ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นนั้นแทบจะไม่มีที่ทางอยู่ในระบบการศึกษาปกติ ถึงแม้ว่าหลักสูตรการศึกษาหลายรายวิชาจะผ่อนคลายให้กับท้องถิ่นในการจัดการเรียนการสอนมากขึ้นกว่ากาลก่อน แต่ประวัติศาสตร์ชาติที่มีกรุงเทพฯ เป็นศูนย์กลางก็ยังคงมีบทบาทครอบงำความรู้เกี่ยวกับอดีตของคนไทยอยู่มาก
ในช่วงหลายปีที่ผ่านมา การแสวงหาความรู้ความเข้าใจในรากเหง้าที่มาทางประวัติศาสตร์และภูมิปัญญาท้องถิ่นอาจดูเหมือนแพร่หลายและทวีความเข้มข้น สาเหตุหนึ่งนั้นเป็นผลมาจากกระบวนการสร้างสรรค์จุดขายเพื่อการท่องเที่ยว ขณะที่อีกเหตุผลหนึ่งเป็นเพราะความไม่ลงร่องของประวัติศาสตร์ชาติ(นิยม)แบบทางการกับเรื่องราวที่อยู่ในความรับรู้ของคนท้องถิ่น ทำให้นักคิดนักวิชาการท้องถิ่นมุ่งค้นหาคำอธิบายที่สอดคล้องกับหลักฐานทางประวัติศาสตร์ทั้งที่มีอยู่เดิมและที่ค้นพบใหม่
อภิชิต ศิริชัย นักวิชาการอิสระ ผู้เชี่ยวชาญด้านเชียงรายศึกษา มาบอกเล่าประวัติศาสตร์เชียงรายฉบับย่อเพื่อความเข้าใจถึงความเป็นมาอันรุ่งเรืองของดินแดนล้านนา และเสนอแนะให้ท้องถิ่นสามารถจัดการศึกษาได้อย่างอิสระ ซึ่งจะนำไปสู่การเรียนรู้ประวัติศาสตร์ท้องถิ่นอย่างเปิดกว้าง อันเป็นรากฐานความภาคภูมิใจและความตระหนักถึงการเป็นส่วนหนึ่งในประวัติศาสตร์ชาติที่มี “คน” ของทุกพื้นที่ดำรงอยู่อย่างสำคัญเท่าเทียมกัน
