช่น พิพิธภัณฑ์เด็ก ห้องสมุด หอจดหมายเหตุ ห้องประชุม ตลอดจนพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการชั่วคราว พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้รับรางวัล World’s Best Architecture จากเวที International Property Awards (IPA) ปี 2018 ซึ่งเป็นหนึ่งในงานอันทรงเกียรติที่สุดในอุตสาหกรรมอสังหาริมทรัพย์
พิพิธภัณฑ์ดนตรี House of Hungarian Music
พิพิธภัณฑ์ดนตรีแห่งฮังการี เป็นผลงานออกแบบของ Sou Fujimoto สถาปนิกชาวญี่ปุ่น สร้างขึ้นแทนที่อาคารสำนักงาน Hungexpo ซึ่งถูกทิ้งร้างมานับสิบปี เพื่อใช้เป็นศูนย์กลางของวงการดนตรีฮังการี ตัวอาคารมีลักษณะเด่นอยู่ที่หลังคารูปทรงแปลกตา ได้รับแรงบันดาลใจมาจากรูปทรงของเกลียวคลื่น มีการเจาะช่องแสงเป็นวงกลมหลากหลายขนาด ซึ่งนอกจากจะช่วยให้มีแสงธรรมชาติส่องเข้ามาอย่างทั่วถึงแล้ว ยังทำหน้าที่เป็นช่องว่างให้ต้นไม้ในสวนสามารถเติบโตได้อย่างอิสระ
บริเวณพื้นที่ชั้นล่างถูกออกแบบให้เป็นสวนร่มรื่น ใช้เป็นสถานที่จัดแสดงดนตรีและมีมุมให้พักผ่อนหย่อนใจ ส่วนชั้นบนเป็นห้องเรียน ห้องสมุด และสำนักงาน แต่ละพื้นที่เชื่อมถึงกันด้วยบันไดเวียน นอกจากนี้ยังมีชั้นใต้ดิน ใช้เป็นพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการ บอกเล่าประวัติศาสตร์ของดนตรีตั้งแต่การพัฒนาเสียงของมนุษย์ไปจนถึงแนวโน้มดนตรีสมัยใหม่
แนวคิดและการออกแบบที่สร้างสรรค์ของ House of Hungarian Music ทำให้พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้รับรางวัล Music Cities ประเภท World’s Best Use of Music in Property Development ซึ่งเป็นการประกวดระดับโลกที่มอบให้กับโครงการที่มีความโดดเด่นด้านการพัฒนาดนตรีที่ส่งผลเชิงบวกต่อเศรษฐกิจ สังคม และสิ่งแวดล้อมของเมือง
Photo : Liget Budapest
Photo : Liget Budapest
Photo : Liget Budapest/ Moha Balázs, Besnyő Daniel
หอศิลป์แห่งชาติ National Gallery
หอศิลป์แห่งชาติแห่งใหม่ของฮังการี ออกแบบโดย SANAA (Sejima และ Nishizawa และทีมงาน) สถาปนิกดีกรีรางวัล Pritzker โดยผู้ออกแบบได้จินตนาการถึงรูปแบบอาคารในศตวรรษที่ 21 ที่มีความทันสมัย เป็นมิตร และเอื้อต่อการสร้างปฏิสัมพันธ์ของผู้คน มีพื้นที่กว้างขวางถึง 50,000 ตารางเมตร ลักษณะเป็นสวนขนาดใหญ่โดยมีจุดศูนย์กลางเป็นอาคารหอศิลป์แห่งชาติ
