นวัตกรรมห้องสมุด คืออะไร? ทำอย่างไร?

ปัจจุบัน เมื่อพูดถึงการพัฒนาองค์กร เรามักจะได้ยินคำว่า ‘นวัตกรรม’ พ่วงตามมาด้วยเสมอ ในแวดวงห้องสมุดเองก็เริ่มมีความคาดหวัง มีการตั้งภารกิจว่าจะต้องสร้างสรรค์นวัตกรรม ทั้งที่นิยามของคำๆ นี้ยังคลุมเครือและเป็นที่ถกเถียงกันอยู่ ตกลงแล้วนวัตกรรมห้องสมุดคืออะไรกันแน่? ในบทความนี้ จะพาไปสำรวจว่า เมื่อเราพูดถึงคำว่า ‘นวัตกรรมห้องสมุด’ ขอบเขตและความหมายคืออะไร จับต้องได้แค่ไหนในเชิงรูปธรรม แล้วสุดท้ายจะนำไปสู่การพัฒนาห้องสมุดให้ตอบโจทย์การใช้งานของผู้คนในยุคปัจจุบันได้อย่างไร จาก ...

เรื่อง อัลเบอท ปอทเจส April 6, 2021

TK Common

ย้อนประวัติศาสตร์การท่องเที่ยวชาวสยาม: คนไทยเริ่มเที่ยวเมื่อไหร่และเที่ยวอย่างไร?

การท่องเที่ยว หรือ Tourism ตามนิยามที่คนทั่วไปเข้าใจกันในปัจจุบันนั้น หมายถึงการเดินทางเพื่อพักผ่อนหย่อนใจ เพื่อความสุข ความสนุกสนาน หรือเดินทางเพื่อความรู้เป็นสำคัญ การท่องเที่ยวจึงมักสัมพันธ์กับแนวคิดสุขนิยม โดยแพร่หลายในสังคมตะวันตกอย่างน้อยตั้งแต่สมัยจักรวรรดิโรมัน เริ่มจากกลุ่มผู้มีฐานะและชนชั้นสูงชาวโรมันที่เดินทางไปพักผ่อนหย่อนใจ เช่น การสปาและพักแรมที่รีสอร์ทริมชายฝั่งทะเล ลักษณะดังกล่าวต่างจากสังคมรูปแบบจารีตของไทยในอดีตที่ทุกคนอยู่ภายใต้สังกัดมูลนาย ต้องมีวัตถุประสงค์ในการเดินทางชัดเจน จะเป็นรูปแบบอิสระเพื่อความพึงใจของตนเองนั้นเป็นไปได้ยาก เพราะถูกยึดโยงกับผู้ที่มีฐานานุศักดิ์สูงกว่า ดังนั้นการท่องเที่ยวจึงถือได้ว่าเป็นของใหม่และสะท้อนความเปลี่ยนแปลงในสังคมไทยอย่างมีนัยสำคัญ ...

เรื่อง ปัทมา เจริญกรกิจ April 1, 2021

Common VIEW

เดชรัต สุขกำเนิด ระเบิดไอเดียกองทุนพัฒนานิเวศการเรียนรู้ กลไกหนุนปฏิรูปการศึกษา

หลายปีมานี้ แวดวงการศึกษาไทยเริ่มมีการพูดถึงเรื่อง ‘ระบบนิเวศการเรียนรู้’ (Learning Ecosystem) อย่างแพร่หลาย ในฐานะกุญแจสำคัญที่จะช่วยพัฒนาระบบการศึกษา ภายใต้ความเชื่อที่ว่า องค์ประกอบทุกอย่างไม่ว่าจะเป็น ผู้เรียน ผู้สอน นายจ้าง เพื่อนร่วมงาน ครอบครัว สื่อการเรียนการสอน ฯลฯ ล้วนเป็นปัจจัยที่ส่งผลต่อการเรียนรู้ของผู้เรียน แน่นอนว่าการมีระบบนิเวศการเรียนรู้ที่ดี ...

เรื่อง พันธวัฒน์ เศรษฐวิไล March 31, 2021

Common WORLD

ห้องสมุดที่เป็นไปได้ เมื่อคำทำนายกลายเป็นความจริง

ในอดีต ความรู้และสารสนเทศส่วนใหญ่อยู่ในรูปแบบ (form) หนังสือและเอกสารกระดาษ จนเมื่อเทคโนโลยีสารสนเทศก้าวหน้า ข้อมูลในรูปแบบดิจิทัลมีสัดส่วนมากขึ้น สวนทางกับหนังสือและเอกสารที่เป็นกระดาษที่มีสัดส่วนน้อยลง สถานการณ์ดังกล่าวส่งผลโดยตรงต่อ ‘ห้องสมุด’ ซึ่งในอดีตทำหน้าที่เป็นแหล่งสืบค้นข้อมูล รวบรวมและเก็บรักษาหนังสือและเอกสารหลักฐานที่เป็นกระดาษเป็นหลัก เช่นเดียวกับความคาดหวังที่ผู้คนมีต่อห้องสมุด ย่อมเปลี่ยนไปตามยุคสมัย สิ่งที่น่าสนใจคือห้องสมุดในอนาคตจะมีหน้าตาเป็นอย่างไร ฟังก์ชันแบบไหนบ้างที่ตอบโจทย์วิถีชีวิตของคนยุคใหม่ โดยยังคงรักษาหัวใจของการเป็นพื้นที่แห่งการเรียนรู้ไว้เช่นเดิม โทมัส ...