ภายในหอศิลป์ ถูกออกแบบให้เป็นพิพิธภัณฑ์ศิลปะที่ผสมผสานคอลเลกชันศิลปะสมัยใหม่ ควบคู่ไปกับการนำเสนอประวัติศาสตร์ศิลปะของฮังการีและยุโรป
สถานที่แห่งนี้นับเป็นพิพิธภัณฑ์ที่ใหญ่ที่สุดในฮังการี ทำหน้าที่รวบรวม อนุรักษ์ และจัดแสดงผลงานที่โดดเด่นของฮังการี รวมถึงประวัติศาสตร์ศิลปะโลกตั้งแต่ศตวรรษที่ 19 เป็นต้นมา โดยมีการออกแบบที่เน้นให้ผู้เข้าชมสามารถเข้าถึงและมีประสบการณ์ร่วมมากที่สุด
ศูนย์อนุรักษ์และคลังวัตถุแห่งชาติ OMRRK (The National Conservation and Storage Centre)
ศูนย์อนุรักษ์และคลังวัตถุแห่งชาติ OMRRK คืออาคารขนาด 3,700 ตารางเมตร ตั้งอยู่บนถนน Szabolcs ใกล้กับ City Park สร้างขึ้นเพื่อเป็นสถานที่ปฏิบัติการและคลังจัดเก็บผลงานศิลปะเกือบ 350,000 ชิ้นของพิพิธภัณฑ์ชาติพันธุ์วิทยา พิพิธภัณฑ์วิจิตรศิลป์ และหอศิลป์แห่งชาติฮังการี
OMRRK ตั้งอยู่บนที่ตั้งเดิมของโรงพยาบาลเก่าแก่ที่สร้างขึ้นตั้งแต่ช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2 ก่อนจะปิดตัวลงในปี 2007 โดยอาคารใหม่ได้รับการออกแบบโดยทีมสถาปนิก Zsolt Vasáros และ Narmer Planning Studio เจ้าของรางวัล Ybl-Prize แนวคิดในการออกแบบมุ่งไปที่การสร้างความเชื่อมโยงระหว่างอาคารเก่าและอาคารใหม่ โดยสร้างอาคารใหม่เชื่อมกับอาคารประวัติศาสตร์ที่อนุรักษ์ไว้ 2 หลัง คือ คลินิก Adél Brody และโบสถ์ยิว ซึ่งได้รับการปรับปรุงใหม่ตามกฎหมายการอนุรักษ์อนุสรณ์สถานทางประวัติศาสตร์
จุดประสงค์ของการสร้างศูนย์อนุรักษ์และคลังวัตถุแห่งชาติ OMRRK เพื่อช่วยแก้ปัญหาความกระจัดกระจายและความเสียหายที่เกิดจากการขาดแคลนสถานที่จัดเก็บผลงานศิลปะและโบราณวัตถุอันล้ำค่าของชาติ ภายในอาคารได้รับการออกแบบอย่างเป็นระบบ เพียบพร้อมด้วยเครื่องมือวิทยาศาสตร์เพื่อการอนุรักษ์ศิลปวัตถุ ห้องวิจัย ห้องปฏิบัติการ คลังวัตถุ และศูนย์บริการนักท่องเที่ยว นอกจากนี้ยังเป็นที่ตั้งของสถาบันวิจัยประวัติศาสตร์ศิลปะยุโรปกลาง ภายนอกอาคารมีสวนสาธารณะแห่งใหม่ขนาด 13,000 ตารางเมตรที่เรียกว่า Bókay Garden เปิดให้ผู้คนได้เข้ามาพักผ่อนตามอัธยาศัยในเวลาทำการ
Photo: Liget Budapest
พิพิธภัณฑ์ศิลปะ Museum of Fine Art
พิพิธภัณฑ์ศิลปะแห่งบูดาเปสต์ เปิดให้บริการครั้งแรกในปี 1906 ถือว่าเป็นหนึ่งในพิพิธภัณฑ์ที่โดดเด่นที่สุดของยุโรปสามารถดึงดูดผู้เข้าชมหลายแสนคนต่อปี จัดแสดงผลงานศิลปะทั้งของฮังการีและนานาชาติ ตั้งแต่สมัยโบราณจนถึงปลายศตวรรษที่ 18 มีการจัดแสดงผลงานชิ้นเอกที่หาดูยาก โดยเฉพาะโบราณวัตถุต่างๆ
การฟื้นฟูบูรณะพิพิธภัณฑ์แห่งนี้เป็นส่วนหนึ่งภายใต้โครงการ Liget Budapest ไล่ตั้งแต่การปรับปรุงระบบทำความร้อนที่ล้าสมัย ติดตั้งเครื่องปรับอากาศ บูรณะโครงสร้างหลังคา ตลอดจนการเพิ่มพื้นที่จัดแสดงนิทรรศการใหม่ พื้นที่สำหรับผู้เข้าชม และสิ่งอำนวยความสะดวกอื่นๆ ไฮไลต์สำคัญคือการบูรณะโถงโรมาเนสก์ ที่มีลักษณะคล้ายโถงของโบสถ์ยุคโรมัน ซึ่งได้รับความเสียหายอย่างร้ายแรงในช่วงสงครามโลกครั้งที่ 2
ภายหลังจากการปรับปรุงซ่อมแซมนานกว่าสามปี พิพิธภัณฑ์แห่งนี้ได้เปิดให้บริการอย่างเป็นทางการเมื่อเดือนตุลาคม 2018 โดยโถงโรมาเนสก์ถูกใช้เป็นที่จัดแสดงภาพเขียน และสำเนาปูนปลาสเตอร์ที่เป็นชิ้นงานต้นแบบของศิลปินชั้นครู ผลของการปรับปรุงในครั้งนี้ คือการทำให้ผู้เข้าชมได้เห็นภาพรวมประวัติศาสตร์โลกและศิลปะฮังการีช่วงก่อนศตวรรษที่ 18 ในสถานที่เดียวกัน โดยผลงานศิลปะล้ำค่าซึ่งได้รับความเสียหายและถูกย้ายไปตามที่ต่างๆ ภายหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้ถูกรวบรวมและนำมาจัดแสดงไว้ด้วยกันอีกครั้ง
Photo : Liget Budapest/ gyorgypalko
Olof Palme House
Olof Palme House ตั้งอยู่ทางด้านตะวันออกของ City Park ใกล้กับรูปปั้นมกุฎราชกุมารรูดอล์ฟ เดิมใช้เป็นหอแสดงนิทรรศการแห่งชาติ สถาปัตยกรรมสไตล์นีโอเรอเนซองส์แห่งนี้มีอายุเก่าแก่ ก่อสร้างขึ้นตั้งแต่ปี 1885 มีรายละเอียดและองค์ประกอบทางสถาปัตยกรรมที่น่าตื่นตาตื่นใจ เช่น ลวดลายจากยุคฟื้นฟูศิลปวิทยา หัวสัตว์โบราณ และสิงโตมีปีกแบบเปอร์เซีย
ต่อมาอาคารแห่งนี้ได้กลายเป็นพิพิธภัณฑ์ประจำเมือง จนกระทั่งปี 2017 อาคารอยู่ในสภาพทรุดโทรมอย่างมาก ก่อนจะได้รับการบูรณะจนแล้วเสร็จในปี 2019 พร้อมเปลี่ยนชื่อเป็น Millennium House ปัจจุบันสถานที่แห่งนี้เป็นสถานที่ท่องเที่ยวที่มีการตกแต่งอาคารอย่างหรูหรา นักบูรณะได้ตกแต่งของประดับตกแต่งทั้งหมดกว่า 6,500 ชิ้น บางชิ้นคือของสร้างใหม่ด้วยกรรมวิธีการผลิตแบบดั้งเดิมที่อ้างอิงจากหนังสือและบันทึกทางประวัติศาสตร์ ภายนอกล้อมรอบด้วยสวนที่มีพืชพรรณกว่า 1,500 ต้น โดยเฉพาะต้นกุหลาบที่มีทั้งสายพันธุ์ใหม่และสายพันธุ์โบราณตั้งแต่ศตวรรษที่ 17-18
Photo : Liget Budapest
Pannon Park