เรื่อง ทัศนีย์ แซ่ลิ้ม March 29, 2021

Common ROOM

Immersive Learning ดำดิ่งกับการเรียนรู้ในโลกเสมือน

ในช่วงการแพร่ระบาดของไวรัสโควิด-19 กิจกรรมพบปะต่างๆ ถูกยกเลิกตามมาตรการ Social Distancing แหล่งเรียนรู้ เช่น โรงเรียน ห้องสมุด หรือพิพิธภัณฑ์ ต่างก็ได้รับผลกระทบ ต้องปิดชั่วคราวหรืองดให้บริการ การเรียนรู้ผ่านแนวทาง Immersive Learning ที่ใช้เทคโนโลยีเสมือนจริงผ่านแพลตฟอร์มออนไลน์ต่างๆ เป็นหนึ่งในทางออกที่สถานศึกษาหลายแห่งเลือกใช้สำหรับการเรียนทางไกล โดย ...

เรื่อง อัลเบอท ปอทเจส March 26, 2021

Book of Commons

ประวัติศาสตร์ของวิทยาศาสตร์ เส้นทางการปลดแอกจากความไม่รู้

ในฐานะเด็กที่จบ ม.ปลาย สายวิทย์-คณิต (เมื่อนานมาแล้ว) ทั้งสองเป็นวิชาที่อยู่พ้นไปจากความเข้าใจของผมโดยสิ้นเชิง รูปภาพพันธะเคมี สมการการเคลื่อนที่ อัตราเร่ง และอื่นๆ เป็นอีกภาษาหนึ่งที่มีไวยากรณ์เฉพาะ แต่ลึกๆ แล้วผมก็รู้ตัวว่าเป็นคนสนใจวิทยาศาสตร์โดยเฉพาะในแง่ประวัติศาสตร์ความคิดของมนุษยชาติ วิทยาศาสตร์ (ของตะวันตก) เริ่มต้นเมื่อใด? มันเริ่มประมาณ 600 ...

เรื่อง กฤษฎา ศุภวรรธนะกุล March 23, 2021

Common WORLD

มีอะไรใน ‘พิพิธภัณฑ์วัฒนธรรมคาโดคาวะ’?

อาคารรูปร่างแปลกตาราวกับป้อมปราการหินโบราณ กลมกลืนคล้ายเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ เรื่องราวและแรงบันดาลใจของมนุษย์ถูกหลอมรวมอยู่ภายใน ประกอบด้วยห้องสมุดที่มีหนังสือกว่า 50,000 เล่ม ห้องโถงที่มีชั้นหนังสือสูงกว่า 8 เมตร นิทรรศการศิลปะจากศิลปินชื่อดัง ทั้งหมดนี้รวมอยู่ในพิพิธภัณฑ์แห่งใหม่ของประเทศญี่ปุ่น พิพิธภัณฑ์วัฒนธรรมคาโดคาวะ (Kadokawa Culture Museum หรือ Kadokawa Musashino ...

เรื่อง ปัทมา เจริญกรกิจ March 20, 2021

Coming to talk

‘ห้องสมุดจินดา’ ฝันแห่งรักของนักเขียน – การะเกต์ ศรีปริญญาศิลป์

จนถึงวันนี้ ‘โครงการสิริเมืองพร้าว’ ไม่ใช่สิ่งแปลกปลอมของอำเภอเล็กๆ ในจังหวัดเชียงใหม่อีกแล้ว จากความฝันและความมุ่งมั่นของเกด - เจ้าของนามปากกา 'การะเกต์ ศรีปริญญาศิลป์' และน้องสาว ซึ่งร่วมกันบุกเบิกที่ดิน 7 ไร่ตรงข้ามบ้านให้กลายเป็นธุรกิจเพื่อชุมชน มีร้านขายอาหาร เครื่องดื่ม ไอศกรีม ของกินเล่น แวดล้อมด้วยสวนเกษตรอินทรีย์ ...

ดำเนินรายการ วัฒนชัย วินิจจะกูล March 18, 2021

Common WORLD

ยล 2 ร้านหนังสือโลกต้องจำ ผลงานของ ชู เชี่ย-คัง นักฝันผู้โหยหาอดีต

การเติบโตขึ้นของเนื้อหาออนไลน์และธุรกิจอีคอมเมิร์ซ ส่งผลสะเทือนต่อร้านหนังสือทั่วโลกจนล้มหายตายจากไปเป็นจำนวนมาก ทว่าก็ยังมีร้านหนังสือหลายแห่งทยอยเปิดตัวและได้รับความนิยมจากคนรุ่นใหม่ ร้านเหล่านี้มิได้เป็นเพียงร้านค้าที่วางขายหนังสือ แต่ยังได้รับการออกแบบอย่างละเมียดละไมให้เป็นพื้นที่สำหรับพักผ่อนหย่อนใจ และสร้างประสบการณ์แปลกใหม่ให้เป็นจุดขายของร้าน ตามไปชมผลงานของ ชู เชี่ย-คัง (Chu Chih-Kang) นักออกแบบหนุ่มชาวไต้หวัน ผู้หลงใหลการออกแบบร้านหนังสือ และกวาดรางวัลระดับนานาชาติมากมายจากผลงานการออกแบบร้านหนังสือ 2 แห่ง ที่แหวกแนวและสวยที่สุดในโลก ...

เรื่อง ทัศนีย์ แซ่ลิ้ม March 9, 2021