นอกจากพื้นที่ที่เกี่ยวข้องกับศิลปะและวัฒนธรรม โครงการ Liget Budapest ยังมีการสร้าง Pannon Park ไบโอโดมขนาดใหญ่ที่จำลองระบบนิเวศที่มีความหลากหลายทางชีวภาพไว้ภายในอาคาร โดยการปรับปรุงบูรณะสวนสัตว์บูดาเปสต์ ซึ่งเปิดให้บริการมาตั้งแต่ปี 1866 มีการขยายพื้นที่ให้กว้างขึ้นถึง 50,000 ตารางเมตร
แนวคิดหลักของโครงการ Pannon Park คือการจัดแสดงเรื่องราวของพืชและสัตว์ในฮังการีตั้งแต่เมื่อ 7-15 ล้านปีก่อน หรือในยุคที่เรียกว่า ไมโอซีน (Miocene) ซึ่งมีความแตกต่างอย่างมากจากปัจจุบัน ตัวอาคารมีสามองค์ประกอบหลัก คือ พิพิธภัณฑ์สัตว์น้ำ ป่าดึกดำบรรพ์ และศูนย์บริการนักท่องเที่ยว ผู้เข้าชมสามารถเลือกเดินศึกษาธรรมชาติตามเส้นทางที่ทอดยาวไปรอบๆ อุทยาน ส่วนใครที่รักการผจญภัย ก็สามารถเลือกพายเรือตามลำน้ำที่คดเคี้ยวได้
ตามแผนดำเนินงานที่วางไว้ Pannon Park จะก่อสร้างแล้วเสร็จและเปิดให้บริการในปลายปี 2021 โดยมีการคาดหมายว่าไบโอโดมแห่งนี้จะช่วยเปิดมิติใหม่ของการนำเสนอเรื่องราวเกี่ยวกับธรรมชาติวิทยาและโลกดึกดำบรรพ์ผ่านเทคโนโลยีล้ำสมัย
นอกจากสถานที่ต่างๆ ที่ว่ามา โครงการ Liget Budapest ยังได้ดำเนินการปรับปรุงอาคารอื่นๆ และให้ความสำคัญกับการปรับปรุงส่วนพื้นที่สีเขียวภายในสวนสาธารณะกว่า 150,000 ตารางเมตร ไม่ว่าจะเป็นการปลูกต้นไม้ใหม่เกือบ 500 ต้น เพิ่มสิ่งอำนวยความสะดวก จุดบริการจักรยาน สนามเด็กเล่น เส้นทางดูนก สนามฟุตบอลขนาดเล็กสองสนาม ลู่วิ่ง อุปกรณ์ออกกำลังกายกลางแจ้ง ลู่วิ่ง ลานเปตอง เป็นต้น
นอกจากนี้ยังมีที่จอดรถใต้ดิน 3 ชั้น รองรับรถยนต์กว่า 800 คัน สำหรับผู้มาเยี่ยมชมสวนและผู้อยู่อาศัยในท้องถิ่น พร้อมติดตั้งสถานีชาร์จสำหรับรถที่ใช้พลังงานไฟฟ้า บริเวณภายในมีการตกแต่งด้วยผลงานศิลปะชิ้นเอก 12 ชิ้นที่คัดสรรจากคอลเลกชันประจำชาติของฮังการี
Photo : Liget Budapest
10 ปีแห่งการพิสูจน์คุณค่า
จากแนวคิดการพัฒนาที่เริ่มขึ้นในปี 2010 โครงการ Liget Budapest ผ่านอุปสรรคทั้งทางกฎหมาย เศรษฐกิจและการเมือง เช่นเดียวกับกระแสความคิดเห็นที่หลากหลาย ทั้งฝ่ายคัดค้านและสนับสนุน เนื่องจากโครงการนี้มีขนาดใหญ่ จำเป็นต้องใช้เม็ดเงินมหาศาลในการลงทุน ทั้งยังเป็นการปรับปรุงที่กระทบกับพื้นที่และหน่วยงานต่างๆ มากมาย ประเด็นที่หลายฝ่ายแสดงความกังวล คือเรื่องความคุ้มทุน ผลเสียต่อมรดกทางวัฒนธรรมและพื้นที่สีเขียวของชาติ
ในปี 2016 ผลสำรวจระบุว่า มากกว่า 80% ของชาวบูดาเปสต์ไม่ต้องการอาคารเพิ่มเติมใน City Park โดยมี 81% ที่กล่าวว่าพวกเขาจะสนับสนุนการปรับปรุง City Park ที่ทรุดโทรม แต่คิดว่าควรคงไว้ซึ่งหน้าที่เดิมในฐานะพื้นที่สีเขียวสาธารณะ และอีก 86% มองว่าอาคารเหล่านั้นควรสร้างขึ้นที่อื่นในเมือง แต่จากผลสำรวจครั้งใหม่ ในปี 2019 ที่จัดทำโดย Inspira Research Group พบว่ามากกว่า 2 ใน 3 ของชาวบูดาเปสต์สนับสนุนโครงการ Liget Budapest จากการให้ผู้ตอบแบบสอบถาม 1,000 คนดูแผนการฟื้นฟูสวนสาธารณะของเมือง และตัดสินใจประเมินแบบอาคารและตัวโครงการ
László Baán กรรมาธิการของโครงการกล่าวว่า ผลสำรวจแสดงให้เห็นว่า “ชาวบูดาเปสต์ส่วนใหญ่เห็นด้วยกับโครงการและสนับสนุนโครงการนี้ เมื่อเข้าใจถึงเนื้อหาและเป้าหมายที่แท้จริง” ทั้งนี้ การได้รับรางวัล ‘Best Futura Mega Project’ ในปี 2017 นับเป็นเครื่องยืนยันถึงคุณค่าและความน่าสนใจของโครงการนี้ได้ระดับหนึ่ง
ถึงวันนี้ ปฏิเสธไม่ได้ว่าโครงการ Liget Budapest มีส่วนในการสร้างแรงกระเพื่อมมหาศาลต่อการออกแบบพื้นที่การเรียนรู้ยุคใหม่ จนได้รับการกล่าวขานว่าเป็น ‘การพัฒนาพื้นที่ทางวัฒนธรรมที่ใหญ่และทะเยอทะยานที่สุดในยุโรป’ แต่อาจยังเร็วเกินไปที่จะตัดสินว่าการดำเนินงานในครั้งนี้ประสบความสำเร็จหรือไม่ ซึ่งเป็นเรื่องที่ต้องจับตาต่อไปในระยะยาว
ที่มา
About Hungary. Survey finds two-thirds of Budapest residents support Liget project. [Online]
Ábrahám Vass. Pannon Park Biodome Set to Open in 2021. [Online]
Archdaily. Sou Fujimoto’s House of Hungarian Music Nears Completion. [Online]
Artdependence Magazine. Renovated Museum of Fine Arts in Budapest to Open. [Online]
Emma.Poli. The past, present, and possible future of Budapest’s City Park. [Online]
Justin Spike. Budapest residents overwhelmingly reject City Park development project. [Online]
Liget Budapest. [Online]
Liget Park Budapest. Analysis of the concept. [Online]
Mate Millisits. Celebrating the millennial past of the Hungarian nation. [Online]
PestBuda. National Conservation and Storage Centre named best public building in Europe. [Online]
The Avery Review. Liget Budapest: Spectacle, Architecture, and Right-Wing Populism. [Online]
We love Budapest. Budapest’s renovated Museum of Fine Arts reopens its doors. [Online]
Cover Photo : Szerzoi joggal vedett/Liget Budapest
